Monologi często występują w dramatach jako forma wypowiedzi. Za ich pomocą bohaterowie mogą dokładnie opowiedzieć o swych uczuciach i myślach publiczności. W renesansowym teatrze elżbietańskim używano ich dużo, ponieważ łatwo za ich pomocą przekazać odbiorcy stan ducha, przemyślenia i uczucia postaci. Zwłaszcza przydały się one Szekspirowi, ponieważ jego dramaty, pokazywały głównie przeżycia bohaterów. Autor wkłada w usta Księcia monolog aż pięciokrotnie, powiadamiając o jego planach i zamiarach.
Scena 2 w I akcie - Hamlet bardzo cierpi po śmierci swojego ojca, żali się, że matka tak szybko powtórnie wychodzi za mąż, nie rozumie postępowania matki, dziwi się mu. Wyszydza jej zachowanie przed widownią:
"Nawet miesiąc nie minął, nawet nie zdążyła zmyć soli nieszczerych łez z zapuchłych powiek, a proszę - nowy mąż. Tak się uwinąć, tak zgrabnie wskoczyć w kadziroczczą pościel(...)",potem mówi: "Lecz, choćby serce rwał ból, muszę milczeć." Poznajemy dzięki tym słowom Hamleta, który jest bardzo zamknięty na innych ludzi, nie pokazuje im do końca, co naprawdę myśli. Nie uzewnętrznia swojego wielkiego cierpienia i bólu, tylko zatrzymuje go w środku, ukrywa. Boi się, że i tak nikt go nie rozumie.
W akcie II bohater użala się nad swoją sytuacją, porównuje ją nawet do jakiegoś fikcyjnego zdarzenia. Czuje się samotny: "Jestem sam na sam ze sobą. Och, jakież ze mnie podłe, tępe bydlę!". Hamlet męczy się ciągłymi myślami o pomszczeniu ojca. Chce zainscenizować jego śmierć przy pomocy aktorów i obserwować, jak zachowa się wuj.
Hamlet może przypominać człowieka współczesnego. Odosobniony, chętny pomścić swoje krzywdy i żal. Nie umie zdobyć się na przebaczenie i łaskawość, jego serce wypełnia gorycz. Hamleta możemy odnaleźć w naszej rzeczywistości, chociaż wiek XVI już dawno został zapomniany.
Również akt III zawiera w sobie mnóstwo monologów. Scena 1 przedstawia Księcia zawiedzionego doczesnością, którą przesiąka realizm, nie ma w nim złudy. Wypowiada on słynne : "Być albo nie być - oto jest pytanie". Poszukuje sensu egzystencji, w której dostrzega jedynie cierpienie. Dla niego egzystencja to właściwie wielka męka. Moim zdaniem w zachowaniu Hamleta jest dużo przesady i urojenia, stawia siebie na pozycji ofiary. Udaje nawet szaleńca, chociaż nim nie jest.
W scenie 2 Hamlet przygotowuje wraz z aktorami scenę morderstwa ojca. Hamlet pragnie wywrzeć jak największe, wrażenie, chce być dobitny i wymowny, chce, aby wszystko było dopracowane. Bohater upewniony jest, że winny jest Klaudiusz, dlatego Horacjo ma go obserwować . To tylko demonstracja, ponieważ Hamlet wie, że winny jest król, a to pretekst, aby powiedzieć prawdę o małżeństwie matki, które przecież od początku uważał za złe: "Będę synem okrutnym, ale nie wyrodnym. Wbiję w nią ostrze słowa, nie sztyletu". Dla Hamleta nie istnieje jak widać różnica w zadawaniu ran, które zadaje sztylet i słowo. Słowem czasem można wyrządzić jeszcze większą szkodę i ból, który nie chce minąć, nie pozwala bardzo długo o sobie zapomnieć, wracają.
Scena 3 pokazuje Hamleta, który chce zamordować króla, jednak nie czyni tego ponieważ Klaudiusz jest w czasie modlitwy. Nie pozwoli umrzeć mu w chwili łączności z Bogiem, tylko przysporzy mu cierpień: "W gniewie w śnie po pijanemu, w burdzie przy kartach, czy w brudnej rozkoszy kazirodczego łoża - w chwili, w której jest wszystko, tylko nie przedsmak zbawienia."
Scena 4 w akcie IV jest ostatnim monologiem Hamleta. Bohater jest na siebie zły, że nie pomścił ojca, kiedy miał po temu okazją. Są tu miejsca, które nieco zaciemniają przejrzystość akcji, powodując jej niezrozumiałość. Dlatego też autor wprowadził wypowiedzi Klaudiusza, najpierw próbującego żałować za popełniony czyn, a potem odwrotnie, pokazuje swoje wyrachowanie, nie bierze na siebie odpowiedzialności, planuje skazać Księcia na zgubę.
Poza tym w sztuce są również wypowiedzi poboczne, które razem z monologami, dopełniają akcji. Ich funkcja jest podobna do funkcji monologów, czyli, przedstawiają całej widowni myśli bohaterów. Wypowiedzi poboczne są jednak nieco krótsze od monologów.
Monologi opisują cechy charakteru głównego bohatera, dzięki nim rozumiemy, co powodowało jego postępowaniem, jak wpłynęły wcześniejsze wydarzenia na niego, jak go zmieniły. Hamlet o razu chce odebrać sobie życie, załamuje się i nie wie co ma ze sobą zrobić. W środku jest on jednak małym dzieckiem, które tęskni za zmarłym ojcem i matką. Jest on także umartwionym człowiekiem, nie chce, by matka wychodziła powtórnie za mąż. Poza tym Hamlet jest bardzo samotny i nie ma komu się zwierzyć.
Jak widać forma monologu ma w "Hamlecie" bardzo duże znaczenie, to one sprawiają, że naprawdę poznajemy Hamleta, jego skomplikowany charakter, wiemy, co nim powoduje, dlaczego właśnie tak się zachowuje. Hamlet sam prezentuje za pomocą monologów swoje wnętrze.
