Rozwój gospodarczy państwa zależy od wielu czynników i procesów zachodzących we współczesnym świecie.
Wzrost gospodarczy to wzrost zdolności do wytwarzania dóbr i usług. Poziom wzrostu gospodarczego, jego podtrzymywanie a także zwiększanie stało się w obecnych czasach wyzwaniem dla wielu krajów świata. Tempo wzrostu gospodarczego to miara postępu i sukces prowadzonej przez państwo polityki ekonomicznej.
Czynniki wzrostu gospodarczego:
- Zasoby naturalne, czyli złoża surowców mineralnych, zasoby drewna, ziemi. Ważna jest ich jakość, dostępność oraz położenie na Ziemi.
- Zasoby ludzkie- ilość, kwalifikacje, struktura, kultura, uczciwość, lojalność, wykształcenie, znajomość języków.
- Infrastruktura- rodzaj, jakość, koszty jej zastosowania, niezawodność.
- Zasoby wiedzy- jaka wiedza? Humanistyczna, przyrodnicza, techniczna. Poziom wykształcenia, system edukacji, ilość i standard szkół wyższych, placówek naukowych i ośrodków badawczych.
- Zasoby kapitału- istniejący majątek trwały, jego jakość, rodzaj, koszty pozyskania środków na finansowanie rozwoju produkcji. Stopa oszczędności, struktura rynków kapitałowych, inflacja, stopa procentowa.
- Wielkość terytorium państwa.
- Stan środowiska przyrodniczego i zachowania mające na celu jej ochronę.
- Organizacja gospodarki
- Ilość produkowanej energii na jednego mieszkańca w kWh.
- Pozycja kraju pod względem gospodarczym.
- Handel
- Ilość urządzeń- telefony, komputery, odbiorniki radiowe i telewizyjne na 1000 mieszkańców.
Wskaźniki te stanowią o poziomie gospodarczym i naukowym określonych krajów. Czynniki wzrostu gospodarczego mogą mieć charakter wewnętrzny lub zewnętrzny.
Wskaźnik rozwoju społecznego- uzupełniona analiza PKB, inaczej wskaźnik HDI ( Human Development Index), obliczany dla ponad 170 krajów, liczony od 1990 roku przez UNDP. Obliczając HDI bierze się pod uwagę wykształcenie ludności kraju oraz PKB na jednego mieszkańca. W przedziale od 0,800 do 0,500 mieszczą się kraje średnio rozwinięte, do których należą Portugalia, Polska, Argentyna. PKB na jednego mieszkańca od 3 000 do 10 000 USD. Kraje te cechuje niższy stopień rozwoju, przestarzały przemysł, znaczny udział zatrudnienia w rolnictwie i przemyśle wydobywczym. Jeżeli wskaźnik jest niższy kraj ten należy wówczas do słabo rozwiniętego a PKB n jednego mieszkańca wynosi poniżej 3 000 USD. Krajów rozwijających się jest obecnie najwięcej, kraje te charakteryzują się niskim PKB, powolny rozwój przemysłu przetwórczego, niewielkim udziałem w handlu międzynarodowym oraz znacznym zatrudnieniem ludności w rolnictwie.
Wskaźnik wyższy niż 0,800 wówczas mamy do czynienia z krajem wysokorozwiniętym i należą do nich: USA, Japonia, Australia, Kuwejt. PKB powyżej 10 000 USD.
Polska zajmuje 52 miejsce pod względem HDI.
Kanada zajmuje pierwsze miejsce, wskaźnik HDI 0,932,
Podział świata nastąpił wskutek różnic ustrojowych, społecznych i ekonomicznych. Wcześniej istniał podział na wielkie imperia kolonialne, kraje o ustroju kapitalistycznym i terytoria zależne.
Obecnie na świecie jest około 195 państw suwerennych, istnieją także terytoria zależne i autonomiczne (rok 2000- 38 terytoriów).
Kraje świata są dzielone według kryteriów społeczno- gospodarczych, na podstawie norm i zasad Biura Statystycznego ONZ i Bank Światowy. PKB na 1 obywatela kraju.
Podział polityczny świata jest spowodowany zróżnicowaniem politycznym, gospodarczym i narodowościowo- społecznym krajów. Niegdyś świat był podzielony na kolonie i wielkie imperia.
