Szczególny przebieg ruchów reformacyjnych miał miejsce w Anglii. Obecnie historycy nie uważają, że do zmian religijnych w tym kraju doprowadził głównie wszechwładny monarcha. Nie należy jednak twierdzić, że król był w tym procesie bez znaczenia, bowiem z całą pewnością przyspieszył cały proces.

W Anglii jak i w innych krajach europejskich doszło do przemian społeczno-gospodarczych na przełomie XV i XVI wieku, które z kolei doprowadziły do tarć w istniejącym porządku. Znamienne znaczenie miała rewolucja agrarna powstała w wyniku niezwykłego wpływu sukiennictwa na politykę tego kraju.

W tym okresie, o którym mowa wzrosła ilość manufaktur produkujących sukno. Doszło do rozwoju przemysłu na terenie całej Anglii. Sukiennicy zaczęli wpływać na życie, nie tylko gospodarcze, w Anglii. W XVI wieku drugi, mniej znaczący niż sukiennictwo przemysł narodowy - przemysł węglowy. Obie gałęzie przemysłu angielskiego były związane z posiadaniem ziemi.

Prądy humanistyczne do Anglii dotarły dosyć szybko dzięki takim humanistom jak Erazm z Rotterdamu. Innymi propagatorami humanizmu angielskiego byli: Colet, Lily, Linacare oraz Grocyn. Anglia bardzo szybko wkroczyła na drogę nowożytnych przemian. Były one spowodowane m. in. przez przeobrażenia społeczno-gospodarcze, coraz większe znaczenie nowej klasy średniej tzw. middle classes i idee humanizmu. Nowożytne przemiany nie mogły podobać się Kościołowi. Zresztą tak było i w innych częściach Europy. Co ciekawe w przeciwieństwie do Francji, monarchia angielska nie protestowała przeciw nowym, atrakcyjnym poglądom, a nawet stanęła na czele ruchu reformacyjnego.

Początkowo Henryka VIII (1509-1547) był wrogo nastawiony do reformacji, bowiem przede wszystkim ze względu na sytuację na arenie politycznej wolał zachować dobre kontakty z papiestwem. Nawet król angielski, co często pomija się milczeniem, potępił nauki Marcina Lutra

Stosunek do ruchu reformacyjnego był na początku nieżyczliwy. Król angielski pragnął bowiem, głównie ze względu na ówczesną sytuację na arenie politycznej, umocnić przyjazne stosunki z papiestwem. Henryk VIII zaatakował naukę Marcina Lutra w specjalnie napisanej broszurze, co docenił papież nadając królowi angielskiemu tytuł obrońcy wiary. Wkrótce sytuacja polityczna doprowadziła do zmiany poglądów Henryka, który obawiał się coraz silniejszego Karola V. Widział, że o wiele lepiej będzie się miała jego sytuacja polityczna, gdy zacznie zwalczać Karola V. Tymczasem zapędy Henryka VIII utrudniało jego małżeństwo z wdową po jego bracie, a zarazem ciotką cesarza Karola V - Katarzyną Aragońską. Istniał jeszcze jeden powód do rozwodu z Katarzyną. Mieli oni tylko jedyną córkę - Marię, a Katarzyna była już osobą wiekową, jak na owe czasy i raczej nie mogła dać Henrykowi męskiego potomka, który zapewniłby ciągłość dynastii.

Te wszystkie sprawy spowodowały, że Henryk zdecydował się rozwieść z Katarzyną i poślubić jedną z dam jego dworu, która obiecała, że da mu męskiego potomka - Annę Boleyn. Prymas Anglii, kanclerz i rzeczywisty kierownik państwa, kardynał Thomas Wolsey nie zaprotestował przeciwko temu rozwiązaniu, ale domagał się zgody papieża w tej kwestii. Jednak Klemens VII, uzależniony od cesarza nie miał zamiaru wydawać zgody na rozwód z Katarzyną. Thomas Wolsey stał się ofiarą tej sprawy, gdyż Henryk VIII pozbawił go urzędu kanclerza, osadził go w więzieniu, a tylko szybka śmierć uchroniła go od szafotu.

W tym momencie król mógł bez żadnych obaw wystąpić przeciw Rzymowi, a rozwód z Katarzyną był tylko znakomitą okazją, a nie samą jego przyczyną. Za Henrykiem VIII bez zastrzeżeń stanął cały parlament z nowym prymasem Thomasem Cranmerem i kanclerzem Thomasem Cromwellem. Henryk VIII już bez przeszkód poślubił Annę Boleyn, a w przyszłości dzieci z tego właśnie małżeństwa uzyskały wszystkie prawa do piastowania korony. Był to podpisany przez króla w 1534 roku Act of succession. W tym samym roku parlament angielski usankcjonował odłączenie się od Kościoła rzymskiego, uchwalając Act of supremancy, na którego mocy król angielski został głową niezależnego od Rzymu, narodowego Kościoła zwanego anglikańskim.

Jednak to był dopiero pierwszy etap reformacji w Anglii i jak się później okazało nie najważniejszy z naszego punktu widzenia. Nastąpiła bezwzględna walka Henryka VIII z organizacją kościelną podległą papieżowi. Król za radą Thomasa Cromwella pozamykał klasztory. W latach 1535-39 skonfiskował ziemie kościelne i rozdał je w ręce nowej arystokracji, która została tym samym powiązana z tronem. Zaczął się krwawy terror popierany przez króla. Pierwsze prześladowania uderzyły w katolików. To wtedy zginął Thomas Moore i biskup Rochesteru, John Fisher którzy nie uznali aktu supremacji.

Niedługo potem król stanął przed kolejnym problemem. Musiał bliżej sprecyzować podstawy filozoficzne i dogmatyczne nowej wiary. Doprowadziło to do uchwalenia początkowo tzw. 10 artykułów w 1536 roku, a potem aktu o sześciu artykułach w 1539 roku. Zabiegi te miały na celu stłumienie powstałej opozycji, która wzrosła w siłę.

Po śmierci Henryka VIII władcą angielskim został na krótko Edwarda VI (1547-1553). Panowanie to było pod znakiem konfliktu wewnętrznego i ogromnego nieporządku w życiu Anglii. W 1549 roku wybuchły bunty w Devonshire, Kornwalii i Norfolku. To ostatnie powstanie było największym od XIV wieku buntem chłopskim w Anglii, Dowódcą powstania został Robert Kett, który pobity przez hrabiego Warwicka, zginął wraz z bratem na szubienicy. Książę Northumberland był kontynuatorem antykatolickiej polityki Henryka VIII. Doszło do wzmocnienia protestanckiego światopoglądu, co objawiło się wprowadzeniem języka angielskiego do nabożeństw, a także zniesieniem celibatu księży oraz skasowaniem wielu innych obrzędów katolickich.

Panowanie Marii Tudor (1553-1558), córki Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej było okresem odreagowania katolików. Maria w 1554 roku wyszła za mąż za syna Karola V - Filipa. Każdą próbę protestu niszczyła z całkowitą bezwzględnością, a jej wrogami byli wszyscy ci, którzy odstąpili od katolicyzmu. Na stosach ginęli oprócz katolików także wszyscy przeciwnicy polityczni. W tych krwawych dniach zginęli Cranmer, Northumberland i inni. Krwawe rządy Marii, choć zapewne wcale nie bardziej krwawe niż poprzedników, a nawet jej ojca dały Marii przydomek Bloody Mary, czyli krwawa Maria.

Jednak wszystkie próby odrestaurowania katolicyzmu w Anglii, nie miały się szansy powieść, gdyż były zarówno niezgodne z interesami politycznymi, jak i gospodarczymi państwa, a nawet społeczeństwa. Na arenie międzynarodowej pojawiła się Elżbieta I (1558-1603) córka Henryka VIII i Anny Boleyn.