Fiodor Dostojewski jest zaliczany do grona najważniejszych, najbardziej utalentowanych pisarzy literatury powszechnej. Na jego twórczość miało wpływ wiele czynników. Przełomowym było aresztowanie, kiedy to został skazany na rozstrzelanie za przynależność do Piertaszewców, w ostatniej chwili jednak wyrok odwołano. Pisarz musiał się udać na 4 lata katorgi. Jeszcze w więzieniu poznał wielu przestępców, zaznajomił się z wieloma motywami zabójstw, poznał psychikę ludzi, co miało później wpływ na "Zbrodnię i karę".
Akcja utworu rozgrywa się w Petersburgu. Główny bohater to Rodion Romanowicz Raskolnikow, biedny, nie lubiany, przeciętny były student prawa. Pragnie on popełnić zbrodnię doskonałą, lecz po samym zabójstwie w jego duszy pojawia się lęk. "Zbrodnia i kara" jest powieścią o ludzkiej duszy, o sumieniu. Autor bada motywy, psychikę bohatera, analizuje obawy, lęki, pragnienia. Powieść opowiada nie tylko o próbie zbrodni doskonałej ale również o wizji pokuty. Moralność Rodionowi stara się przywrócić Sonia. Jej postawa i dobre serce są przeciwstawione racjonalnemu podejściu Rodiona.
Główny bohater dowiedział się o Sonii od jej ojca- Marmieładowa. Opowiadał on o córce, która zdecydowała się zostać prostytutką, aby ratować rodzinę przed klęską finansową. Ta młoda dziewczyna odegrała fenomenalną rolę w życiu Raskolnikowa. Dzięki swojej prostoduszności, niewinności i poświęceniu przekonała Rodiona do przyznania się do zabójstwa. Potrafiła ona wybaczyć mu tę okrutną zbrodnię.
Początkowo znajomość Sonii Marmieładowej i Rodiona Raskolnikowa nie wskazywała na to, że obydwoje będą mieć na siebie tak ogromny wpływ. Pierwszy raz spotkali się po wypadku Marmieładowa. Dzięki kolejnym spotkaniom przybliżali się do siebie. Zwrot w ich relacjach nastąpił, kiedy Raskolnikow, będąc z wizytą u Sonii, dostrzegł na komodzie Nowy Testament. Dziewczyna, bezgranicznie ufająca Bogu, przeczytała fragment o wskrzeszeniu Łazarza. Przypomniało to Rodionowi o jego przeszłości, powrócił lęk i obsesje. W końcu bohater wyznał swoją tajemnicę Marmieładowej, dzięki czemu zdjął z siebie długo noszone brzemię. Mimo to nadal czuł się nieszczęśliwy. Sonia nie oskarżała Rodiona, zamiast tego wskazała mu drogę: "Przyjąć cierpienie i odkupić się przez nie". Oczyścić się można jedynie przez cierpienie. W młodej dziewczynie bohater widzi odkupienie i nadzieję. W końcu przyznaje się do czynu.
Sonia Marmieładowa odegrała niezwykle ważną rolę w życiu Rodiona, jej dobroć i czyste serce wybawiły jego duszę. Była w stanie przekonać bohatera, aby oddał się w ręce policji. Zupełnie przekształciła jego system wartości, obudziła sumienie i odnowiła wartości moralne. Dzięki jej absolutnemu zaufaniu do Boga odbudowała system wartości Rodiona. Nie musiał już walczyć ze swoim sumieniem, zauważył, że nie jest kimś wyjątkowym, kto może się "bawić w Boga" i wymierzać sprawiedliwość.
Raskolnikow z własnej woli poddał się karze i zmienił tym samym swój los. Od tej pory zaczął nowe życie u boku Sonii, której rola w odrodzeniu się bohatera była nieoceniona.
