Do układu krążenia zaliczamy układ krwionośny i układ limfatyczny.

UKŁAD KRWIONOŚNY

SERCE

Człowiek posiada czterodziałowe serce (dwa przedsionki i dwie komory). Pomiędzy przedsionkami i komorami występują zastawki przedsionkowo komorowe:

  • zastawka trójdzielna - pomiędzy przedsionkiem a komorą prawej części serca
  • zastawka dwudzielna - pomiędzy przedsionkiem a komorą lewej części serca.

U podstawy aorty i tętnicy płucnej odchodzących od komór występują zastawki półksiężycowate.

Ściana serca zbudowana jest z trzech warstw. Warstwę zewnętrzną - nasierdzie tworzy tkanka łączna. Śródsierdzie utworzone jest przez tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną, natomiast wsierdzie zbudowane jest z tkanki nabłonkowej.

Za automatyczną pracę serca odpowiada układ przewodzący zbudowany z tkanki węzłowej. W sercu wyróżnia się węzeł zatokowo - przedsionkowy, który jest głównym rozrusznikiem serca i inicjuje jego akcję, węzeł przedsionkowo - komorowy, oraz pęczek włókien (pęczek Hissa), który rozwidla się na włókna Purkiniego.

PRACA SERCA

  • skurcz przedsionków (ok. 0,15 s) - impuls węzła zatokowo - przedsionkowego powoduje skurcz przedsionków, krew przepływa do komór
  • skurcz komór (ok. 0,3 s) - następuje po impulsie węzła przedsionkowo - komorowego, w początkowej fazie skurczu następuje wzrost ciśnienia, po otwarciu zastawek półksiężycowatych krew wtłaczana jest do tętnic (aorty i tętnicy płucnej)
  • pauza spoczynkowa (ok. 0,4 s), czyli rozkurcz zarówno przedsionków, jak i komór.

CIŚNIENIE - prawidłowo ciśnienie występujące w czasie skurczu serca, inaczej ciśnienie skurczowe wynosi średnio 120 mm Hg, ciśnienie rozkurczowe (faza rozkurczu serca) - 80 mm Hg. Stąd też u dorosłego człowieka ciśnienie krwi powinno wynosić średnio 120/80 mm Hg. Należy zaznaczyć, iż ciśnienie zmienia się z wiekiem.

TĘTNO, inaczej puls prawidłowo powinno wynosić 60-80/ min, najczęściej badane jest na tętnicy promieniowej, okolicy nadgarstka.

NACZYNIA KRWIONOŚNE

ŻYŁY - doprowadzają krew z tkanek do serca, posiadają zastawki, które uniemożliwiają cofanie się krwi.

TĘTNICE - odprowadzają krew z serca do tkanek, są grube, elastyczne, krew płynie w nich pod dużym ciśnieniem.

NACZYNIA WŁOSOWATE - posiadają cienkie ściany, uczestniczą w wymianie substancji pomiędzy krwią a tkankami.

CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA:

MIAŻDŻYCA

Choroba ta spowodowana jest zwężeniem światła naczyń, jak również zmniejszeniem ich elastyczności w wyniku odkładania się w ścianach tętnic (gł. warstwa wewnętrzna i środkowa) cholesterolu. Tworzące się wysokie ciśnienie może powodować uszkodzenia naczyń, wylewy. W wyniku zwężenia naczyń dochodzi do słabego ukrwienia narządów. W przypadku całkowitego zamknięcia światła tętnicy może dojść do martwicy znacznych obszarów organizmu. Miażdżyca może prowadzić do choroby wieńcowej. Przyczyną powstania miażdżycy jest nieodpowiednia dieta, stres, alkohol, papierosy, brak ruchu. W leczeniu miażdżycy bardzo ważna jest zmiana nawyków pacjenta, wprowadzenie odpowiedniej diety, wypoczynek, sport, w skrajnych przypadkach niezbędna jest hospitalizacja i zabiegi takie jak np. angioplastyka.

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

Choroba ta charakteryzuje się wzrostem ciśnienia tętniczego krwi ponad normę, co może powodować pękanie naczyń krwionośnych. Objawia się najczęściej zawrotami głowy, dusznościami czy krwawieniem z nosa.