Baśń pt. "Brzydkie kaczątko" przedstawia historię małego łabędzia, który przez przypadek wykluł się w gnieździe kaczki. Był zupełnie inny niż małe kaczki, dlatego nie zostało zaakceptowane na podwórku, na którym przyszło mu się wychowywać. Inne zwierzęta wyśmiewały się z niego, był kopany, szturchany, dziobany; był szary i nie pasował do innych piskląt. W końcu mały łabędź postanowił uciec z gospodarstwa. Po długiej, wyczerpującej jego siły, niebezpiecznej drodze przez sitowie, pola i łąki, dotarł w końcu do małej chatki. Mieszkała w niej stara, uboga kobieta, która posiadała jedynie kota i kwokę. Niestety nawet tam kaczątko nie zaznało szczęścia. Postanowiło zamieszkać na wodzie, ale gdy nadeszła zima, pokryła się ona lodem. Przed zamarznięciem uratował małego łabędzia wieśniak, zabierając go do swej chaty. Jednak szybko i stamtąd kaczątko uciekło, gdyż przestraszyło się dzieci wieśniaka. Resztę ostrej zimy musiało spędzić między zwałami śniegu.
Do nadejścia wiosny mały łabędź stał się dorosły. Pływając kiedyś po kanale dostrzegł trzy inne, piękne, dumne ptaki. Jego życie wydawało mu się być zbyt okrutnym i ponurym, dlatego zapragnął, aby te ptaki go zadziobały. Jednak zdziwił się ogromnie, gdy spojrzał w wodę i ujrzał w niej swe odbicie. Nie był już tym brzydkim, szarym kaczątkiem, lecz pięknym, białym niczym śnieg, łabędziem. Wreszcie poczuł się szczęśliwy, gdyż los wynagrodził mu te wszystkie upokorzenia, cierpienie i smutek, które musiał znosić do tej pory.
Baśń H. Ch. Andersena uczy nas, abyśmy nie oceniali innych wyłącznie po tym, jak wyglądają, jak się ubierają, ile mają pieniędzy. Nie można krzywdzić tych, którzy wydają nam się inni - brzydsi, biedniejsi, należy raczej dać im szansę pokazać, na co ich stać, aby i oni mogli poczuć się docenieni i szczęśliwi. Sam autor również był odtrącony przez otaczających go ludzi, nawet przez rodzinę, jako że często chorował i miał bujną wyobraźnię. To sprawiło, że jego dzieciństwo i młodość nie były szczęśliwe. Został doceniony dopiero jako bajkopisarz, gdy zdobył uznanie i sympatię otoczenia.
