dział programowy - ryby
temat lekcji: Czynności życiowe ryb i ich przystosowanie do życia w środowisku wodnym
czas przeznaczony na realizację - 45 minut
Celem głównym jest umiejętność opisania przez ucznia czynności życiowych ryb.
Cele operacyjne to:
- Uczeń potrafi scharakteryzować budowę układu krwionośnego, rozróżnia jego elementy na schemacie i opisać krążenie krwi w organizmie ryby
- Uczeń potrafi opisać budowę narządu wymiany gazowej na podstawie schematu
- Uczeń potrafi zlokalizować pęcherz pławny na schemacie i opisać jego funkcję
- Uczeń potrafi wyjaśnić funkcję linii nabocznej
- Uczeń potrafi określić różnice między wydalaniem u ryb słodko- i słonowodnych.
Forma pracy - praca zespołowa (podział na cztery grupy).
Metody pracy na lekcji:
- Pogadanka
- Praca z tekstem
- Zadania do wykonania przez ucznia (uzupełnianie tekstów i schematów).
Środki dydaktyczne do wykorzystania:
- Schematy: ogólna budowa ryby (narząd wymiany gazowej, pęcherz pławny), układ krążenia
- Folie: układ krwionośny, budowa wewnętrzna ryby (trzewia)
- Teksty: oddychanie, wydalanie i osmoregulacja, układ krążenia
- Teksty i schematy do uzupełnienia: krążenie, wydalanie i osmoregulacja, wymiana gazowa, budowa wewnętrzna.
Schemat lekcji (trzy fazy)
- Faza wstępna, na którą składa się:
- powitanie,
- zaprowadzenie porządku i sprawdzenie obecności,
- omówienie i sprawdzenie poprzedniej pracy domowej
czas na realizację pięć-siedem minut
- Realizacja celów, czyli:
- Zapisanie tematu zajęć "Czynności życiowe ryb i ich przystosowanie do życia w środowisku wodnym"
- Pogadanka stanowiąca wprowadzenie do tematu - krótka charakterystyka ogólna ryb i poszczególnych układów (krwionośny, oddechowy, pokarmowy, wydalanie) - dziesięć minut
- Przygotowanie folii (układ krwionośny, trzewia) jako materiału pomocniczego dla grup - 1 minuta
- Nauczyciel przydziela czterem grupom po tekście i schematach do uzupełnienia: układ krążenia, oddychanie ryb, budowa wewnętrzna (trzewia), wydalanie i osmoregulacja -dwie minuty
- Uczniowie uzupełniają schematy na podstawie tekstów. Przedstawiciel grupy przedstawia najważniejsze cechy czynności życiowych ryb - dwadzieścia minut (łącznie wszystkie grupy)
- Nauczyciel koryguje ewentualne błędy w trakcie wypowiedzi uczniów.
- Podsumowanie:
- Wybrany uczeń przedstawia cechy pozwalające rybom na życie w środowisku wodnym - trzy minuty
- Przyznanie oceny uczniom z najbardziej aktywnej grupy - 1 minuta
- Zadanie pracy domowej (zapoznanie się z tekstem w podręczniku i wypisanie najważniejszych cech fizjologicznych ryb) - 1 minuta.
