DATY
Agraryzm-prąd w 20-leciu Międzywojennym, który zakładał, że rolnictwo jest podstawą rozwoju gospodarki, a chłopi odgrywają w państwie bardzo ważną rolę
Akcja-dokument potwierdzający posiadanie danego udziału w spółce
Antysemityzm-postawa nienawiści lub wrogości wobec wyznawców judaizmu
Aryjczyk-określenie na mieszkańca Europy czystej krwi, używane w III Rzeszy
Asymilacja-włączenie, wchłonięcie
Autonomia-niezależność, prawo państwa do samodzielnego podejmowania decyzji
Cud nad Wisłą-określenie na wygraną przez Polaków bitwę nad Bzurą w trakcie wojny bolszewickiej z 15.08.1920r.
Czarny czwartek-dzień gwałtownego spadku cen akcji na nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych (24.10.1929r.), początek Wielkiego Kryzysu
Faszyzm-nacjonalistyczna dyktatura, która pojawiła się w najpierw we Włoszech, później w Niemczech; władzę nad ludem sprawuje wódz, a najważniejszy jest interes państwa
Federacja-związek kilku państw albo określenie państwa złożonego z kilku części (stanów, landów), które cieszą się pewną niezależnością
Gestapo-tajna policja w III Rzeszy
Gułag-Główny Zarząd Obozów Pracy Przymusowej w ZSRR
II Rzeczpospolita-określenie na państwo polskie w okresie 1918-1939
III Rzesza-nazwa Niemiec rządzonych przez Hitlera
Industrializacja-uprzemysłowienie
Inflacja-wzrost cen spowodowany szybkim zwiększeniem się ilości pieniądza w obiegu w odniesieniu do wielkości produkcji
Integralność-niepodzielność
Internowanie-odizolowanie osób niebezpiecznych dla państwa w specjalnie w tym celu przygotowanych obozach
Junkier-określenie na wielkiego właściciela ziemskiego w Prusach
Kolektywizacja rolnictwa-przymusowe łączenie indywidualnych gospodarstw w celu stworzenia dużych państwowych lub spółdzielczych gospodarstw rolnych
Kołchoz-w ZSRR określenie na spółdzielcze gospodarstwo rolne
Komunizm-ideologia, która zakłada stworzenie państwa bezklasowego, w którym środki produkcji mają być wspólne, a dobra powinny być równo i sprawiedliwie dzielone
Łagier-nazwa obozów pracy przymusowych w czasach komunizmu w Rosji
Marsz na Rzym-pochód faszystów ubranych w czarne koszule w celu zmuszenia króla by oddał władzę w ręce Mussoliniego (1922r.)
Militaryzacja-zwiększenie liczebności armii oraz zbrojeń, a także podporządkowanie życia interesom armii
Nacjonalizacja-zagarnięcie przez państwo prywatnej własności
Noc długich noży-określenie nocy, w czasie której SS wymordowało S.A. na polecenie Hitlera
Noc kryształowa-określenie nocy, w czasie której Niemcy przeprowadzili napady na ludność Żydowską
Pacyfikacja-zakończenie powstania z pomocą policji lub wojska
Państwo autorytarne-określenie państwa, w którym władzę sprawuje osoba (grupa osób), która nie poddana jest żadnej kontroli społecznej
Państwo totalitarne-określenie państwa, w którym władzę sprawuje wódz lub grupa ludzi. Cechuje się ono ograniczeniem praw i wolności człowieka, wprowadzeniem systemu jednopartyjnego, oparciem władzy o terror o przemoc
Parcelacja-podział wielkich gospodarstw rolnych na mniejsze przeprowadzony zgodni z ustawą
Pauperyzacja-zubożenie społeczeństwa
Plebiscyt-rodzaj głosowania bezpośredniego, w którym społeczeństwo ma wyrazić swoją opinię w znaczącej sprawie-zazwyczaj odnosi się do kwestii terytorium
Prerogatywa-prawo, które upoważnia tylko daną osobę do wykonywania określonych czynności
Pucz-zamach stanu przeprowadzony przez armię
Regent-osoba, która sprawuje władzę w imieniu nieobecnego władcy lub podczas jago nieobecności
Remilitaryzacja-ponowna militaryzacja (zwiększenie liczebności armii oraz zbrojeń, a także podporządkowanie życia interesom armii) po zakazanym okresie
S.A.- oddziały szturmowe w III Rzeszy
Sanacja-uzdrowienie, okres rządów Piłsudskiego po przewrocie w 1926r. w Polsce
SIPO- policja plebiscytowa utworzona w trakcie Powstań Śląskich
Sowchoz-w ZSRR określenie na państwowe gospodarstwa rolne
SS- elitarne odziały w III Rzeszy
Totalitaryzm-ustrój, w którym cała władza znajduje się w rękach jednostki lub grupy ludzi
Tranzyt-transport ładunku z terenu jednego państwa na teren innego
POSTACIE
Kazimierz Bartel-działacz sanacyjny i ludowy, premier Polski w II RP
Józef Beck-wicepremier i minister spraw zagranicznych w II RP
Siemion Budionny-radziecki marszałek, który dowodził Armią Konną
Czang Kaj-Szek- chiński polityk
Ignacy Daszyński-socjalista, premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej oraz marszałek sejmu
Roman Dmowski-główny działacz endecji, przeciwnik Piłsudskiego
Francisko Franco-generał, zwolennik faszyzmu w Hiszpanii
Mahatma Gandhi-hinduski polityk, który przeciwstawiał się przemocy i był zwolennikiem biernego oporu
Władysław Grabski- historyk, ekonomista, premier oraz minister skarbu
Józef Haller-generał, dowódca Błękitnej Armii we Francji
Heinrich Himmler- jedna z najważniejszych postaci w III Rzeszy
Adolf Hitler- führer, twórca III Rzeszy
Wojciech Korfanty- chadek, dyktator III Powstania Śląskiego
Eugeniusz Kwiatkowski- ekonomista i polityk, minister skarbu, zainicjował budowę portu w Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego
Wiaczesław Mołotow- minister spraw zagranicznych ZSRR, który podpisał w imieniu Związku pakt z III Rzeszą o podziale terytorium Polski
Ignacy Mościcki- prezydent II RP, wybrany w 1926r.
Mustafa Kemal Pasza- określany jako ojciec Turków, wprowadził wiele reform
Benito Mussolini- ojciec włoskich faszystów, stanął na czele państwa
Gabriel Narutowicz- prezydent w II RP
Ignacy Paderewski- wybitny pianista oraz polityk, premier oraz minister spraw
Józef Piłsudski-wybitny polityk, który przyczynił się do odzyskania przez Polskę niepodległości, dokonał zamachu majowego w 1926r.
Maciej Rataj-działacz ludowy, marszałek sejmu
Joachim von Ribbentrop-minister spraw zagranicznych w III Rzeszy, podpisał z Mołotowem pakt o podziale terytorium Polski w 1939r.
F.D. Roosevelt-prezydent Stanów Zjednoczonych, twórca polityki New Deal
Edward Rydz-Śmigły- generał, marszałek Polski, Naczelny Wódz
Walery Sławek-pułkownik, działacz sanacyjny, premier, marszałek sejmu oraz twórca BBWR
Józef Stalin (Josif Dżugaszwili)- jedna z najważniejszych postaci w historii komunizmu, dyktator w ZSRR
Michaił Tuchaczewski- marszałek radziecki, dowodził Armią Czerwoną na froncie zachodnim
Wincenty Witos-działacz ludowy, premier, stał na czele PLS "Piast" i Stronnictwa Ludowego
Stanisław Wojciechowski- działacz socjalistyczny, minister spraw wewnętrznych oraz prezydent II RP
Lucjan Żeligowski- generał, dowodził Dywizją Litewsko-Białoruską
DATY
6.08.1914- wyruszenie I Kompanii Kadrowej pod wodzą Piłsudskiego z Krakowa do Warszawy; odezwa Mikołaja Mikołajewicza, w której stwierdził, że ziemie polskie powinny zostać zjednoczone
1914-powstanie Legionów Polskich
5.11.1916- Akt 5 Listopada, w którym cesarze Niemiec i Austro-Węgier mówili o utworzeniu Państwa Polskiego
09.1917- powstanie Rady Regencyjnej w Warszawie
1917- powstanie Komitetu Narodowego Polski w Paryżu
8.1.1918- 14-punktowy plan Wilsona, w którym mówi o utworzeniu Polski, która ma mieć dostęp do Bałtyku
3.03.1918 - podpisanie traktatu brzeskiego
10.1918- powstanie Polskiej Rady Likwidacyjnej w Krakowie
19.10.1918-powstanie Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego
7.10.1918- wydanie przez Radę Regencyjną manifestu, w którym mówi o odbudowie państwowości polskiej
11.1918-powstanie Tymczasowego Rządu Polskiego w Lublinie na czele z Ignacym Daszyńskim
11.11.1918-odzyskanie przez Polskę niepodległości
PARTIE
Lewica
PPS -Polska Partia Socjalistyczna
KPP -Komunistyczna Partia Polski
Centrum
PSL "Piast"- Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"
PSL "Wyzwolenie"- Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie"
SL- Stronnictwo Ludowe powstałe z połączenia PSL "Lewica" i "Wyzwolenie" w 1931r.
Prawica
ChD- Chrześcijańska Demokracja
ND- Narodowa Demokracja
