Pingwiny należą do jednych z najlepiej przystosowanych do swojego środowiska życia ptakami. Możemy je spotkać jedynie na półkuli południowej. Większą część życia spędzają na Antarktydzie i niedaleko położonych wyspach oraz w południowej Australii i Nowej Zelandii, a właściwie w zimnych morzach je otaczających. Występujące w tych rejonach duże ławice ryb oraz innych organizmów pozwalają tym ptakom na rozmnażanie i wychowywanie potomstwa. Pingwiny z biegiem czasu dotarły również do południowych wybrzeży Afryki, Ameryki Południowej, a także Wysp Galapagos - stało się to za sprawą płynących od południa zimnych prądów morskich, stwarzających dla tych ptaków równie dobre warunki życia.
Pingwiny należą do ptaków nielatających, podobnie jak strusie czy emu, ale w przeciwieństwie do nich, potrafią doskonale pływać i przebywać pod wodą. Jest to możliwe dzięki temu, że kończyny tylne wraz z ogonem ustawione są całkiem z tyłu ciała i stanowią swoisty rodzaj steru. Natomiast skrzydła, w drodze przystosowania do zmienionego środowiska, stały się mocne i sztywne - co pozwoliło im przejąć główną rolę w motoryce ciała.
Cechą charakterystyczną jedynie dla pingwinów jest fakt, że pióra wyrastają na całej powierzchni ciała, a nie tylko w określonych miejscach - jak dzieje się to u innych ptaków. Pióra nie pełnią tu funkcji związanych z lotem, jednakże gruba ich warstwa oraz podskórna tkanka tłuszczowa zapewniają niezwykle dobrą izolację przed chłodem morskiej wody i ostrym klimatem Antarktydy.
Ze względu na specyficzne warunki, w jakich żyją, pingwiny rozwinęły specjalny system termoizolacji, chroniący je przed zbyt dużym wychłodzeniem organizmu. Dużą rolę odgrywają w nim naczynia krwionośne tylnych kończyn. W cieplejszych okresach roku izolacja ta powoduje nadmierne zatrzymywanie ciepła w organizmie, dlatego też niektóre gatunki, aby pozbyć się nadmiernej ilości ciepła, chłodzą się poprzez jedzenie śniegu i dyszenie.
Pingwiny należą do średnich i dużych nielotów. Długość ciała może się wahać od 0,4 do 1,2 m, a średnia masa wynosi ok. 20 kg, choć spotyka się również osobniki dochodzące do 30 kg. Ubarwienie piór zależy od gatunku - może być biało-szare, biało-czarne a także biało-granatowe, a ich struktura wyraźnie przechodzi w stronę łusek.
Wytworzenie cech, które pozwoliły na przystosowanie pingwinów do środowiska, okazało się idealnym rozwiązaniem. Ptaki te stały się bowiem świetnymi pływakami, radzącymi sobie w wodzie równie dobrze jak ryby. Wśród nich można spotkać nawet takie, które są w stanie osiągać prędkość 30 km/h pod wodą (Pingwin białobrewy - Pygoscelis papua) czy nurkować na głębokość ponad 250 m (Pingwin cesarski - Aptenodytes forsteri).
Do poruszania się na lądzie ułożone z tyłu ciała nogi nie są zbyt dobrym narzędziem. Pingwiny są wtedy niezgrabne i powolne - chodzą w pozycji wyprostowanej lub poruszają się za pomocą kończyn tylnych i przednich sunąc na brzuchu. Ich główny pokarm stanowią poza rybami także skorupiaki i głowonogi.
Jednak to właśnie ląd jest im niezbędny, aby przetrwać, czyli wydać na świat potomstwo. Tam bowiem zakładają gniazda, do których składają jaja (zazwyczaj 2). Ze względu na bezpieczeństwo pingwiny składają i wysiadują jaja w ogromnych koloniach. Swoje gniazda budują w niewielkich zagłębieniach lub na skalnym podłożu. W czasie rozrodu pingwiny przebywają na lądzie od 1 do 2 miesięcy. Wysiadują jaja, ogrzewając je w fałdzie skórnym znajdującym się przy nasadzie nóg. Po wykluciu się piskląt, dorosłe opiekują się młodymi przez ponad 3 miesiące ich życia, a czasami dłużej.
Najbardziej znanymi gatunkami są:
- Pingwin cesarski (Aptenodytes forsteri)
- Pingwin adeli (Pygoscelis adeliae)
- Pingwin białobrewy (Pygoscelis papua)
- Pingwin mały (Eudyptula minor)
- Pingwin złotoczuby (Eudyptes chrysolophus)
