Położenie:

W środkowej części Wyżyny Kieleckiej. Najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich jest Łysica 612 m n. p. m. Są one obok Sudetów najstarszymi górami w Polsce. Charakteryzują tym, że ich wzniesienia

i obniżenia mają pasmowy układ biegnący równolegle z kierunków północno - zachodnich do południowo - wschodnich.

Budowa i przeszłość geologiczna: trzon Gór Świętokrzyskich stanowi trzon okresu paleozoicznego który przykryty jest pokrywą permosko - mezozoiczną. Paleozoiczny trzon gór można podzielić na dwie części ze względu na zróżnicowaną budowę i pochodzenie. Północna część tzw. łysogórska i część południowa zwana kielecką. Te dwie jednostki rozdziela głęboka dyslokacja zwana świętokrzyską. Sfałdowanie tych jednostek odbywało się w różnym czasie, południowa część sfałdowana została podczas orogenezy kaledońskiej

i hercyńskiej a część południowa w orogenezie hercyńskiej wtedy też doszło do utworzenia głównych jednostek tektonicznych budujących Góry Świętokrzyskie. Późniejsza orogeneza alpejska miała niewielki wpływ na obecny charakter Gór Świętokrzyskich.

Głównymi skałami budującymi Góry Świętokrzyskie są pochodzące z okresu prekambryjskiego

i paleozoicznego: łupki ilaste, akrozy, szarogłazy, z wkładkami diabazów i lamprofirów. A także pochodzące

z okresu dewońskiego i dolnokarbońskiego: wapienie, dolomity, margle, łupki ilaste i piaskowce. Pokrywająca trzon prekambryjski osłona zbudowana jest z pochodzących z górnego permu, zlepieńców zwanych zlepieńcami zygmuntowskimi ułożonych niezgodnie do warstw paleozoicznych, a także pochodzących z mezozoiku iłowców, piaskowców, wapieni i margli. W części południowej warstwę osłaniająca trzon budują trzeciorzędowe wapienie, piaski i iłowce. W nich znajdują się pokłady gipsów i siarki. W warstwie powierzchniowej znajdują się tez utwory pochodzące z czwartorzędu, m.in. lessy. Głównymi pasmami Gór Świętokrzyskich, tworzących część osiową tego regionu są: pasma biegnące z zachodu na wschód: Dobrzeszowskie, Oblęgorskie, Góry Tumlińskie, Pasmo Masłowskie (z najwyższym wzniesieniem Klonówka 473 m n.p.m.). Całe pasmo ma długość około 70 km. Do najwyższych pasm Gór Świętokrzyskich należą: pasmo Łysogóry (najwyższe wzniesienie 612 m n.p.m.), oraz pasmo Jeleniowskie (z najwyższym szczytem Szczytniak 554 m n.p.m. ). Charakterystyczną cechą budowy w środkowej części tych pasm są bardzo strome zbocza stoków tzw. gołoborza oraz głęboko wcięte doliny. W części północnej wyróżniamy Pasmo Klonowskie z charakterystycznymi grzbietami: Barcza (465 m n.p.m.), Bukowa Góra (482 m n.p.m.), Psarska Góra (412 m n.p.m.), Miejska Góra (424 m n.p.m.) oraz Pasma Bostowskiego które w całości pokryte jest lessem. W części północno - zachodniej Góry Świętokrzyskie ulęgają obniżeniu przebiega tu Przedborsko-Małogoskie na długości około 40 km pokryte w całości utworami czwartorzędowymi. Część południową, która jest oddzielona Padołem Kielecko - Łagowskim od pasma głównego zbudowana jest z około 10 pasm wzniesień które są zróżnicowane pod względem budowy geologicznej są to m.in. pasma Dymińskie, Daleszyckie, Orłowińskie, Cisowskie, Wygiełzowskie. W kierunku południowo - zachodnim od Pasma Dymińskiego ciągną się Pasma Zelejowskie i Chęcińskie które, rozdziela Dolina Chęcińska.

Sieć Rzeczna Gór Świętokrzyskich jest zgodna z przebiegiem utworów paleozoicznych. W regionie tym

w części północno - wschodnich obrzeży płyną Kamienna i Opatówka będące dopływami Wisły.

W południowej części: Nida, Wschodnia, Czarna, Koprzywianka oraz dopływy Nidy - Bobrza, Lubrzanka, Belnianka, tworzą one doliny przełomowe które, przecinają poprzecznie utwory paleozoiczne. Panujący tu klimat wyróżnia się od otaczającego go regionu, występują tu niższe średnie temperatury o około 1 - 2 °C, sumy opadów są zdecydowanie wyższe w Paśmie Łysogór średnia miesięczna wynosi 800 mm, krótszy jest okres wegetacyjny średnio o 1 do 3 tygodni. W Górach Świętokrzyskich można zauważyć piętrowy rozkład roślinności typowy dla obszarów górskich, jest to w tym rejonie związane nie z wysokością n.p.m. ale bardziej

z zróżnicowaną budową geologiczną. Na utworach plejstoceńskich występują głównie: bory sosnowe, na lessach: dąb, buk, modrzew polski. Pasmo Łysogór porasta głównie bór jodłowy i bukowo - jodłowy miejscami występuje również świerk. Obecne są tu również rośliny będące reliktami epoki lodowej.

Krajobraz: jest to jeden z regionów w Polsce które, ze względu na ciekawy i niepowtarzalny krajobraz są jednym z najatrakcyjniejszych miejsc. Góry Świętokrzyskie przyciągają nie tylko swoim osobliwym krajobrazem ale i licznymi zabytkami architektonicznymi m.in. w Bodzentynie, Chęcinach, Jędrzejowie, Kielcach znajduje się tam pałac biskupi, Szydłowca, Wąchocka gdzie znajduje się opactwo Cystersów. Liczne muzea m.in. Park Etnograficzny w Tokarni, Muzeum Wsi Kieleckiej w Kielcach.