KAROL BRZOSTOWSKI

(1796 - 1854)

Reformator gospodarczy, wybitny technik, twórca Rzeczypospolitej Sztabińskiej (od wsi Sztabin ktora zreformowal). Z odziedziczonego majątku uczynił kwitnący ośrodek gospodarczy.

Przyjął i zrealizował nową myśl – uprzemysłowienia gospodarstwa wiejskiego. Korzystając z miejscowych bogactw naturalnych postanowił rozwinąć działalność przemysłową.

  •   Rzeczpospolita Sztabińska była folwarkiem, działającym na kapitalistycznych zasadach, ofiarowując chłopom wolność, niezależność gospodarczą, opiekę socjalną i dobrobyt.
  •   pionier szkolnictwa zawodowego na terenie Podlasia
  •   w całych swoich dobrach zniósł pańszczyznę i stworzyl szkółki z nauką obowiązkową.
  •   w zacofanych dawniej wsiach instalował  najnowocześniejsze maszyny i urządzenia (np. maszynę parową).
  •   przeprowadził oczynszowanie i zapewnił chłopom zatrudnienie w stworzonym przez siebie kombinacie rolno-przemysłowym.
  •   1850 Jako pierwszy w Europie uruchomil telegraf elektryczny (był twórcą wielu projektów wynalazczych, np. dojarka, wirówka do mleka).
  •   wprowadził kodeks karny rozstrzygajacy konflikty między włościanami
  •   zainicjował powstanie rolniczej samopomocowej kasy pożyczkowej.
  •   Istniejace male zaklady przeksztalcil w największe w owczesnej Polsce zakłady przemysłowe jak huty żelaza i szkła
  •   Wynalazki Brzostowskiego: kopaczka do ziemiakow, dojarka do mleka,

Po śmierci pozostawił po sobie rozbudowaną sieć gospodarstw. Swój majątek właściwie przekazał włościanom i robotnikom.

Część testamentu przeznaczyl na płace dla administratora majatku i jego rodziny. Niestety, ta decyzja okazała się fatalna w skutkach.Kolejni administratorzy defraudowali Fundację do tego stopnia, iż w osiem lat po śmierci Brzostowskiego długi przerosły wartość szabińskich manufaktur.