Jak zbudowane jest oko?
Elementy wchodzące w skład oka podzielić można bardzo ogólnie na aparat ruchowy, aparat ochronny oraz gałkę oczną.
Strukturami tworzącymi aparat ochronny są brwi, powieki, rzęsy oraz gruczoły, wytwarzające łzy. W skład aparatu ruchowego oka zaliczamy przede wszystkim mięśnie, dzięki którym możliwe jest poruszanie gałka oczną. Mięśnie te maja swoje przyczepy na gałce ocznej i kości.
Elementami wchodzącymi w skład gałki ocznej są:
- w warstwie zewnętrznej oka:
1. rogówka.
2. twardówka.
Rogówka stanowi przednią część twardówki. Jest to cienka, silnie unerwiona i przezroczysta błonka, obejmująca sobą około 1/5 całości gałki. Błona ta nie ma naczyń krwionośnych i spełnia przede wszystkim funkcje ochronne. Dzięki niej możliwe jest także załamywanie światła.
Twardówka jest z kolei bardzo ukrwioną i unerwioną błonką, która obejmuje prawie całą gałkę oczną ( 4/5). Podobnie jak rogówka spełnia rolę ochronną a poza tym mogą się tu przyczepiać mięśnie aparatu ruchowego oka.
Twardówka oraz rogówka otoczone są dodatkowo przez spojówkę.
- w warstwie środkowej oka wyróżniamy:
1. naczyniówkę.
2 tęczówkę.
Naczyniówka jest dobrze ukrwioną i cienką błonką, spełniającą głównie funkcje odżywcze.
Tęczówka stanowi przednią część naczyniówki a w jej skład wchodzi barwnik a także komórki mięśniowe, dzięki którym możliwe jest regulowanie wielkości otworu źrenicy. Źrenica jest otworem w tęczówce.
- warstwa wewnętrzna oka zbudowana jest z:
1. siatkówki ( pręciki i czopki).
Na siatkówce leżą czopki oraz pręciki. Utwory te umożliwiają widzenie barw- czopki oraz konturów - pręciki.
W środkowej części siatkówki znajduje się plamka żółta. Jest to brodawka wzrokowego nerwu ( miejsce odchodzenia nerwu wzrokowego), będąca miejscem powstawania najostrzejszego obrazu.
Elementami wchodzącymi w skład oka są także:
- soczewka.
Jest to bezbarwne i przejrzyste ciało, które otacza błona posiadająca liczne włókienka mięśniowe. Włókienka te umożliwiają zmianę kształtu tej struktury.
2. ciało szkliste.
Znajduje się ono we wnętrzu gałki ocznej pomiędzy siatkówką a soczewką. Stanowi je galaretowata masa,
którą otacza błona szklista.
3. komora przednia.
Znajduje się ona pomiędzy tęczówką a rogówką. Wypełniona jest ona płynem.
4. komora tylna.
Ta komora znajduje się pomiędzy soczewką a tęczówką. Podobnie jak komorę przednią, wypełnia ją
bezbarwny płyn.
Budowa ucha.
Elementy wchodzące w skład ucha tworzą trzy główne struktury:
-ucho zewnętrzne,
- ucho środkowe,
- ucho wewnętrzne.
W skład ucha zewnętrznego wchodzą:
a) małżowina uszna, stanowiąca chrząstkę, okrytą skórą. Jej główne zadanie polega na skupianiu dźwięków oraz lokalizacji jego źródła.
b) przewód słuchowy, będący zewnętrznym kanałem, który wyściela orzęsiona błona śluzowa z licznymi gruczołami produkującymi woskowinę. Rola przewodu słuchowego polega na przekazywaniu i ukierunkowywaniu fali dźwiękowej do błony bębenkowej.
c) błona bębenkowa, bardzo cienka, unerwiona błonka, zbudowana wyłącznie z łącznej tkanki. Dzięki niej możliwe jest przekazywanie drgań, które powstają w wyniku działania fali dźwiękowej.
Elementami ucha środkowego są:
a) jama bębenkowa.
b) trzy kosteczki słuchowe, należą do nich kowadełko, młoteczek i strzemiączko. Kosteczki te połączone są ze sobą za pomocą stawów, dzięki czemu możliwe jest przekazywanie drgań mechanicznych.
c) trąbka słuchowa, nazywana czasem trąbką Eustachiusza, umożliwia ona połączenie z gardłem, co pozwala na wyrównywanie ciśnień wynikłych ze zbyt silnego działania fal dźwiękowych.
Elementami ucha wewnętrznego są:
a) przedsionek, wypełnia go płyn, a do samego narządu prowadzi niewielkie owalne okienko. Przedsionek odbiera drgania mechaniczne, pochodzące od wzbudzonej cieczy.
b) ślimak, jest to zwinięty przewód, w którym zlokalizowany jest właściwy narząd słuchowy. Ślimak odbiera drgania i przekazuje je do ośrodka słuchu poprzez nerw słuchowy.
c) kanały półkoliste, znajduje się tu błędnik błoniasty, zawierający płyn oraz ziarna CaCO3, zwane otolitami. Stanowią one narząd równowagi, którego rola jest informowanie organizmu o ułożeniu ciała.
