Ekosystem - zespół współwystępujących organizmów wraz ze środowiskiem ich występowania. Zespół organizmów ściśle związanych ze środowiskiem w którym żyją. To np. pastwisko, ogród, łąka. Biocenoza to zbiorowiska roślinne lub zwierzęce współżyjące ze sobą występujące na określonym terenie. Biotop to przestrzeń życiowa zasiedlania i kształtowana przez biocenozę. Funkcjonowanie ekosystem zawdzięcza przepływowi energii i obiegowi materii. Układ otwarty, obieg materii to system zamknięty. Podstawą do funkcjonowanie każdego ekosystemu jest energia, najwięcej pochodzi z promieniowania słonecznego. Jednakże nie cała energia zostaje wykorzystana, część zostaje zużyta w procesach metabolicznych, część zostaje utracona pod postacią ciepła. Ekosystem stanowi ważny termin w celu poznania natury. Ekosystem to system energetycznie otwarty, potrzebujący ciągłych dostaw energii egzogenicznej.
Trudno jest określić i wydzielić poszczególne niewielkie ekosystemy, udało się to jedynie dla wielkich obszarów geograficznych, określanych jako biom. Biom jest to strefa dla której charakterystyczny jest określony typ ekosystemu, czyli siedlisko roślinne razem z bytującymi tam zwierzętami, grzybami, pierwotniakami i bakteriami w określonym klimacie. Istnieje kilka typów i rodzajów biomów:
STREFA TUNDRY- Tundra stanowi zbiorowisko roślinności bezdrzewnej, występuje na półkuli północnej w trudnych warunkach klimatycznych. Na południu lasotundra stanowi granicę z lasami borealnymi, na północy stopniowo zmienia się w pustynie lodowe. Tundra ciągnie się po obu stronach kręgu polarnego, dosięgając południowych skrajów Ameryki Północnej. Klimat w tundrze jest surowy i niegościnny. Lato trwa bardzo krótko i jest stosunkowo chłodne. Średnia temperatura nie sięga powyżej 10ºC. Okres wegetacyjny jest krótki i trwa do 3,5 miesiąca w części południowej i 1,5 miesiąca na północnej. Mała odległość od morza łagodzi klimat, wewnątrz lądu natomiast zima jest wybitnie ostra. Opady w strefie nadmorskiej są większe niż w głębi kontynentu. Roczna suma opadów wynosi od 150 do 300 mm. są to obszary bardzo wilgotne. Słońce dociera tu w małych ilościach, jedynie w czasie występowanie dnia polarnego dochodzi tu więcej światła. Gleby są słabo wykształcone, co jest spowodowane występowaniem wiecznej zmarzliny. W większości występują tu gleby poligonalne. Często zachodzi tu zjawisko soliflukcji. Roślinność tundry jest uboga w skład gatunkowy i ilościowy. Jednakże zachodzi produkcja biomasy, czyli podstawę ekosystemu. Liczba składu gatunkowego nie przekracza 300 gatunków. Zaznacza się znaczne zróżnicowanie roślinności- klimatyczne i dotyczące występowania niegdyś lądolodu. Lasotundra stanowi granicę występowania drzew: sosny zwyczajnej, brzozy, świerku syberyjskiego. Tundra występuje w dwóch postaciach: krzewinkowej i mszysto- porostowej. W skład krzewinkowej wchodzą takie rośliny jak: brzoza karłowata, wierzba, bagno zwyczajne, wrzos, brusznica, mchy, torfowce, porosty, wierzba lapońska, murawy. W strefie mszysto- porostowej- mchy, porosty, mszyste darnie, rośliny kwiatowe, dębik ośmiopłatkowy, rdest żyworodny, trawy i liczne krzewinki. Na terenach pokrytych lodem żyją glony naśnieżne tworząc krioplankton. W okresie letnim rozwijają się liczne bezkręgowce- nicienie glebowe, owady, dżdżownice. Z ssaków można wymienić niedźwiedzie polarne, lisy polarne, renifery, zające, na obszarze Ameryki Północnej występują także piżmowoły. Brak tu gadów czy płazów, z racji ich zmiennocieplności panującego tu wiecznie zimna. Gatunki ptaków są reprezentowane przez śnieżne sowy, sokoły i pardwy oraz sezonowo przylatują tu kaczki i gęsi. Półkula południowa zasiedlona jest przez kilka gatunków pingwinów.
EKOSYSTEM BOREALNY- Strefa borealnych lasów iglastych. W skład lasów wchodzą w większości gatunki iglaste. Lasy te zajmują największą powierzchnie na Ziemi. Klimat umiarkowanie chłodny. Największe skupiska tych lasów są usytuowane w zasięgu klimatu kontynentalnego, gdzie lato trwa krótko a zima jest długa i ostra, z temperaturami przewyższającymi do -30ºC. Okres wegetacyjny trwa od 3 na północy do 5 miesięcy na południu. Część północna stanowi granicę występowania drzew. Opady zmieniają się w zależności od odległości od morza i wynoszą od 300 do 700 mm. rocznie. Z gleb można tu wymienić przede wszystkim bielice, znaczna część tej strefy leży w zasięgu wiecznej marzłoci. Borealne lasy iglaste nie są zbytnio zasobne pod względem ilości i gatunków roślinności. Drzewa to przede wszystkim sosny, świerki, jodły i modrzewie oraz niewielkie ilości brzozy, topoli, olszy i wierzby, z krzewinek wymienić można jałowiec, wrzos a także trawy, paprocie, mchy i porosty. Runo jest słabo zasiedlone z racji małych ilości dochodzącego tu światła. Na płaskich obszarach występują torfowiska. Strefa borealna zajmuje obszary Ameryki Północnej, Europy i Azji. wyróżnia się dwa obszary lasów borealnych: europejsko- syberyjski i kanadyjski. Pierwszy z nich zajmuje powierzchnię Fennoskandii, Niziny Wschodnioeuropejskiej i Syberii. Temperatura dochodzi do -50ºC. Tajga to borealny las iglasty w części syberyjskiej. Wymienia się dwa jego typy: las cienisty i świetlisty. Igły posiadają woskową otoczkę, która chroni je przed zbytnią utratą wody, co jest zwłaszcza potrzebne w okresie zimy. Lasy o drzewostanie szpilkowym są słabo przepuszczalne dla promieni słonecznych, dlatego też podszyt nie ma odpowiednich warunków do wzrostu. Runo leśne tworzą porosty, mchy, turzyce i wrzosy. Podłoże jest znacznie wilgotne, dlatego też na rozległych obszarach ukształtowały się torfowiska. Tajga charakteryzuje się znaczną ilością gatunkową zwierząt i ptaków, chociaż jest ich mniej niż w cieplejszych strefach klimatycznych. Można tu wymienić łosie, sarny, jelenie, rosomaki, zające, sobole, wilki, rysie i lisy oraz na obszarze Kanady niedźwiedzie. Ptactwo reprezentują puszczyki, głuszce, cietrzewie.
EKOSYSTEM STREFY UMIARKOWANEJ CHŁODNEJ- strefa lasów zrzucających liście na zimę. Długość okresu wegetacyjnego trwa tutaj nawet do 6 miesięcy. Zima około czterech miesięcy. Klimat podobnie jak na innych obszarach jest uzależniony odległością od morza, im dalej od morza tym suchszy. Lasy liściaste rosną na glebach brunatnych i bardzo żyznych. Niestety doprowadziło to do wycinania lasów na ogromną skalę, a uzyskane w ten sposób grunty wykorzystano pod uprawy. Wskutek występowania pór roku, na zimę drzewa tracą liście, jedynie gatunki rosnące w strefie klimatu morskiego występuje kilka gatunków zimozielonych. W lasach zaznacza się warstwowość. Lasy liściaste zrzucające liście na zimę wykształciły się przede wszystkim na półkuli północnej. Główne gatunki drzew tu występujących to: buk zwyczajny, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, lipa drobnolistna, jesion, wiąz, brzoza, topola, świerk, sosna, wierzba. Poza zbiorowiskami leśnymi występują również wrzosowiska, torfowiska, łąki, pastwiska, murawy kserotermiczne. W Ameryce Północnej w tej strefie spotyka się lasy dębowo- tulipanowcowe, dąb, lipa, klon. W Azji- brzoza, osika, wierzby, liany, pnącza, epifity, korkowiec, orzechy mandżurskie. Ze zwierząt tu występujących wymienić można- sarny, jelenie, wilki, borsuki, niedźwiedzie, borsuki, jenoty, niedźwiedzie panda, skunksy, pumy, orzeł bielik, grzechotniki, aligatory. Na obszarach trawiastych Ameryki Północnej i Południowej oraz Eurazji , czyli prerie, stepy i pampa, wytworzyły się wieloletnie gatunki traw. Odporne na liczne klęski i niedogodności klimatyczne. Swoje zasięgu mają tu antylopy, bizony, susły, świstaki, pieski preriowe oraz zwierzęta mięsożerne i padlinożerne- wilki, lisy, kojoty, orły.
Lasy liściaste zrzucające liście na zimę w klimacie umiarkowanym występują na obszarze Europy, południowej części Syberii, wschodniej Azji, południowo- wschodniej części Ameryki Północnej, zachodniej części wybrzeża w Ameryce Południowej, Tasmanii i Nowej Zelandii. Rośliny mają tu korzystniejsze warunki do życia niż w strefie borealnej. Wyraźnie zaznaczone są pory roku, podział na porę suchą i deszczową jest prawie niezauważalny.
EKOSYSTEM STREFY UMIARKOWANEJ CIEPŁEJ- jest to strefa graniczna między biegunem a tropikami, między wysokimi temperaturami a obszarami gdzie opady mają najwyższe wartości. Takie ekosystemy spotkać można na południu Ameryki Południowej i Afryki. Wzrost i rozwój roślinności uwarunkowany jest rozmieszczeniem opadów.
Las liściasty klimatu umiarkowanego ciepłego- tego typu roślinność występuje na obszarze objętym równomiernym rozkładem opadów w przeciągu roku, we wschodniej części wszystkich kontynentów, pomijając Antarktydę, zajmując nieznaczne tereny. Na obszarze Europy, Azji i Górnej Afryki występują wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego. W Ameryce Północnej na obszarze Kalifornii, Arizony i na północy Meksyku. Zachodnią część Ameryki Południowej, południową część Afryki i w Australii na jej południowo- zachodnim wybrzeżu. Znaczne różnice w rozmieszczeniu roślinności na wszystkich kontynentów spowodowały ich odmienność gatunkową. W większości są to drzewa i krzewy zimozielone i liściach różnej wielkości zawsze zielonych i skórzastych. W Ameryce Północnej charakterystycznymi gatunkami są: magnolie, dęby i orzeszniki, w obrębie Australii eukaliptus, akacje.
Wybrzeże Morza Śródziemnego porastają zarośla krzewiaste, dęby korkowe, pistacje, jałowce, bukszpan i mirt które tworzą zbiorowiska roślinne nazywane makią. Pierwotne lasy zostały wyparte przez właśnie tą roślinność. Niegdyś tereny te porastały lasy cedrowe, dęby, cyprysy i oliwniki. Wskutek silnie posuniętej antropopresji lasy te zostały prawie całkowicie zniszczone, poprzez wypasanie bydła i wyrąb lasu na potrzeby przemysłu. Amerykę Północną porasta chaparal, Amerykę Południową porasta podobna do śródziemnomorskiej makii fynbos- są to wysokie zarośla, głównie mieczyki, krasnokwiaty i śniedki.
Ze zwierząt występują tu muflony, króliki, daniele, małpy, szakale, sępy, czaple, pumy, kolibry.
Strefa roślinności twardolistnej związana jest z klimatem śródziemnomorskim, który cechują suche i gorące lata oraz deszczowe i łagodne zimy, z bardzo niewielkimi opadami śniegu. Taki klimat nie sprzyja rozwojowi roślinności, gdyż opady i wysoka temperatura nie zbiegają się w czasie. Gleby również nie są zbyt żyzne. Roślinność tworzą rośliny krzewiaste i niskie drzewa o zielonych, skórzastych liściach. Występują także drzewa szpilkowe, wiele z nich wydziela olejki eteryczne. Śródziemnomorski obszar roślinności twardolistnej zajmuje wybrzeża Morza Śródziemnego. Najgłębiej lądu sięga na Półwyspie Iberyjskim. Główną formacją roślinną są zarośla krzewiaste zwane makią, powstałe wskutek wylesiania obszaru i intensywnego wypasu bydła. Makia to formacja bardzo bogata florystycznie- dąb korkowy, storczyki, palma karłatka. W zbiorowiskach leśnych występuje sosna alpejska, sosna nadmorska i pinia. Amerykę Północną porasta chaparral- odpowiednik makii. Są to zarośla pozbawione drzew, rosną tu krzewy, yuki, brak traw. W Ameryce Południowej- trawa, krzewy, palma, szczawik, akacje. Tutaj odpowiednikiem makii jest fynbos. Na obszarze Australii najczęściej spotykane są eukaliptusy, wyróżnia się tu trzy typy lasu: las jarrah, karri, wandoo.
Zwierzęta to głównie jelenie, króliki, susły, pumy, rysie, kojoty, gronostaje, kojoty, kangury, orły i strusie.
EKOSYSTEM GORĄCYCH PUSTYŃ I PÓŁPUSTYŃ- rośliny porastające pustynię dzieli się na dwie grupy: pojkilohydryczne i homeohydryczne. W skrajnych przypadkach zapadają one w stan życia utajonego- anabiozę. Obszary zajmowane przez największe pustynie znajdują się na półkuli północnej. Największa jest Sahara- 9 mln. km². Występują znaczne różnice w roślinności i ich gatunkach w części północnej i południowej. Wielkie pustynie usytuowane są także na Półwyspie Arabskim, gdzie występuje roślinność zbliżona do sawanny na obszarach półpustyń. Pustynie syryjskie i irańskie porasta bylica, na północy rosną również drzewa, krzewy i trawy. Na obszarze Ameryki Północnej pustynie występują wzdłuż północnej części Zatoki Kalifornijskiej. Największa z nich to półpustynia Sonora. Typowymi przedstawicielami są rośliny z rodziny kaktusowatych- kaktusy i opuncje. W Afryce Południowej, w rejonie Gór Przylądkowych występuje półpustynia Karru. Zaznaczają się tu dwie pory deszczowe- zimowa i letnia. W większości zbiorowisk występują tu zbiorowiska krzewiaste i krzewinkowe oraz liczne gatunki sukulentów. Na terenie Australii tereny suche i bardzo suche usytuowane są na południu i zachodzie kontynentu. Są to półpustynie z suchymi zaroślami (scrub) i sawannami. W obniżeniach terenu po deszczu pojawić się mogą rośliny deszczowe, w dużej mierze rośliny kwiatowe.
W Ameryce Południowej na pustyni Peruwiańsko- chilijskiej występuje roślinność zwana loma. Są to zbiorowiska roślin efemerycznych.
STREFA CHŁODNYCH PUSTYŃ I PÓŁPUSTYŃ- występują wewnątrz kontynentu, w większości są to półpustynie, w zasięgu klimatu umiarkowanego, który jest tu wybitnie surowy, suchy z mroźnymi zimami. Ma to duże znaczenie dla występowania na tych terenach roślinności. Brak tu sukulentów, a drzewa gubią liście na zimę. Na obszarze Azji wydziela się pustynie występujące w części środkowoazjatyckiej i centralnoazjatyckiej. Roślinność jest znacznie zróżnicowana i uzależnia się od podłoża. Wyróżnić można zatem kilka rodzajów pustyń: pustynia z efemerofitami- ma podłożu lessowym, rośliny to głównie geofity, pustynia gipsowa- kamienista, na wiosnę rozwijają się terofity, pustynia słonoroślowa- występuje na obszarach o płytkim zaleganiu wód gruntowych, charakterystyczną rośliną jest soliród zielny. Inny typ pustyni to pustynia piaskowa, usytuowana głównie na obszarze kuzył- Kum i Kara- Kum (kum oznacza piasek). Roślinność jest tu bogata i można ją zaliczyć nawet do półpustyni. Typowym gatunkiem dla tego obszaru jest turzyca.
Na obszarze Ameryki Północnej chłodne pustynie i półpustynie występują w okolicy Gór Skalistych i Sierra Nevada. Klimat jest tu suchy, lata z bardzo wysokimi temperaturami a zimy mroźne i śnieżne. Florę reprezentują komosowate i różowate. Do rzadkości należą sukulenty. Można tu wyróżnić półpustynie i pustynie bylicowe- o przeważającej ilości rosnących tu krzewinek, łobodowe i krzewiaste. W Ameryce Południowej pustynie i półpustynie zajmują obszary w Patagonii. Panuje tu klimat suchy, lata są gorące a zimy mroźne. Roślinność wykazuje znaczne zróżnicowanie- na zachodzie rosną zbiorowiska trawiaste, charakterystyczne są formacje poduchowe i kolczaste rośliny baldaszkowate, na wschodzie- klimat wykazuje się znacznym kontynentalizmem, roślinność wykazuje znaczne zróżnicowanie, przeważają tu gatunki roślin kolczastych i tworzących formacje przypominające poduszkę. Rośliny są niskie, rosną przy ziemi, co jest spowodowane występowaniem ciągłych silnych wiatrów. Gleby są mało zasobne w substancje odżywcze, płytkie, często nawet piaszczyste. W miejscach pozbawionych odpływu występują gleby zasolone.
STREFA ZAWSZE ZIELONYCH WILGOTNYCH LASÓW RÓWNIKOWYCH - klimat jaki tu występuje należy do bardzo wilgotnych i parnych. Duże opady deszczu 2000- 4000 mm na rok. Gleby laterytowe, stare z okresu trzeciorzędu, ubogie w substancje odżywcze i mało żyzne. Proces fotosyntezy zachodzi przez cały rok. Warstwa krzewów nie ma większego znaczenia w całym ekosystemie lasu, występują tu bambusy i niektóre byliny- np. banany. W strefie runa rosną rośliny cieniolubne, wśród nich paprocie, rośliny o kolorowo nakrapianych liściach, mchy, kwiaty oraz liczne grzyby. Typowe dla tego typu zbiorowisk są liany, czyli zdrewniałe pnącza. Inne charakterystyczne rośliny to epifity, umiejscowione w koronach drzew lub na konarach. Las równikowy zmienia się w zależności od warunków siedliska, przede wszystkim od wysokości nad poziomem morza. Powyżej 1000 m n p m. rośnie las górski, inaczej las mgielny. Pod względem florystycznym jest ubogi, występują tu drzewa, paprocie drzewiaste, bambusy, liany, mszaki, paprotniki, porosty. Im niżej nad poziomem morza tym las jest niższy. Z występowaniem rzek wiążą się lasy łęgowe (galeriowe).
Największe obszary lasów równikowych występują na obszarze Ameryki Południowej, w dorzeczu Amazonki. Las ten zwany jest selvą, jest bardzo zasobny w różne formacje roślinne. Rosną tu liczne gatunki drzew, między innymi: kauczukowce, wawrzynowate, w dużych ilościach rosną tu także liany. Popularne są epifity- ananasowate i storczykowate.
Lasy równikowe występują w równikowej części Afryki i Ameryki Południowej, Półwyspie Indochińskim, Archipelagu Malajskim, północnych wybrzeżach Australii i Polinezji. W Afryce wilgotne lasy występują w Kotlinie Kongo, w Dolnej Gwinei, Górnej Gwinei, we wschodniej części Madagaskaru. Z tych lasów pochodzą: kawa, kola, storczykowate. Na obszarze Azji wiecznie zielone lasy rosną na zachodnim wybrzeżu Półwyspu Indyjskiego, na Cejlonie, na Półwyspie Malajskim, Filipinach i Melanezji. Na obszarze Australii wiecznie zielone lasy występują w północnej części Wielkich Gór Wododziałowych. Żyją tu liczne gatunki papug, rajskie ptaki, kazuary, strusie, wiewiórki latające, kangury.
Gatunki zwierząt tu żyjących to: tapiry, kapibary, jaguary, nutrie, małpy szerokonose, leniwce, mrówkojady, kolibry i liczne ptaki. Afrykę zamieszkują bawoły, słonie, goryle, szympansy, okapi, zebry. W Azji- tapiry, licznie reprezentowane jest bydło, tygrysy, niedźwiedzie, lamparty, gibbony, orangutany.
ROŚLINNOŚĆ GÓRSKA- Roślinność strefowa o pionowym układzie roślin, zwanych piętrami. Każde góry posiadają swój typ roślinności. Różnorodność spowodowana jest przede wszystkim przebiegiem łańcuchów górskich, ekspozycją, wysokością nad poziomem morza. Właśnie ta różnorodność występowania roślinności powoduje, że nie można w pełni zaliczyć ich do stref klimatyczno- roślinnych. Zazwyczaj środowiska górskie przedstawia się na kilku przykładach gór. Ekosystemy górskie różnią się od pozostałych wieloma czynnikami, np.: znaczne różnice temperatur związane z wysokością nad poziomem morza, stan i jakość powietrza , potrzebnego do przeprowadzania procesu fotosyntezy i oddychania na poziomie komórkowym. Rośliny zabezpieczają się przed panującymi tu temperaturami np. poprzez wytworzenie grubych, pokrytych włoskami liści, czy karłowatość. Zwierzęta posiadają gęste i grube futro i znaczną warstwę tłuszczu, w okresie zimowym.
STREFA ROŚLINNOŚCI SUBANTARKTYCZNEJ I ANTARKTYCZNEJ- występuje w wysokich szerokościach geograficznych półkuli południowej. Klimat oceaniczny, niskie ale dodatnie temperatury. Jedynie na najdalej wysuniętych na południe krańcach zdarzają się mrozy i dłużej zalegająca warstwa śniegu. Wiatry są tu stałe i bardzo porywiste. Nie występuje tu wieczna zmarzlina ani mróz. Gleby są w znacznej mierze ubogie, przeważa torf. Szata roślinna jest uboga, licznie występują zbiorowiska roślin poduszkowych i wrzosowiska. Tylko miejscowo rosną zbiorowiska trawiaste. Antarktyczna strefa roślinności swoim zasięgiem obejmuje Antarktydę i sąsiednie jej wyspy. Pomimo łagodzącego wpływu oceanu klimat jest surowy, zimy są ostre z niskimi temperaturami. Niewielkie obszaru Ziemi Grahama porasta skąpa roślinność, złożona z mchów, porostów, glonów i kilku gatunków roślin kwiatowych. Nunataki porastają porosty i mszaki.
ŚRODOWISKO WODNE- jest specyficzny typ środowiska, stwarzający odmienne warunki do rozwoju i bytowania roślin i zwierząt. Typ ekosystemu niezależnego od klimatu, roślinność zatem jest azonalna. Każda strefa klimatyczna posiada podobną roślinność, zatem wiele gatunków ma bardzo szeroki zasięg występowania. Różnice zauważa się między wodami morskimi a śródlądowymi. Przede wszystkim różnica polega na występowaniu w wodach śródlądowych roślinności kwiatowej. Wody morskie są zasiedlone w większości przez glony. Można je spotkać także w wodach słodkich, jednakże różnią się one gatunkami i rozmiarami. Gęstość wody jest mniejsza od powietrza 775 razy. Możliwe jest łatwe przemieszczanie się organizmów. Na ekosystemy morskie wyraźnie ma wpływ rodzaj i kształt dna oraz występowanie prądów morskich. W oceanach życie przybiera najrozmaitsze formy i kształty, stanowi zarazem największe siedlisko dla życia na Ziemi. W oceanach produkcja substancji odżywczych jest niewielka, większą produktywnością cechują się wody płytkie. Do nich docierają substancje niesione przez rzeki oraz wskutek większej ilości dostarczanego tu światła. W głębinach panują ciemność, jednakże i tu istnieją formy życia.
Wody morskie cechują się ogromną bioróżnorodnością, zarówno ryb i ssaków, np.: śledź, dorsz, morszczuk, sardynka, płastuga, mintaj i wiele innych oraz rekiny, foki, walenie czy delfiny. Licznie reprezentowane są bezkręgowce- krewetki, kalmary, kraby, homary, małże. W ciepłych wodach morskich o dużej ilości światła rozwinęły się znacznych rozmiarów rafy koralowe, tworzące atole. Żyją w nich egzotyczne gatunki ryb, skorupiaków i mięczaków.
Rzeki to nieco odmienne ekosystemy, w części ujściowej stanowią środowisko pośrednie między morzem a wodami śródlądowymi. Rzeki cechują się pasowym układem roślinności. W tropikach w pobliżu rzek rosną tak zwane lasy namorzynowe, będące tarliskami dla ryb.
W jeziorach, akwenach o stojącej wodzie, roślinność cechuje się pasowością i jest uzależniony głębokością wody. Na środku jeziora najliczniej występują glony planktonowe, bliżej brzegu rosną łąki ramienic. W miarę zbliżania się do brzegu znajdują się zbiorowiska roślin całkowicie zanurzonych, następny pas tworzą rośliny o liściach pływających po powierzchni wody- np.: grzybień biały, rdestnica. Kolejny pas porastają szuwary właściwe, a wśród nich trzcina, jeżogłówka, pałka wodna. Najbliżej brzegu i na jego powierzchni występują szuwary turzycowe. Znaczny wpływ na roślinność wodną ma sezonowa zmienność termiczna wód. Z rytmiką tą związane są zmiany trofizmu wód. Największy rozwój glonów przypada na okresy chłodne. Ważnym elementem wód jeziornych jest zawartość i stężenie substancji odżywczych. W zależności od ich ilości wyróżnia się jeziora: oligotroficzne- o ubogiej roślinności, eutroficzne- bogata flora, znaczne ilości pierwiastków odżywczych.
W strefie klimatu umiarkowanego w jeziorach zachodzą zmiany w nagrzaniu i ilości dostarczanego ciepła, w strefie klimatów tropikalnych termika jezior jest cały czas taka sama.
Tereny podmokłe to warstwa graniczna między lądem a akwenami morskimi. Typowe dla tej strefy są płycizny i rośliny częściowo i całkowicie wynurzone. Tereny podmokłe w większości występują na niżu, zależą w dużej mierze od ilości i pochodzenia wody.
