Poleski Park Narodowy został utworzony dnia 1 maja 1990roku z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990r. (Dz. U Nr 27, poz. 155 z późniejszą zmianą) do 1 stycznia 1999 r. na terenie województw: chełmskiego i lubelskiego - obecnie jest to obszar województwa lubelskiego. Na jego powstanie czekano już od 1959roku, tj. od czasu formalnego zgłoszenia wniosku przez profesora Dominika Fijałkowskiego.

Kilka przydatnych informacji dotyczących Poleskiego Parku Narodowego:

- Powierzchnia zajmowana przez park mierzy 9647 ha z tego 428 ha jest objęte ścisłą ochroną.

- Dookoła Parku utworzona została otulina o powierzchni liczącej sobie 14041,96 ha.

- Żuraw został godłem Parku.

Park reprezentuje charakterystyczną dla części wschodniej Polski przyrodę. Obejmuje płaskie tereny zachodnich krańców Równiny Łęczycko-Włodawskiej, która stanowi część Polesia Podlaskiego. Obszar Parku odznacza się typowym krajobrazem równinnym, o niedużych różnicach wzniesień. Pagórki wznoszą się w granicach wysokości 170 - 172 m n.p.m. Większe kulminacje wznoszące się na wysokości ponad 180 m n.p.m. znajdują się jedynie w centralnej części. Krajobraz Parku urozmaicają w niewielkiej liczbie płytki jeziora (m.in. Sumin, Moszne, Długie). W obrębie parku również liczne tereny bagienne i torfowiska.

Zbiorowiska leśne pod względem gatunkowym są dość ubogie. Największą powierzchnię porastają lasy mieszane, bory bagienne, olsy oraz bory mieszane. Piaszczyste wyniesienia pokrywają bory sosnowe. Poza tym spotyka się na terenie parku podmokłe łąki, a także zbiorowiska wodne, zbiorowiska szuwarowe i tereny bagienne.

Najważniejszymi torfowiskami są:

Znajdujące się w części zachodniej Parku Torfowisko Orłowskie wraz z jeziorem Łukim oraz Karaśnym,

Część centralną stanowi Bagno Pociągi, które obejmuje torfowiska znajdujące się dokoła jeziora Mosznego, Wytyckiego i Długiego.

Część wschodnia obejmuje dwa bagna: Durne Bagno oraz Bagno Bieleckie,

Stanowiące odrębną część Poleskiego Parku Narodowego znajdujące się w południowej części Bagno Staw oraz Bagno Bubnów.

Nieduży obszar zajmowany jest przez równiny sandrowe piaszczyste zlokalizowane głównie we wschodniej i północnej części Parku.

Na terenie żyznych gleb naglinowych w obrębie wzniesień znajdują się lasy liściaste mieszane, w których dominują takie gatunki jak: grab, dąb, osika, domieszkowo sosna, wiąz, brzoza, natomiast w runie dominuje roślinność zielna. Żyzne piaszczyste wzniesienia porośnięte są przez bory sosnowe. W ich obrębie dominującymi drzewostanami są głównie sosna z niewielką domieszką brzozy, czasem świerka, dębu natomiast w runie leśnym poza mchami występują także: borówka czernica oraz brusznica, paprocie - orlica pospolita. Rozległe równiny i doliny torfowe są porośnięte przede wszystkim przez naturalne, zaroślowe, nieleśne oraz leśne zespoły roślinności. Nieleśne zbiorowiska roślinności na bagnach reprezentują torfowcowe mszary występujące na wysokich torfowiskach, turzycowiska i zrenaturalizowane turzycowe łąki - na przejściowych oraz niskich torfowiskach. Zarośla oraz leśne skupiska bagienne prezentowane są przez takie gatunki jak: sosnowe bory na bagnach ze skarłowaciałą odmianą sosny zwyczajnej występujące na wysokich torfowiskach, wierzbowe zarośla łęgowe, brzeziny na bagnach z brzozą omszoną oraz brodawkowatą na przejściowych torfowiskach oraz bardzo żyzne lasy olszowe na niskich torfowiskach z przewagą olszy czarnej, z czeremchą w podszyciu i z pokrzywą, kniecią błotną, kosaćcem żółtym, ostrożniem i miętą oraz korbieńcem w runie.

Rzeki, jeziora i pozostałe cieki pozarastane są przez różnego typu zbiorowiska w przewadze z roślinnością szuwarową i wodną. Największy udział w tych zbiorowiskach mają takie gatunki jak: pływacze, włócznik skrętoległy, aldrowanda pęcherzykowata, osoka aloesowata, grążel żółty, grzybienie.

Bardzo ciekawym zjawiskiem na terenie Poleskiego Parku Narodowego uważa się zbiorowiska flory wodnej i bagiennej z wieloma reliktami z okresu borealnego, jak na przykład wierzba lapońska, turzyce, lepnica litewska, oraz z atlantyckiego, na przykład wywłócznik skrętoległy, przygiełka brunatna, wąkrota zwyczajna, rosiczka pośrednia. Ogólnie szatę roślinną Parku szacuje się na 930 gatunków różnorodnych roślin naczyniowych.

Gatunki roślin chronionych, których jest w parku 57 gatunków m.in.: wierzba lapońska, wierzba borówkolistna, brzoza niska, rosiczka pośrednia, długolistna, okrągłolistna, kosaciec syberyjski, gnidosz królewski, pełnik europejski, widłaki (jest ich tu 6 gatunków), storczyki (występuje ich tu 14 gatunków), goryczka wąskolistna. Świat zwierząt jest równie bardzo bogaty. Najbardziej ciekawymi gatunkami są te związane z siedliskami torfowiskowymi i wodnymi. Jeziora są zapełnione dość pospolicie występującym rakiem błotnym, a w torfiankach oraz małych zbiornikach występuje dziwigłówka oraz przekopnica. Bogata w gatunki jest również fauna mięczaków wodnych. Na przyjeziornych terenach torfowisk żyją licznie występujące reliktowy gatunek mrówek torfowiskowych.

Pełnik europejski

Różnorodna i liczna w gatunki jest fauna chrząszczy i motyli (paź królowej, tęcznik mniejszy, mieniak strużnik, mieniak tęczowiec, biegacze). Zbadano i zaklasyfikowano tu 41 gatunków z rzędu ważek.

Bogata jest również fauna kręgowców:

a) ryby - występuje tu kilkanaście gatunków, wśród których jest strzebla przekopowi, która jest reliktem glacjalnym.

b) płazy - reprezentowane są przez traszkę zwyczajną i grzebieniastą, kumaka nizinnego, ropuchy, grzebiuszkę, rzekotkę drzewną oraz żaby,

c) gady - 6 gatunków, a wśród nich: żółw błotny, jaszczurka żyworodna i zwinka oraz rzadkie gatunki występujące na tym obszarze: padalec, żmija zygzakowata, zaskroniec.

d) ptaki - wśród nich 146 gatunków lęgowych i kilkadziesiąt zalatujących i przelotnych, reprezentowane są przez: gęś gęgawa, brodziec krwawodzioby, żuraw, kulik wielki, orzeł przedni, wodniczka, orzeł bielik, błotniak zbożowy, orlik krzykliwy, kobczyk, zielonka, przepiórka, sieweczka rzeczna, dubelt, brodziec samotny, dzierzba rudogłowa, rybitwa zwyczajna, dzierzba czarnoczelna oraz bocian czarny.

e) ssaki - wśród nich występuje 40 gatunków: łoś, wilk, wydra, bóbr, rzęsorek rzeczny, smużka, gronostaj oraz inne.

Żuraw koroniasty

W obrębie Poleskiego Parku Narodowego wyznaczonych zostało kilka ciekawych szlaków turystycznych, i pieszych. Wydzielono również kilka miejsc na pola biwakowe: na przykład w miejscowości Rybakówka nad jeziorem Łukie k. wsi Zawadówka, we wsi Pieszowola na śródleśnej polanie, w Babsku k. Urszulina oraz w Łowiszowie nad jeziorem Wytyckim. Na terenie Parku znajduje się także muzeum w miejscowości Załucze Stare - 6 km od Urszulina.

Park znajduje się w obrębie jednostki geologicznej zwanej Polesiem.

Polesie - jednostka fizyczno-geograficzna, która stanowi południowo-zachodni obszar Niżu Wschodnioeuropejskiego. Usytuowane jest na terytorium trzech państw: Białorusi, Polski i Ukrainy. Jest ono płaską równiną, która leży w dorzeczu rzeki Prypeci (jest to dopływ Dniepru) oraz rzeki Bugu. Obie te rzeki, dzięki dopływowi Muchawiec (prawy dopływ Bugu) oraz dopływ Pinę (lewy dopływ Prypeci) połączone są przez kanał Dniepr - Bug. Polesie stanowi jeden z największych na obszarze Europy terenów zabagnionych i występuje tu duża liczba płytkich jeziora.

W obrębie Polesia wydzielono szereg makroregionów, na obszarze Polski występuje z tego Polesie Podlaskie (Polesie Lubelskie) i Polesie Wołyńskie.

Polesie Podlaskie to makroregion zlokalizowany we wschodniej części Polski, stanowi ono północno-zachodnią część Polesia, umiejscowioną przy lewym brzegu rzeki Bug. Powierzchnia obszaru wynosi ok. 4700 km 2. Na terenie Polesia Podlaskiego zostało wyróżnionych 6 mezoregionów: Równinę Parczewską, Zaklęsłość Łomaską, Zaklęsłość Sosnowicką, Równinę Kodeńską, Równinę Łęczycko-Włodawską oraz Garb Włodawski. Na obszarze Równiny Łęczycko - Włodawskiej utworzony został Poleski Park Narodowy. Region jest przedzielony z północy w kierunku południa kanał Wieprz-Krzna. Znajduje się tu również kilka dużych kompleksów leśnych: w tym: Lasy Włodawskie, Sobiborskie i Parczewskie.