Co to jest formant

Formant to morfem słowotwórczy, czyli cząstka wyrazowa, za pomocą której tworzy się wyrazy pochodne. Nowe wyrazy (czyli derywaty) powstają poprzez dodanie formantu do podstawy słowotwórczej. Formant jest więc elementem wyrazowym, którym wyraz pochodny różni się od wyrazu podstawowego. Polszczyzna jest językiem bardzo bogatym w różnego typu formanty.

Rodzaje formantów 

Ze względu na pozycję formantu w nowo utworzonym słowie, miejsce, w którym zostaje umieszczony w podstawie słowotwórczej wyróżnia się następujące rodzaje formantów:

- przedrostek (prefiks) - formant  znajdujący się na początku wyrazu, np. prze-pisać, na-uczyć

- przyrostek (sufiks) - formant przyłączany za podstawą słowotwórczą, np. druk-arka,jad-alnia

- wrostek (interfiks) - formant umieszczany między dwoma słowami podstawowymi, z których powstaje nowy wyraz, np. sok-o-wirówka, piorun-o-chron

- formant zerowy - szczególny typ formantu; tworząc wyraz pochodny za pomocą tego formantu, zamiast dodawania cząstek, pozostawia się sam temat słowotwórczy lub usuwa jego element; w tym przypadku nowe słowo jest krótsze od swojej podstawy, np. napis(od napisać), czołg(od czołgać się)

 Formant i jego funkcja

Funkcją formantu jest tworzenie nowych słów, ale także nadawanie im określonego znaczenia. Z jednej podstawy słowotwórczej za pomocą różnych formantów można utworzyć wiele wyrazów pochodnych o różnym znaczeniu, np. wy-grać, prze-grać, za-grać, u-grać, o-grać(kogoś).