Rodzaje tkanek
Tkanka jest skupieniem komórek o podobnej budowie i funkcjach. W organizmie wyróżnić możemy cztery podstawowe rodzaje tkanek:
- nabłonkowa
- łączna
- mięśniowa
- nerwowa
Nabłonek
Tkanka, w której komórki ściśle do siebie przylegają, nie wytwarzają istoty międzykomórkowej. Komórki ułożone są na błonie podstawnej i mają duże pęcherzykowate jądra. W zależności od kształtu komórki w warstwie powierzchniowej możemy wyróżnić nabłonek: płaski, sześcienny, cylindryczny. Warstwa podstawowa zbudowana jest z komórek cylindrycznych.
Funkcje:
Nabłonek tworzy warstwę pokrywającą skórę, narządy i wyściela jamy ciała. Nabłonek płaski chroni skórę przed wysychaniem, promieniowaniem, przenikaniem szkodliwych substancji do wnętrza organizmu. Nabłonek cylindryczny może na swojej powierzchni posiadać rzęski (nabłonek migawkowy), które wychwytują zanieczyszczenia w drogach oddechowych. Może mieć również zdolność do wchłaniania substancji (jelita, nerki) lub ich wydzielania. Często komórki wydzielnicze tworzą skupienia (gruczoły). Nabłonek zmysłowy pośredniczy w odbieraniu bodźców. Zwierzętom niższym komórki nabłonka pozwalają na oddychanie skórne, a niektórym na poruszanie się.
Tkanka łączna
Wytwarza istotę międzykomórkową, w której znajdują się liczne włókna. Kształt jak i funkcje komórek są bardzo zróżnicowane. Do tkanki łącznej należą:
- tkanka łączna właściwa (wiotka i zbita)
- tkanka tłuszczowa
- tkanka chrzęstno (szklista, sprężysta, włóknista)
- tkanka kostna
- krew
Funkcje danej tkanki związane są z jej budową i właściwościami. Wyjątkową tkanką łączną jest krew.
Krew to tkanka łączna płynna. Składa się w ok. 56% z osocza oraz elementów morfotycznych, czyli krwinek i płytek krwi. Krew wypełnia cały organizm. Bierze udział w wymianie gazowej (rozprowadzanie tlenu i odbieranie dwutlenku węgla z komórek), utrzymują homeostazę (zawartość wody, jonów, stała temperatura). Transportuje hormony i wiele innych substancji w niej rozpuszczonych. Jest częścią układu odpornościowego organizmu.
Tkanka mięśniowa
Komórki tej tkanki zawierają w sarkoplazmie (cytoplazma komórek mięśniowych) skupione w pęczki na obwodzie komórki włókienka kurczliwe (miofibryle). Poza tym komórki mięśniowe zawierają wszystkie podstawowe organella komórkowe (mitochondria w znacznie większej ilości niż przeciętna komórka). Ze względu na budowę możemy wyróżnić mięśnie:
- gładkie
- poprzecznie prążkowane
- mięsień sercowy
Funkcje:
Najważniejszą funkcją tkanki mięśniowej jest jej kurczliwość. Różnego rodzaju bodźce powodują kurczenie się miofibryli w komórkach i w całym mięśniu. Inną funkcją wynikającą z kurczliwości jest wytwarzanie energii w postaci ciepła.
Tkanka nerwowa
Budują ją bardzo charakterystyczne komórki nerwowe. Zbudowane są one z ciała komórki oraz dwu rodzajów wypustek: długiej - neurytu i licznych, krótkich wypustek - dendrytów. Komórki nerwowe nie łączą się ze sobą bezpośrednio, ale poprzez synapsy (miejsca, w których komórki zbliżają się do siebie na bardzo niewielką odległość; tu zachodzi przekazywanie impulsu).
Funkcje:
Najważniejszą funkcją tej tkanki jest odbieranie bodźców i przekazywanie ich w postaci impulsów elektrycznych w całym układzie nerwowym.
