Wiele kobiet w czasie miesiączki lub kilka dni przed nią odczuwa w podbrzuszu bóle o różnym nasileniu. Jest to zjawisko dość częste - u 40% kobiet bóle występują, a u 10% z nich dolegliwości są tak silne, że powodują unieruchomienie na 1-3 dni. Lekarze dzielą bóle miesiączkowe na dwa rodzaje: pierwotne i wtórne:
- Pierwotne bóle nie świadczą o żadnej patologii, są jedynie wynikiem zmian hormonalnych, które są indywidualnie zróżnicowane pod względem nasilenia. W macicy wytwarzane są duże ilości prostaglandyn (2-7-krotnie więcej niż normalnie) oraz innych substancji mediatorowych. Powoduje to różnego rodzaju zmiany niedokrwienne: skurcz naczyń, agregację płytek, nierytmiczne skoki ciśnienia. Zwykle cierpią na nie młode dziewczęta, od osiągnięcia dojrzałości płciowej do około 20.roku życia. Występowanie bólów pierwotnych zanika stopniowo wraz z wiekiem oraz przebywanymi porodami.
- Wtórne bóle podczas miesiączki zwykle są silniejsze niż pierwotne, ich powodem bywają zmiany patologiczne w obrębie narządów rodnych kobiety. Kobiety, których to dotyka są zwykle w wieku 20-30 lat. Przyczynami silnych bólów mogą być:
- wrodzone zaburzenia budowy macicy lub pochwy
- endometrioza
- zwężenie szyjki macicy
- mięśniaki w macicy
- zapalenie narządów miednicy mniejszej
Silne bóle pochodzenia pierwotnego oraz wtórnego leczy się przeważnie ambulatoryjnie. W konkretnych zdiagnozowanych przypadkach schorzeń dróg rodnych, stosuje się odpowiednie leczenie, np. zwalczanie stanów zapalnych lub hamowanie rozrostu endometrium. Można też stosować przezskórną elektrostymulację nerwów. W przypadku guzów lub gruczolistości w obrębie macicy lub zaawansowanej endometriozy przeprowadza się zabieg chirurgiczny wycięcia macicy lub jej fragmentu.
Niezależnie od pochodzenia bóle mogą przyjmować różny stopień nasilenia.
- bóle łagodne odczuwane są jako niewielki dyskomfort, skurcze lub ciążenie w okolicy podbrzusza i nie towarzyszą temu żadne inne objawy; zwykle występują tylko w pierwszym dniu krwawienia
- bóle średnio nasilone to dyskomfort odczuwany w okolicach podbrzusza, może towarzyszyć mu złe samopoczucie, ból głowy oraz rozluźniona forma stolca; utrzymują się przez 2-3 dniach krwawienia
- bóle silne są zwykle odczuwane jako intensywne skurcze w podbrzuszu, zwykle towarzysza im inne dolegliwości, takie jak ból głowy i pleców oraz rozstrój żołądkowo-jelitowy; silne bóle mogą utrzymywać się nawet do 7 dni
Jakkolwiek silne nie byłyby bóle miesiączkowe, można je zwalczać i normalnie funkcjonować w okresie trwania krwawienia. Bóle nie wiążą się w żaden sposób z dietą ani aktywnością płciową podczas miesiączki oraz pozostałych etapów cyklu płciowego.
