Poziom rozwoju demograficznego społeczeństw na świecie nigdy nie był, nie jest i zapewne nie będzie jednakowy. W historii rozwoju tych społeczeństw widać jednak pewne podobieństwa, co dało możliwość wyróżnienia kolejnych etapów, przez które każde z nich przeszło, bądź będzie przechodzić:
Faza I - jest to etap, w którym znajdują się obecnie jedynie pierwotne grupy plemienne, żyjące na bardzo niskim, podstawowym poziomie rozwoju gospodarczego. Cechuje je bardzo wysoki współczynnik urodzeń oraz zgonów, co powoduje, że przyrost naturalny jest niski, a społeczeństwo jest bardzo młode, gdzie średnia długość życia wynosi od 20 do 45 lat.
Faza II - w fazie tej, na skutek poprawienia się warunków bytu i wprowadzenia pewnych osiągnięć medycyny, zmniejsza się liczba zgonów, a liczba urodzeń pozostaje ciągle na wysokim poziomie. W konsekwencji prowadzi to do wybuchu eksplozji demograficznej. Społeczeństwo znajdujące się w tej fazie rozwoju jest ciągle społeczeństwem młodym, choć średnia długość życia wydłuża się wyraźnie w stosunku do fazy I i wynosi od 45 do 60 lat (np. Niger).
Faza III - rozpoczyna się bardzo wysokim przyrostem naturalnym, będącym konsekwencją eksplozji demograficznej fazy II. W fazie III przyrost ten stopniowo się obniża, ponieważ maleje liczba urodzeń. Społeczeństwo się starzeje, a średnia długość życia wynosi od 55 do 65 lat (np. Nigeria).
Faza IV - charakteryzuje się małą liczbą zgonów i niewielką liczbą urodzeń, na skutek wysokiego poziomu rozwoju medycyny i bardzo dobrych warunków życia. Społeczeństwa znajdujące się w tej fazie są stare, ze średnią długością życia powyżej 65 lat. Jest to faza, w której znajdują się obecnie kraje rozwinięte gospodarczo.
Faza V - cechuje się zmniejszaniem liczby urodzeń, aż do poziomu niższego od liczby zgonów, czym prowadzi do ujemnego przyrostu naturalnego. Społeczeństwo w tej fazie jest stare, a wchodzi w nią obecnie wiele krajów wysoko rozwiniętych.
Społeczeństwa w początkowych fazach rozwoju są społeczeństwami młodymi. Oznacza to, iż w strukturze wieku dominują dzieci oraz młodzież. Wraz z postępowaniem rozwoju społeczeństwa się starzeją, tzn. iż zaczyna w nich przeważać ilość ludzi starszych.
Fazy II i III charakteryzują społeczeństwa krajów rozwijających się. Cechują się one bardzo wysokim przyrostem naturalnym. Do jego głównych przyczyn należy kultywowanie tradycyjnego modelu rodziny wielodzietnej, rozwój medycyny i higieny, co prowadzi m. in. do zmniejszenia umieralności niemowląt.
Z kolei w fazie IV i V znajdują się kraje rozwinięte, które cechują się bardzo niewielkim, lub wręcz ujemnym przyrostem naturalnym. Jest to konsekwencją starzenia się społeczeństwa, a więc zmniejszeniem się ilości kobiet w wieku rozrodczym, odkładaniem decyzji o urodzeniu dziecka na coraz późniejszy okres, co jest wynikiem konsumpcyjnego stylu życia i pogonią za karierą.
Kraje znajdujące się w różnym etapie rozwoju społecznego różnią się także wskaźnikiem feminizacji, czyli ilością kobiet przypadającą na 100 mężczyzn. Kraje słabo rozwinięte cechują się niższym wskaźnikiem feminizacji od krajów rozwiniętych. Wpływ ma na to większa umieralność kobiet w krajach ubogich, zwłaszcza podczas porodów, na skutek ciężkiej pracy i złych warunków higienicznych. Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym kraju długość życia kobiet wydłuża się. W krajach rozwiniętych żyją one dłużej od mężczyzn. Spowodowane jest to m. in. podejmowaniem przez mężczyzn zawodów polegających na ciężkich pracach fizycznych (np. górnictwo), ich mniejszą odpornością psychiczną i w konsekwencji częstszą zachorowalnością na wynikające ze stresu choroby cywilizacyjne.
