Mięśniowy układ obok kostnego układu jest częścią układu jaki tworzą narządy ruchu.
Pod działaniem bodźców które płyną z nerwowego układu, kurcząc się mięśnie wytwarzają mechaniczną i cieplną energię, umożliwiająca ruch. Warunek podstawowy pracy mięśnia to łączność jego z układem nerwowym ośrodkowym.
Mięśnie unerwione są poprzez nerwowe włókna. Siła mięśnia jest zależna od licznych czynników, takich jak np. wiek (u młodych osób jest większa, u starszych - mniejsza).
Wyjściowy stan mięśnia - mięsień będąc zmęczonym po dniu całym pracy słabszy jest, lecz na skutek strachu mięsień zdolny jest wykonać nawet dużą pracę. Zmiany siły mięśni uzależnione są od rodzaju wykonywanej pracy.
Treningiem doprowadzić można do powiększenia siły mięśnia. Wówczas ma miejsce czynny przerost, który wyraża się zgrubieniem włókien poszczególnych, co daje w sumie powiększenie objętości mięśnia bez zmiany jego długości. Zmniejszenie objętości nastąpić może przy pomniejszeniu czynności albo wyłączeniu całkowitym działania mięśni (m.in. przy unieruchomieniu po złamaniu kości, nie występuje łączność z układem nerwowym ośrodkowym).
Nawet podczas spoczynku mięsień wykazuje określony stopień napięcia uzależniony od bodźców które płyną z nerwowego układu.
Impulsy nerwowego układu wywołują następujące działania - skurcz mięśnia oraz wzmożenie napięcia tego mięśnia. Jeżeli mięsień skraca własną długość nie zmieniając swego napięcia, wykonuje wówczas izotoniczny skurcz (np. zgięcie łokciowego stawu), jeżeli z kolei np. utrzymujemy w pionowej pozycji głowę, utrzymujemy w pozycji określonej kończynę na skutek ruchu wówczas mięsień wykonuje izometryczny skurcz.
Mięśnie działają w sposób zespołowy. Każdy człowiek wyposażony jest w rozwiniętą w mniejszym bądź większym stopniu mięśniową tkankę, tylko właśnie od niego uzależniona jest ogólna ruchowa sprawność i wygląd sylwetki.
Rolę zasadniczą spełnia systematyczna codzienna gimnastyka oraz dbanie, by nie "zasiedzieć się". Tutaj nie chodzi o wykonywanie "do upadłego" ćwiczeń, ale o ćwiczenia krótkie choćby, lecz systematyczne.
Przyjrzyjmy się jakiemukolwiek sportowcowi, który ma rozwinięte dobrze mięśnie, a trening pozwalają mu osiągać duże sukcesy. Jednak jest coraz liczniejsza grupa osób, sięgająca po chemiczne środki (tzw. doping), po to by poprawić kondycję, by osiągnąć sukces - gdyż wielki sport niesie ze sobą wielkie pieniądze (zawodowy sport). Do dopingu uciekają się także ludzie którzy zajmują się amatorskim sportem.
Znaczenie bardzo duże dla utrzymania ruchowej sprawności ma psychiczna aktywna postawa, ćwiczenia regularne a także odpoczynek. W wieku XXI obserwowana jest moda na fizyczną sprawność, modelowanie ciała. Jakikolwiek pretekst to dobry czynnik. Dla części będzie nim rywalizacja czy duże pieniądze, z kolei dla innych - jedynie głupota.
Doping jest podwyższeniem psychofizycznej wydolności zawodnika przy pomocy niedozwolonych metod oraz farmakologicznych środków.
Od lat lekarze wypowiadają się, iż sterydy są niebezpiecznymi związkami. Mimo tychże ostrzeżeń tysiące ludzi uprawiających sport brało a także bierze nadal anaboliczne środki.
Wyróżnić można 2 grupy środków mających zróżnicowane przeznaczeniu. Są nimi:
- środki do krótkotrwałych wysiłków
- środki do długotrwałych wysiłków
Środkami dopingu przez prawo zakazanymi są:
- pobudzające środki (np. petydyna, morfina)
- anaboliczne środki - pochodne chemiczne testosteronu wytwarzane w laboratorium (m.in. dianabol)
- przeciwbólowe środki (np. petydyna, morfina)
- hormony (np. acth, hormon wzrostu)
- moczopędne środki (np. furosemid, tiamteren)
Te wszystkie środki wykazują uboczne działanie, stosowane nawet w niewielkich dawkach. Niekorzystne poważne zdrowotne następstwa to:
- przyspieszenie pracy serca
- brak kontroli nad zahamowaniami
- zaburzenia termoregulacji
- nadciśnienie
- spadek ciśnienia i omdlenia (moczopędne leki)
- zaburzenia elektrolitycznej równowagi
- zniesienie zdolności odczuwania bólu (narkotyki)
Wymieniać można jeszcze mnóstwo skutków. One wszystkie doprowadzą do groźnych zdrowotnych następstw, psychicznych zaburzeń, zapaści a nawet śmierci.
Poza przykrymi następstwami utraty zdrowia, dopingujące środki wprowadzają wartości fałszywe, wypaczające piękno sportu.
Każdy sportowiec oraz innych wielu amatorów nie może odnieść sukcesu jedynie dlatego, że stosuje dopingujące środki. Sportowe osiągnięcia, zdrową sylwetkę uzyskać można dzięki genetycznym cechom, treningom systematycznym, właściwą dietą a także odpowiednim odpoczynkiem.