Prądy morskie to potężne masy wód przemierzające powierzchniowe warstwy oceanów i mórz. Mogą płynąć z prędkością przekraczającą 10 km/h i przemieszczać ponad 100mln m3/s wody. Charakterystyczną cechą przemieszczania się prądu jest nieustanna zmienność. Prądy morskie przemieszczają oceany i morza w różnych kierunkach i niosą wody o różnej temperaturze. Wyróżnia się prądy zimne i prądy ciepłe, a także obojętne. O tym czy dany prąd jest ciepły czy zimny decyduje względność temperatury wody w prądzie i wodzie danego akwenu przez który przepływa prąd. Wiele z tych prądów łączy się i tworzy jakby zamknięte obiegi wody, niezmienne, płynące zawsze w tym samym kierunku i kształtujące klimat na całym świecie. Na poszczególnych oceanach tworzą one 5 wielkich kręgów cyrkulacji wody morskiej.
O istnieniu i rozkładzie prądów morskich decydują przede wszystkim wiatry i siła Coriolisa. Wiatry wiejące nad rozległymi obszarami wodnymi powodują powstawanie na powierzchni oceanu fal. Katastrofalne zjawiska, takie jak podwodne trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów czy rozległe osuwiska wywołują niszczące fale tsunami.
Dzięki stale wiejącym wiatrom, takim jak np. pasaty, powstają prądy morskie.
Zimne masy wody przemieszczają się w głąb oceanu od strony biegunów, a ciepłe popychane przez wiatry przesuwają się po powierzchni mórz. Prądy morskie zazwyczaj powstają w strefie równikowej. Po obu stronach równika prądy tworzą zamknięte systemy cyrkulacji, które obejmują swym zasięgiem wody całego oceanu. Na półkuli północnej prądy najczęściej tworzą wiry prawoskrętne, a na południowej na odwrót. Globalny układ prądów morskich jest skutkiem ogólnej cyrkulacji atmosferycznej i nawiązuje do układów wiatrów stałych i sezonowych. Wpływ na kierunek prądów ma także ukształtowanie basenu oceanicznego. Ukształtowanie linii brzegowej Ameryki Północnej powoduje, że ciepły Prąd Zatokowy, nie zatacza kręgu i nie idzie w kierunku równika lecz płynie do brzegów Europy powodując podwyższenie temperatury o kilka stopni.
Temperatura wód Oceanu Spokojnego waha się od bliskiej zeru w okolicach podbiegunowych do ok. 29°C w pobliżu równika. Zasolenie również zmienia się stopniowo. Woda opodal równika i biegunów jest mniej słona (ok. 30‰) od tej znajdującej się na zwrotnikach (ponad 35‰).
Cyrkulacja powierzchniowa wody w północnej części oceanu jest zgodna z ruchem wskazówek zegara, w części południowej jest odwrotnie. Główne prądy ciepłe: Północno - i Południoworównikowy, Równikowy Wsteczny, Kuro - siwo, Północnopacyficzny, Aleucki oraz Prąd Wschodnioaustralijski. Natomiast prądy zimne to głównie Antarktyczny Prąd Okołobiegunowy (Dryf Wiatrów Zachodnich) i jego odnoga Prąd Zachodnioaustralijski, a także Prąd Kalifornijski i Oja-siwo.
Oprócz stałych prądów pojawia się na Pacyfiku mniej więcej co 6-7 lat prąd zwany El Nino. Zatacza ogromny krąg na środkowym Pacyfiku i przemieszcza masy ciepłej wody z okolic Australii do Brzegów Ameryki Południowej i podnosi tam temperaturę od 3 do 8°C. ogrzane przez EL Nino wody oceaniczne tracą swą żyzność, ławice ryb przenoszą się w chłodniejsze rejony. Zasobność łowisk obniża się drastycznie. Peruwiańscy rybacy nazwali ten prąd "El Nino", co po hiszpańsku oznacza "chłopczyk". Nazwę tę tłumaczy się również jako "dzieciątko" ponieważ zwykle zjawisko to pojawia się w okresie Bożego Narodzenia. El Nino po raz pierwszy pojawił się w zimie 1982/83.
Ciepły prąd El Nino wywiera tak silny wpływ na cyrkulację atmosferyczną na świecie, że obecnie tę nazwę używa się dla wszystkich zjawisk związanych z jego występowaniem. Podczas pojawienia się El Nino następuje zakłócenie w termice i opadach nawet na obszarach daleko oddalonych od Pacyfiku. Nasilają się m.in. huragany we wschodniej Azji, susze w Australii i Indiach a nadmierne opady np. w Teksasie.
Skutki El Nino
W czasie trwania zjawiska El Nino, warstwa graniczna między wodami ciepłymi a zimnymi nie przebiega ukośnie względem powierzchni oceanu, ale prawie równolegle. Zimne wody głębinowe, które zawierają składniki odżywcze konieczne do życia ławicom ryb występującym wzdłuż wybrzeży Peru - znajdują się pod warstwą ciepłych, lżejszych wód. Uniemożliwia to unoszenie się wód głębinowych i ławice ryb przemieszczają się w inne regiony oceanu w poszukiwaniu pożywienia. Skutkiem tego są kłopoty gospodarcze i niskie dochody, zwłaszcza peruwiańskich rybaków, w roku występowania El Nino.
Na zachód od Andów, na pustynnych i bardzo suchych terenach przybrzeżnych padają wtedy niezwykle obfite deszcze. Obserwuje się tam wtedy niezwykle gwałtowny rozwój roślinności. A także zjawiska powodzi. Do przeciwnego, zachodniego brzegu Oceanu Spokojnego natomiast nie dociera wilgotne powietrze. Większość opadów atmosferycznych występuje nad oceanem zamiast nad lądami. Jest więc tam znacznie bardziej sucho niż zazwyczaj. Powoduje to słabe plony, gdyż rolnictwo australijskie jest nastawione na uprawy wymagające obfitych opadów.
El Nino jest nietypowym zjawiskiem które dotyczy nie tylko Ameryki Południowej czy Australii, ale całego kontynentu. Wszystkie zjawiska towarzyszące zjawisku El Nino świadczą o tym, że dotyczy on globalnych zjawisk klimatycznych. Różne zjawiska klimatyczne są ze sobą skorelowane bardzo mocno. W czasie gdy w jednej części świata występują susze i pożary w innej ulewne deszcze i powodzie. Zjawiska te są ze sobą powiązane. Dlatego zmiana jednego z czynników wpływających na pogodę wywołuje fale groźnych następstw, do których ludzie nie są przygotowani. Nagłe i gwałtowne zmiany pogody w krajach którego dotyczy ta zmiana powoduje zwykle duże straty finansowe i gospodarcze kraju. Zwykle bowiem specyfika gospodarki danego regionu jest nierozerwalnie powiązana z klimatem. A oto niektóre przykłady niszczycielskiej działalności El Nino:
" Podczas zimy 1997/98, fale wywołane silnymi wiatrami i niezwykle wysoki poziom morza znacząco przyczyniły się do zniszczeń w rejonie Zatoki San Francisco, ocenianych na steki milionów dolarów, a wywołanych przez powodzie i sztormy. Ostatnie badania, wykonane przez naukowców z Amerykańskiej Służby Geologicznej (U.S. Geological Survey - USGS), na podstawie prawie 100-letnich zapisów poziomu morza dokonywanych w pobliżu mostu Golden Gate dowodzą, że wyjątkowo wysokie poziomy morza były bezpośrednim skutkiem występowania zjawiska El Niño."
źródło: USGS Fact Sheet
"Ponad 35000 osób zostało ewakuowanych, a prawie 7000 zostało odciętych od świata w wyniku powodzi na rzece Paragwaj. Niezwykle silne opady deszczu, związane ze zjawiskiem El Niño, spowodowały powodzie, które dotknęły 60000 ludzi w stolicy Paragwaju, Asuncion i prowincjach Concepcion, Alberdi, San Pedro, Presidente Hayes i Altu Paraguaj."
źródło: UNDP Desaster Protection, 8 stycznia 1998 r.
"LIMA, 9 maja 2002 roku (AlertNet) - W kwietniu, zwykle spokojna rzeka Piura, zamieniła się w nocy we wzburzony, rwący potok. Ponad 3500 rodzin w północnym Peru zdołało się uratować, jednak stracili dachy nad głową i swoje źródła utrzymania. Naukowcy nie są zgodni, czy to ekstremalne zjawisko pogodowe należy łączyć z ponownym pojawieniem się w tym toku El Niño".
źródło: Reuters alert net
Podczas występowania El Nino, zmienia się globalna cyrkulacja powietrza. Atmosfera odczuwa dopływ dodatkowej ilości ciepła i zwiększonej wilgotności, które wywołało parowanie cieplejszego niż normalnie oceanu. Zimowe sztormy w 1983 roku, które zazwyczaj zdarzają się na północnych wybrzeżach Ameryki Północnej, tym razem pojawiły się na południu i przyniosły gwałtowne burze i deszcze w Kalifornii. Skutki El Nino odczuwała także Floryda i Kuba, gdzie wiały silne wiatry, którym towarzyszył ulewny deszcz.. W tym czasie susza, która nawiedziła środkowo - zachodnią Amerykę Północną w roku 1988, również była spowodowana przez El Nino. Podczas występowania El Nino ocieplenie wody w oceanach i wahania ciśnienia są odczuwane również w równikowych rejonach Atlantyku i Oceanu Indyjskiego. Strefa zasięgu oddziaływań El Nino rozprzestrzenia się niemal na całą kule ziemską. W 1982 roku El Nino spowodował straszliwą susze w południowej części Afryki oraz spotęgował susze w Etiopii w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.
Podczas normalnego przebiegu globalnej cyrkulacji atmosferycznej temperatura powierzchni Oceanu Spokojnego w strefie okołorównikowej jest o 6-8°C wyższa po stronie zachodniej niż po wschodniej. Przyczyną takiego stanu rzeczy są wiatry zwane pasatami, które w obszarze Pacyfiku wieją od równika na wschód i powodują przemieszczanie się ciepłych wód przypowierzchniowych na zachód. Dlatego właśnie wody na powierzchni oceanu są coraz cieplejsze im dalej na zachód. Z powodu pasatów, które przesuwają masy wody na zachód poziom oceanu jest wyższy o około pół metra u brzegów Indonezji, niż u wybrzeży Ekwadoru. W przyrodzie jednak nie ma miejsca na takie braki. Zimne wody unoszą się do góry i zachodzi zjawisko zwane upwellingiem. (Upwelling to zjawisko podnoszenia się oceanicznych wód głębinowych, zwykle z głębokości poniżej termokliny, na powierzchnię. Generowane jest przede wszystkim przez wiatry wiejące wzdłuż brzegu, które powodują, zgodnie z teorią Ekmana, odpływanie od brzegu wody powierzchniowej i zastępowanie jej wodami z niższych warstw. Na półkuli północnej zjawisko to zachodzi gdy ląd znajduje się po lewej stronie prądu, na półkuli południowej - po prawej. Zjawisko to obserwowane jest we wszystkich morzach i oceanach. Duże upwellingi oceaniczne występują we wschodnich rejonach basenów oceanicznych, zwłaszcza u wybrzeży Peru i Chile. Zimne, bogate składniki pokarmowe wody głębinowe sprawiają że wody na powierzchni oceanu odznaczają się najczęściej bardzo dużą produktywnością biologiczną).
Chłodna woda jest bogata w składniki odżywcze i dzięki temu może w niej rozwijać się życie biologiczne. Dlatego właśnie wody oceanu u wybrzeży Peru zwykle są bogate w różnego rodzaju gatunki ryb, które dają pracę i przetrwanie wielu rybakom z tych terenów. Kiedy pojawia się El Nino wiatry pasatowe tracą swoją siłę i ciepłe przypowierzchniowe masy wody rozkładają się równomiernie na całym okołorównikowym obszarze Oceanu Spokojnego. To z kolei wpływa na ograniczenie zjawiska upwellingu, co prowadzi do zmniejszenia się różnorodności życia biologicznego w oceanie. Zmiany w cyrkulacji atmosferycznej wywołane zjawiskiem El Nino wywierają bardzo duży wpływ na pogodę nad całym Oceanem Spokojnym i nie tylko.
Podczas normalnych warunków pogodowych występuje wysokie ciśnienie nad środkową częścią Oceanu Spokojnego i wybrzeżem Ameryki Południowej, które jest sprawcą słonecznej i suchej pogody. Niskie ciśnienie z kolei powoduje zachmurzenie i intensywne opady deszczu w rejonie zachodniej części Oceanu Spokojnego. Podczas gdy pojawia się El Nino, układ ten zmienia się. Wówczas zmienia się globalna cyrkulacja powietrza, a w raz z niż także częstotliwość i miejsce występowania cyklonów tropikalnych. W latach 1982-1983 Tahiti, zwykle nie nawiedzane przez cyklony, zostały zaatakowane przez sześć niszczycielskich huraganów. Dach nad głową straciło wówczas 25 000 ludzi. Skutki gospodarcze zjawiska jakim jest El Nino są ogromne, ponieważ jak do tej pory zjawisko to jest mało przewidywalne. Siła działalności żywiołów jest dla człowieka trudna do opanowania, mimo, że od wielu lat prowadzone są prace naukowców dotyczące tych zjawisk istnieje jeszcze wiele zagadek.
Naukowcy stwierdzili także występowanie zjawiska odwrotnego do El Nino i nazwali go La Nina. W porównaniu do El Niño, podczas zjawiska La Niña (dziewczynka) następuje obniżenie temperatury powierzchniowych wód oceanicznych, w stosunku do warunków normalnych, w obszarze Oceanu Spokojnego.
Kiedy występuje zjawisko La Niña, wiatry pasatowe zwiększają swoją siłę i przyczyniają się do zwiększenia upwellingu, duże masy zimnych wód wynurzają się na powierzchnię oceanu, co powoduje, spadek temperatury powierzchniowych wód oceanicznych o około 4°C i wywołuje to skutki odwrotne do El Nino. Zjawisko La Nina zdarza się mniej więcej o połowę rzadziej niż El Niño.
Zjawiska El Niño i La Niña występują średnio co 3 do 5 lat. Pomimo wieloletnich badań długość czasu pomiędzy tymi zjawiskami nie jest znana precyzyjnie. Może on wynosić od 2 do 7 lat. Są to zjawiska jak dotąd dość nieprzewidywalne. La Nina nie zawsze występuje po El Nino, i nie wiadomo czym to jest do końca uwarunkowane. Warunki typowe dla La Niña trwają w przybliżeniu 9-12 miesięcy, ale niekiedy zjawisko to może trwać nawet do dwu lat. Jak dotąd badania nad La Nina były prowadzone na dużo mniejszą skalę, ponieważ zjawisko to ma dużo mniejszy wpływ na gospodarkę, a jego skutki są bardziej korzystne, a nie destrukcyjne jak w przypadku El Nino. Badania na większą skalę rozwinęły się dopiero w latach 80. XX w., kiedy zjawisko dało się zauważyć z dużo większym natężeniem.
Skutki La Nina i El Nino
Normalnie w ramach oceanicznego obiegu wody chłodna woda płynie wzdłuż amerykańskiego wybrzeża Pacyfiku, w szczególności wybrzeża Ameryki Południowej. Ten normalny przebieg odwraca się podczas występowania El Nino. Wywołuje to ekstremalne zjawiska pogodowe. W Azji południowo-wschodniej występują susze nad północną Australią, Indonezją i na Filipinach, a w pobliżu amerykańskich wybrzeży Pacyfiku obfite opady deszczu i zubożenie zasobnych w ryby wód. W Indiach mogą wystąpić susze spowodowane brakiem monsunu letniego, wiąże się to z ogromnymi stratami w rolnictwie. Odwrotnie jest u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej, gdzie wielkość opadów bardzo wzrasta. Opady zwiększają się generalnie w strefie międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej. Dodatkowo w szerokościach międzyzwrotnikowych następuje przesunięcie na wschód strefy występowania burz nad środkowy Pacyfik.
Podczas trwania El Niño w porze zimowej, niże atmosferyczne występujące w średnich szerokości geograficznych powiększają się we wschodnim obszarze północnego Pacyfiku. Dlatego nad północną część Stanów Zjednoczonych napływa bardzo ciepłe powietrze, zaś w Zatoce Meksykańskiej występują sztormy o dużo większej sile. Natomiast u południowo - wschodnich wybrzeży USA występuje dużo więcej opadów, niż normalnie.
Mimo dwudziestoletnich badań nad zjawiskiem El Nino, pozostaje jeszcze wiele zagadek. Jak dotąd nie stwierdzono istnienia dużego wpływu El Nino na kontynent europejski. Co do tego nie ma jednak zgodności i zdania badaczy i naukowców są podzielone. Niektórzy naukowcy twierdzą, że El Nino spowodował powodzie w Europie w 1997 roku. Co do tego nie ma jednak pewności i są to jak na razie tylko domysły. Znaczenie zjawisk El Niño i La Niña jest zdecydowanie największe w basenie Oceanu Spokojnego.
Źródło: www.atmosphere.mpg.de
El Nino to nazwa anomalii klimatycznej, która po raz pierwszy w zimie 1982/83 gwałtownie zwróciła na siebie uwagę świata ponieważ skutki zjawiska spowodowały duże straty gospodarcze. El Nino związane jest z występującym u wybrzeży Ameryki Południowej zimnym prądem Peruwiańskim.
Prąd Peruwiański to zimny prąd morski na Pacyfiku płynący z południa na północ, który jest wyodrębnieniem Dryfu Wiatrów Zachodnich, wzdłuż zachodnich wybrzeży. Wpływa ochładzająco na klimat wybrzeża. Temperatura wód powierzchniowych wynosi około 20°C w lecie, które trwa w miesiącach styczeń - marzec i około 15°C w zimie (czerwiec - sierpień). Powoduje wysuszanie i ochładzanie klimatu wybrzeża przyczyniając się do pustynnienia obszaru. Efektem jego oddziaływania jest pustynia Atacama w Chile.
El Nino rozwija się gdy słabną wiejące na zachód pasaty, a nawet zaczynają wiać w odwrotną stronę. Powoduje to wędrówki ciepłych mas wodnych zlokalizowanych normalnie u wybrzeży Australii, wzdłuż równika na wschód, aż do wybrzeży Ameryki Południowej. Ta niezwykle ciepła woda wpływa na parowanie w miejscu powstawania chmur deszczowych. Typowe zjawisko El Nino trwa około 12 - 18 miesięcy. Po tym czasie pasaty znowu wieją ze swą dawną siła i wszyto zaczyna wracać do normy. sytuację do normy. Bywa, że pierwsze oznaki El Nino występują już latem lub wczesną jesienią. Już wtedy można zauważyć zanikanie zimnego Prądu Peruwiańskiego i pojawienie się w zamian ciepłego prądu El Nino, który płynie w przeciwnym kierunku. W sezonie 1997-1998 El Nino było najsilniejsze z dotychczas obserwowanych i odpowiedzialne za rekordowe opady deszczu w Kalifornii, potężne powodzie w Peru, susze, gwałtowne pożary w Indonezji, tornada w południowo - wschodnich rejonach USA oraz ofiary w ludziach i olbrzymie straty materialne na całym świecie.
El Nino powoduje, że ima jest łagodna na dużych obszarach Ameryki Północnej, podczas gdy w południowej. części Brazylii i Argentynie lato jest bardzo deszczowe. Bardzo obfite opady atmosferyczne występują nad północno - zachodnimi i południowo -wschodnimi częściami Ameryki Południowej. Na półkuli zachodniej El Nino przynosi gwałtowne opady deszczu. Dotykają one szczególnie górskich rejonów Peru, gdzie dochodzi do przypadków osuwania się lawin błotnych.
W tym samym czasie Północna Australia i Azja Południowo - Wschodnia dotykane są przez susze, podobnie jak południowo -wschodnia cześć Afryki. Deszcz zamiast padać nad okołorównikowymi obszarami Azji - występuje nad Oceanem Spokojnym. Widoczne jest przesunięcie się strefy opadowej nad Pacyfik i związane z tym susze w południowej Azji i Australii. Występuje także zmniejszenie opadów monsunowych w Indiach.
El Nino z lat 1997/1998 należało do jednego z największych. Woda Pacyfiku podniosła swoją temperaturę o 5°C, zjawisko to pociągnęło za sobą lawinę zdarzeń w różnych krajach na świecie. W Indiach nie wystąpił letni monsun, który przynosi deszcze i powstały ogromne straty w rolnictwie. Oceanię zaś nawiedziły ulewy, podobnie też w północno - zachodniej Ameryce Południowej. Bardzo obfite opady spowodowały rekordowe powodzie i lawiny błotne w tych krajach, niszcząc osady ludzkie i płody rolne. Wybrzeża Chin i Indii oraz kraje Ameryki Środkowej niszczyły silne huragany. Brazylia ucierpiała bardzo z powodu ogromnej suszy i pożarów, które pochłonęły łącznie około 50 tys. km2 lasów. Zatoka Meksykańska i Floryda walczyły z żywiołami sztormów i trąb powietrznych. U wybrzeży Peru i Ekwadoru ławice ryb z powodu ocieplenia się wody przeniosły się w inne zimniejsze wody oceanu, pozbawiając rybaków zatrudnienia i powodując upadek rybołówstwa. Ponadto w Peru ulewne deszcze i wody powodziowe zalały pustynię Sechura i utworzyły bardzo duże jezioro. Na nadmiar opadów deszczu cierpiała także Kalifornia, nawalne deszcze spowodowały potężne lawiny błotne, które całkowicie zniszczyły wiele osiedli od Kalifornii po Mississipi. Także w Sudanie i Kenii wystąpiły nawalne deszcze. W innej części świata, w Australii, Indonezji, na Filipinach, w Tajlandii i Indiach panowała wielomiesięczna susza, która wywołała ogromne pożary w Australii i Indonezji.
Krajem, który najbardziej ucierpiał z powodu El Nino była Indonezja. Brak opadów spowodował ogromną suszę, która doprowadziła do pożaru dżungli na wyspach Jawa i Borneo. Spłonęło kilkaset tysięcy hektarów lasu, które są filarem gospodarki tego kraju. W pożarze spłonęły miliony drzew kauczukowych, których drewno jest podstawowym towarem eksportowym Indonezji. Powiększyło to znacznie indonezyjski kryzys gospodarczy. El Nino powstrzymał nadejście monsunów na całym obszarze Południowo - Wschodniej Azji, a także w Australii.
El Nino nazywane niewinnie "dzieciątko", bądź też "chłopczyk" w rzeczywistości jest bardzo groźnym zjawiskiem, którego dotąd do końca nie zbadano. Jest sprawcą wielu katastrof gospodarczych związanych z występowaniem żywiołu, który niszczy plony, całe gospodarstwa za pomocą bądź to niespodziewanych susz czy ulewnych deszczy. Te ekstremalne zjawiska pogodowe są nie do opanowania, a człowiek nie potrafi ich przewidzieć. Z jednej strony półkuli szaleją pożary, z drugiej wichury i deszcze, a wraz z nimi lawiny błotne.
Jak do tej pory zjawisko El Nino zanotowano w latach: 1877/78, 1914/15, 1940/41, 1982/83, 1997/98
zaś La Nina wystąpiło w latach: 1923/24, 1945/46, 1972/73.
Jedno z największych dotychczasowych zjawisk El Nino miało miejsce w 1982/83 roku. Zginęło wówczas około 2000 osób. Ponadto straty materialne oszacowano na około 13 mld dolarów. Kolejne El Nino z 1997/98 roku było również bardzo silne. Mówi się, że jego energia była milion razy większą od energii bomby atomowej zrzuconej podczas ataku Hiroszimę.
Niektórzy badacze zjawisk związanych z El Nino są zdania, ze ma on związek z globalnym ociepleniem klimatu.
Od 1900 r. szacuje się, że temperatura Ziemi wzrosła nawet o ok. 0,5 °C. Im bardziej będzie wzrastać temperatura na ziemi i ocieplenie będzie większe, tym El Nino może być groźniejsze i częstsze.
Wpływ El Niño na klimat w Polsce
El Niño, choć obserwowany głównie na Pacyfiku, ma wpływ na całą Ziemię, ponieważ masy ciepłej i zimnej wody krążą po całym Wszechoceanie. Jeśli ich kierunek zmieni się w jednym miejscu, zmienia się on wszędzie. To samo dotyczy wiatrów. Niektórzy badacze twierdzą, że skutki El Nino nie sięgają Europy, inni wręcz przeciwnie, obwiniają El Nino za gwałtowny przebieg powodzi w Europie w 1997 roku. Podobno w Polsce El Niño objawia się w postaci szczególnie wysokich opadów latem, natomiast np. w krajach śródziemnomorskich występują wtedy bardzo wysokie temperatury.
Od czasu rozpoczęcia naukowej obserwacji zjawiska - El Nino z roku na rok przybiera na sile, część badaczy twierdzi, że to zjawisko klimatyczne może zagrozić rozwojowi cywilizacyjnemu ludzkości i zniszczyć wegetację na Ziemi. Wiadomo o jego niebezpiecznym wpływie na równowagę ekologiczną Ziemi. Pojawiły się już także poważne prace na temat ekonomicznych następstw El Nino. Zjawisku cały czas przyglądają się naukowcy z całego świata, aby lepiej go zrozumieć i poznać a co za tym idzie, potrafić się przed nim ustrzec. Siły natury są jednak bardzo trudne do ujarzmienia.
Źródła: www.opoka.org,pl
www.atmosphere.mpg.de
www.stacjameteo.com
www.wrozz.hg.pl
