Terpsychora - muza grecka

Terpsychora to jedna z dziewięciu mitologicznych muz greckich. Muzy były córkami Zeusa i tytanidy Mnemosyne, boginkami, które opiekowały się różnymi dziedzinami sztuki.

Terpsychora była muzą tańca, o czym świadczy jej imię - Terpsychora w języku greckim oznacza "kochająca taniec", "radująca się tańcem" itp. Jej atrybutem była lira, czasem w drugiej ręce trzymała plektron, czyli przyrząd służący do gry na lirze.

Przewodnikiem muz był Apollo, obdarzony wyjątkową urodą olimpijski bóg poezji i pieśni. Terpsychora wraz z innymi muzami przebywała na szczytach gór Helikon i Parnas lub na wzgórzach krainy o nazwie Pieria położonej u stóp Olimpu.

Terpsychora - w literaturze, kulturze i sztuce

Terpsychora i pozostałe muzy zostały utrwalone w kulturze jako symbol twórczego natchnienia. Jako takie wielokrotnie były przywoływane w literaturze różnych czasów, zwłaszcza w poezji. Pojawiają się w twórczości Jana Kochanowskiego ("Muza"), sentymentalnego poety Kazimierza Brodzińskiego ("Muza"), a także w utworach poetów współczesnych, np. Czesława Miłosza ("Pałac moich Muz"), Kazimierza Wierzyńskiego ("Sobie a Muzom").

Ciekawym nawiązaniem jest skecz K.I. Gałczyńskiego "Muzy", w którym każda z muz, w tym także Terpsychora, przedstawia się i wypowiada się na temat swojej funkcji. Terpsychora mówi: "A ja jestem energiczna,/ bo lira jest moja broń,/ broń wielostrunna,/ broń wielodźwięczna,/nie wstrzymasz stóp. Kiedy gram,/ ziemia tańczy (...)"

Wizerunek Terpsychory jako jednej z muz często pojawiał się w dziełach sztuki. Najczęściej była przedstawiana w towarzystwie swych sióstr, w orszaku prowadzonym przez Apollina lub sama w tanecznej pozie, np. antyczne rzeźby, dzieło malarskie "Terpsychora" Rafaela, czy obraz "Terpsychora i Erato" Jana Rustena.

Postać Terpsychory do dziś jest obecna w kulturze, np. często wydarzenia czy miejsca związane z tańcem nazywane są z wykorzystaniem jej imienia.