Rodzaje tkanek:

  • nabłonkowa
  • mięśniowa
  • nerwowa
  • łączna

TKANKA NABŁONKOWA

Funkcja:

  • ochronna
  • transportująca
  • wydalnicza
  • wydzielnicza
  • zmysłowa
  • lokomotoryczna

Cechy charakterystyczne:

  • zwarty układ komórek
  • mała ilość substancji międzykomórkowej
  • są zdolne do podziału
  • posiadają centriole
  • mają duże jądra komórkowe

Rodzaje nabłonków:

  • jednowarstwowy:
      • płaski
      • sześcienny
      • cylindryczny (walcowaty)
      • wielorzędowy
  • wielowarstwowy:
      • płaski
      • cylindryczny (walcowaty)

TKANKA MIĘŚNIOWA

Funkcja:

  • kurczenie i rozkurczanie komórek, co stanowi zasadniczy element układu ruchu wszystkich zwierząt

Podział tkanki mięśniowej ze względu na budowę komórek, lokalizację i funkcję:

  • poprzecznie prążkowana
      • szkieletowa
      • sercowa
  • gładka

Budowa włókna mięśniowego:

  • tkanka mięśniowa ma zdolności kurczenia się i rozkurczania dzięki obecności w komórce miofibryli (włókien białkowych),
  • miofibryle ułożone są równolegle względem siebie, wzdłuż długiej osi komórki,
  • każda miofibryla składa się z krótszych włókien białkowych - miofilamentów,
  • rodzaje miofilamentów:
      • cienkie - zbudowane z białka aktyny
      • grube - zbudowane z białka miozyny

TKANKA NERWOWA

Funkcja:

  • odbiera
  • przewodzi
  • przekazuje

bodźce fizyczne i chemiczne docierające do narządów.

Tkankę nerwową tworzą:

  • neurony - komórki nerwowe
  • tkanka glejowa - zawsze towarzyszy tkance nerwowej, pełni funkcję podporową, odżywczą i regeneracyjną

Budowa komórki nerwowej:

  • ciało komórki nerwowej (perykarion) - zawiera kuliste jądro komórkowe, liczne mitochondria, neurofibryle, tigroid
  • dendryty - jest ich wiele, są to krótkie rozgałęzione wypustki, przewodzą impulsy do ciała komórki nerwowej
  • akson (neuryt) - jedna długa, nie rozgałęziona wypustka, przewodzi impulsy od ciała komórki.

Budowa nerwu:

Nerwy zbudowane są z włókien nerwowych ułożonych równolegle i zebranych w pęczki.

Włókna:

  • bezrdzenne
  • rdzenne
  • nagie

Synapsa:

Synapsa jest to miejsce styku miedzy neuronami lub miedzy neuronami a innymi komórkami organizmu.

Synapsy dzieli się ze względu na rodzaje połączeń:

  • nerwowo - nerwowe
  • nerwowo - mięśniowe
  • nerwowo - gruczołowe

Synapsy dzieli się ze względu na rodzaj przekazywanego impulsu:

  • elektryczne
  • chemiczne
TKANKA ŁĄCZNA

Rodzaje tkanek łącznych:

  • tkanka łączna właściwa
  • tkanka łączna oporowa
  • tkanka łączna płynna

Funkcje tkanek łącznych:

  • wypełniająca
  • transportowa
  • mechaniczna
  • obronna

Budowa tkanek łącznych:

  • istota międzykomórkowa:
      • substancja podstawowa
      • elementy włókniste ( włókna kolagenowe, sprężyste, retikularne)
  • elementy komórkowe

TKANKA ŁĄCZNA WŁASCIWA

Cechy charakterystyczne tkanki łącznej właściwej:

  • substancja komórkowa zbudowana głównie z cukrów złożonych i białek
  • zdolności regeneracyjne
  • udział w metabolizmie

Rodzaje tkanek łącznych właściwych:

  • zarodkowa - buduje ciało zarodków, a jej komórki maja zdolności różnicowania się i przekształcania w różne rodzaje komórek tkanki łącznej ( zdolności totipotencjalne), substancja podstawowa nie zawiera włókien,
  • siateczkowata - występuje w szpiku kostnym i narządach limfatycznych gdzie tworzy zrąb w którym znajdują się elementy morfotyczne krwi, jest bogato unaczyniona i posiada włókna retikulowe,
  • włóknista - w niej występują wszystkie rodzaje włókien i wszystkie typy komórek, ze względu na budowę dzielimy ja na:
      • wiotką ( luźna) - zawiera niewielką ilość nieuporządkowanych włókien, tworzy błony surowicze, śluzowe i podśluzowe, przegrody łącznotkankowe oraz zrąb pozwalający wnikać nerwom i naczyniom krwionośnym,
      • zbita - zawiera dużą ilość uporządkowanych włókien, tworzy torebki stawowe, więzadła, ścięgna,
  • tłuszczowa - ma ciasno ułożone komórki i niewielka ilość substancji pozakomórkowej, w jej cytoplazmie umieszczone są krople tłuszczu

TKANKA ŁĄCZNA OPOROWA

Wyróżnia się w niej:

  • tkankę chrzęstną
  • tkankę kostną

TKANKA CHRZĘSTNA

Budowa tkanki chrzęstnej:

  • istota międzykomórkowa
  • komórki chrzęstne

Rodzaje tkanek chrzęstnych:

  • szklista - ze słabo widocznymi włóknami kolagenowymi, buduje szkielet zarodków, tworzy powierzchnie stawowe, część przymostkową żeber, wzmacnia tchawicę i oskrzela, buduje szkielety kręgowców chrzęstnoszkieletowych
  • sprężysta - z cienkimi włóknami kolagenowymi i duża zawartością włókien sprężystych, jest giętka i elastyczna, buduje małżowinę uszną, krtań, przegrodę nosową,
  • włóknista - z grubymi włóknami kolagenowymi i włóknami sprężystymi, jest najmocniejsza, buduje spojenie łonowe, tworzy więzadła i dyski międzykręgowe.

TKANKA KOSTNA

Budowa tkanki kostnej:

  • osteocyty - komórki tkanki kostnej
  • osteoblasty - komórki kościotwórcze
  • osteoklasty - komórki kościogubne

Rodzaje tkanek kostnych:

  • zbita - blaszki tworzą charakterystyczne systemy zwane osteonami. Każdy z nich składa się z blaszek ułożonych koncentrycznie. Kanał osteonu zwany kanałem Haversa wypełniony jest tkanką łączną, a w niej biegną naczynia krwionośne i nerwy. Tkanka kostna zbita ze względu na regularne ułożenie blaszek jest twarda i wytrzymała na rozciąganie. Buduje przede wszystkim trzony kości długich.
  • gąbczasta - blaszki tej tkanki ułożone są nieregularnie, tworzą gąbczastą strukturę. Nie ma osteonu. W przestrzeni między beleczkami znajdują się jamki szpikowe wypełnione czerwonym szpikiem kostnym. Tkanka kostna gąbczasta wypełnia nasady kości długich i wnętrza kości.

TKANKA ŁĄCZNA PŁYNNA

Skład krwi:

  • osocze - składa się głównie z wody, białek (albumin, globulin, fibrynogenu), związków organicznych (glukozy, aminokwasów, lipidów), składników nieorganicznych (jonów potasowych, chlorkowych, sodowych, wapniowych, magnezowych)
  • krwinki: