Pierwsze ślady bytowania człowieka na ziemiach pol. pochodzą sprzed ok. 400-500 tys. lat (Trzebnica) i są związane z homo erectus. Następne to środkowopaleolityczne znaleziska sprzed ok. 200-40 tys. lat odkryte w południowej Polsce (gł. okolice Krakowa, jaskinie pod Ojcowem), pozostałości obozowisk człowieka neandertalskiego trudniącego się łowiectwem, z ok. 38 000-8300 p.n.e. Okres gospodarki łowiecko-zbierackiej kończy okres mezolitu. Około 4500 p.n.e. rozpoczął się okres neolitu z gospodarką rolniczą. Wówczas przybyły z południa na nasze ziemie plemiona rolników-hodowców. Świadectwem neolityzacji obszaru Polski jest wykształcenie w IV tysiącleciu p.n.e. kultury pucharów lejkowatych. W końcu IV tysiącleciu p.n.e. pojawiła się na większą skalę orka sprzężajna, rozwijało się górnictwo krzemienia, pojawiła się miedź. Po 1700 p.n.e. rozwinęła się umiejętność wytopu brązu, a ok. 1250 p.n.e. ukształtowała typowa dla polskiej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza kultura łużycka, która według dawniejszych poglądów uważana była za prasłowian i wchodziła w skład europejskiego kręgu kultur pól popielnicowych. W późniejszym okresie (VII-VI w. p.n.e.) charakteryzowały ją wielkie osiedla obronne (np. Biskupin). W IV-III w. p.n.e. pojawiły się w Polsce silne wpływy Celtów, którzy osiedlili się wyspowo na południu kraju. Rozwijała się wówczas produkcja żelaza. W pierwszych wiekach n.e. ziemie pol. weszły w orbitę ożywionych kontaktów z cesarstwem rzymskim. Przez nasze ziemie biegł wtedy jeden z najważniejszych szlaków handlowych Europy zwany szlakiem bursztynowym. Od pocz. VI w. n.e. źródła archeologiczne rejestrują nasuwanie się od wschodu na ziemie polskie ludności słowiańskiej.
