Stefan Żeromski w powieści "Syzyfowe prace" stara się przekazać problemy targające polskim społeczeństwem pod panowanie rosyjskiego zaborcy.
Mimo, że opisane są tutaj głównie losy młodego Marcina Borowicza powieść mówi o problemach dużej grupy ludzi. Borowicz stanowi tutaj bowiem odzwierciedlenie myśli i losów społeczeństwa tamtego czasu. Głównym problemem ukazanym jest rusyfikacja. Polska młodzież, która wychowywała się pod zaborem rosyjskim jest zmuszana do ucznia się w języku rosyjskim, czytania literatury rosyjskiej czyli wzrastania w duchu narodowym zaborcy. Wiele wspaniałych dzieł polskich twórców było zakazanych przez władze rosyjskie. Młodzieży nie wolno było czytać polskich książek ponieważ wzbudzić mogły one uczucia patriotyczne i wywołać przyszłe powstania. Zaborca chciał wychować młode pokolenie polaków, u których nie byłoby polskiej świadomości, a rosyjska. W powieści ukazana jest różnorodność postaw młodzieży wobec zaborcy i przeżycia tych młodych ludzi, którzy mimo represji nie dali się zrusyfikować. To właśnie młodzież występuje tu jako bohater zbiorowy powieści, a Marcin Borowicz i jego przeżycia w rosyjskich szkołach symbolizują jedynie cierpienia wszystkich młodych ludzi z tamtego okresu.
Również budowa utworu może świadczyć na korzyść tezy postawionej w temacie. Występuje tu bowiem duże nagromadzenie bohaterów, opisywanych jest wielu kolegów szkolnych i nauczycieli Marcina Borowicza. Mnogość opisywanych sytuacji i różnorodność tematyczna utworu świadczy o chęci przedstawienia losów oraz problemów zbiorowości, a nie tylko pojedynczego bohatera. Zatem wszystkie przytoczone fakty świadczą jednoznacznie o występowaniu w tej powieści bohatera zbiorowego.
