Środowisko geograficzne to zespół warunków przyrodniczych występujących w danym terenie, uzależnionych od warunków geologicznych, ukształtowania powierzchni, przebiegu zjawisk atmosferycznych, rodzaju wód, gleb, oraz świata organicznego. Poszczególne komponenty środowiska znajdują się w ciągłym ruchu nieustannie się przeobrażają.

Społeczeństwa zmieniając się w procesie rozwoju użytkowały w coraz większym zakresie komponenty środowiska. Szczególnie silne przeobrażenie środowiska nastąpiło w wyniku rozwoju nauk przyrodniczych, technicznych oraz pojawienia się nowych wynalazków i źródeł energii, z energią jądrową włącznie. Za początek okresu gdzie wpływ działalności człowieka nabrał niebezpiecznych rozmiarów uważa się lata 40 te XIX wieku. wtedy na dużą skalę wzrosła produkcja energii elektrycznej, produkcja przemysłu metalurgicznego oraz rozwój transportu. Do znaczących zmian przyczynił się gwałtowny wzrost liczby ludności oraz procesów urbanizacji i uprzemysłowienia.

Działalność człowieka a gleby

Gleba to powierzchniowa warstwa litosfery Gleba powstała pod wpływem czynników glebotwórczych i nadal jest przez nie modyfikowana. Proces powstawania gleby trwa cały czas i jest nieodłącznym elementem przemian zachodzących w ekosystemie. Gleba jest środowiskiem życia i źródłem składników odżywczych dla wielu gatunków mikroorganizmów i podziemnych organów roślin wyższych.

Człowiek degraduje glebę poprzez niewłaściwe jej użytkowanie. Wycinając lasy i niszcząc naturalne zespoły roślinne, odsłania gleby i przyczynia się znacznie do przyspieszenia jej erozji i wyjałowienia.

Największa degradacja gleb jest jednak spowodowana działalnością przemysłową poprzez kopalnie odkrywkowe, huty i wysypiska.

Działalność człowieka a wody

Razem z rozwojem ośrodków miejskich i większych ośrodków przemysłowych czystości wód zaczęło zagrażać coraz więcej szkodliwych substancji do nich odprowadzanych. W dzisiejszych czasach głównym zagrożeniem czystości wód są ścieki komunalne, które zawierają m.in. detergenty, mikroorganizmy chorobotwórcze oraz ścieki przemysłowe, które zawierają m.in. sole metali ciężkich, związki siarki i azotu. Na terenach rolniczych szczególnie niebezpieczne są nawozy sztuczne i organiczne stosowane w nadmiarze oraz niewłaściwie stosowane środki ochrony roślin, które przedostają się do wód powierzchniowych. Dla czystości wody dużym zagrożeniem jest przemysł wydobywczy. Na skutek działalności górniczej do wód gruntowych dostają się duże ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych. Znaczne ilości zanieczyszczeń wód pochodzą również z transportu wodnego i lądowego.

Wpływ działalności człowieka na atmosferę

Nieustanny rozwój urbanizacji, komunikacji, zwiększ ilość emitowanych szkodliwych dla środowiska substancji. Duże znaczenie mają także dymy pochodzące ze spalania materiałów opałowych zarówno w domach prywatnych jak i dużych kotłowniach miejskich. W skutek działalności człowieka do atmosfery dostają się m.in.: pyły, tlenki węgla, tlenki siarki i tlenki azotu. Znajdują się one zarówno w sąsiedztwie wielkich miast i okręgów przemysłowych, jak i w odległych miejscowościach, dokąd przedostają się poprzez cyrkulację powietrza w atmosferze. W skutek zanieczyszczeń atmosferycznych powstaje smog. Smog zawiera zawieszone w powietrzu cząstki stałe (pyłowe) oraz szkodliwe związki chemiczne gazowe: tlenki azotu oraz tlenki siarki, są one niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ są czynnikami alergizującymi i mogą wywołać astmę, a także powodować inne choroby układu oddechowego.

Oddziaływanie człowieka na środowisko przyrodnicze jest bardzo duże i bardzo zróżnicowane. Stosunkowo niedawno ludzkość zdała sobie sprawę z negatywnych skutków jakie za sobą niesie nadmierna i niekontrolowana ingerencja w środowisko. Pod koniec lat 60 tych XX wieku, sekretarz generalny ONZ ogłosił raport o stanie środowiska na Ziemi. Dało to początek działań zwanych ochroną środowiska.

Ochrona środowiska to racjonalne, zgodne z prawami przyrody i rozwoju społecznego kształtowanie środowiska życia człowieka, tak aby elementy przyrody łączyły się harmonijnie z wytworami techniki i cywilizacji. Początki zainteresowania problematyką ochrony środowiska to przełom lat 60/70 XX. Ochrona środowiska zajmuje się działaniami umożliwiającymi przywrócenie stanu równowagi przyrodniczej. Polegają one na zapobieganiu bądź przeciwdziałaniu negatywnym wpływom na środowisko, powodującym jego zniszczenie, uszkodzenie, zanieczyszczenie, zmiany cech fizycznych, chemicznych czy biologicznych.

Działania w ramach ochrony środowiska:

  • Stosowanie technologii mało i bez odpadowych
  • Stosowanie technologii zmniejszających zapotrzebowanie na surowce
  • Zmniejszanie zapotrzebowania na energię
  • Zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych
  • Zwiększanie recyklingu materiałów i surowców
  • Poszukiwanie i wdrażanie nowych technologii zmniejszających emisję zanieczyszczeń
  • Kształtowanie świadomości społecznej