KRÓLOWA BONA

(1494 - 1557)

Królowa Polski i Wielka Księżna Litewska, żona Zygmunta Starego, matka Zygmunta Augusta. Dzięki wsparciu Habsburgów udało się doprowadzić do jej małżeństwa z owdowiałym królem polskim Zygmuntem Starym.

  •   1518 – zaślubiny i koronacja
  •   wykupowała posiadłości w Koronie i na Litwie od magnaterii (postawiła więc sobie za cel umocnienie władzy i zgromadzenie jak największego majątku)
  •   rozbudowywała miasta sprowadzając znanych włoskich i polskich budowniczych, którzy na jej życzenie wznosili warowne siedziby, fortyfikowali miasta, budowali koscioły, klasztory, mosty i kanały
  •   przeprowadziła reformy podatkowe i rolne (m.in. ujednolicenie powinności chłopskich, scalanie i nowy podział gruntów, trójpolowy system uprawy ziemi)
  •   zamieniła dawne daniny rzeczowe na czynsze pieniężne
  •   dzięki niej na polskie stoły trafiło wiele nieznanych wcześniej warzyw, (tzw. włoszczyzna, pomidory, kalafior, karczochy, fasolka szparagowa, brokuły, kapusta czy szpinak), makarony i przyprawy korzenne

Na skutek wyjazdu syna – Zygmuna Augusta na Litwę jej władza uległa osłabieniu.

Gdy zrozumiała, że porozumienie z synem nie będzie możliwe, zdecydowała się na wyjazd z Polski do Bari co uczyniła w 1556 roku. Musiała przy tym, na żądanie szlachty, zrzec się wszystkich posiadanych w Polsce dóbr ziemskich.

Naród, na podstawie niesprawdzonych przecieków z dworu królewskiego, posądzał ja o wszelkie intrygi, uważał za kobietę złośliwa i podobnie jak Zygmunt August, oskarżał publicznie o trucicielstwo.

Po powrocie do księstwa Bari, Bona Sforza została otruta przez swego zaufanego dworzanina. Inicjatorami zabójstwa byli Habsburgowie, którzy mieli zyskać na sfałszowaniu jej testamentu.