Sposoby rozmnażania się glonów, paproci i mszaków

I. OOGAMIA

Jest to typ rozmnażania, który polega na połączeniu się nieruchliwej gamety żeńskiej z ruchliwą gametą męską.

II. ANIZOGAMIA

Jest to typ rozmnażania, który polega na połączeniu się gamet posiadających wici i różniących się od siebie wielkością. Najczęściej spotykana jest anizogamia żeńska, gdyż gameta żeńska gromadzi materiały zapasowe.

III. IZOGAMIA

Jest to typ rozmnażania, który polega na połączeniu się ze sobą gamet, które są jednakowe pod względem rozmiarów i posiadanych wici.

Charakterystyka brunatnic, krasnorostów i zielenic.

Głównymi materiałami zapasowymi tych glonów są węglowodany, takie jak mannitol oraz laminaryna. Często spotyka się także skrobię krasnorostową oraz tłuszcze.

Barwnikami fotosyntetycznymi glonów są:

- chlorofile, fukoksantyna, ksantofil, karotenoksantofil, fikoerytryna, fikocyjanina, luteina, zeaksantyna i fikobiliny.

1. brunatnice

Glony te rozmnażają się głównie bezpłciowo, dzięki zoosporom i aplanosporom. Spotyka się u nich także rozmnażanie płciowe ( oogamia, izogamia, anizogamia).

2. krasnorosty

Glony te charakteryzują się przemiana pokoleń gametofitu oraz sporofitu. Na gametofitach zlokalizowane są narządy płciowe, lęgnie ( karpogony) z gametami żeńskimi oraz plemnie ( spermatangia) z gametami męskimi.

3. zielenice

Glony te mogą się rozmnażać bezpłciowo dzięki podziałowi komórek a także przez fragmentację plech. Innym sposobem rozmnażania są spory. Zielenice produkują ich dwa rodzaje: ruchliwe, zwane zoosporami oraz nieruchliwe, nazywane aplanosporami.

Glony te rozmnażają się także płciowo dzięki procesom oogamii, anizogamii czy izogamii.

Rozmnażanie niektórych glonów:

Brunatnica ( morszczyn)

Przedstawicielem brunatnic jest morszczyn, który rozmnaża się głównie wegetatywnie, dzięki fragmentacji plechy a także płciowo.

W czasie rozmnażania płciowego na czubku rośliny tworzą się komórki jajowe, zlokalizowane w lęgniach, oraz plemniki, które wytwarzane są w plemniach. W zależności od gatunku komórki rozrodcze mogą powstawać na jednej ( jednopienność) lub na dwóch, rozdzielnopłciowych roślinach ( dwupienność).

Komórka jajowa nie posiada wici i znajduje się w lęgni. Komórki męskie zaopatrzone w wici wytwarzane i zgromadzone są w plemni. Zapłodnienie jest możliwe tylko przy udziale wody. Powstała w wyniku zapłodnienia zygota odrywa się od rośliny macierzystej i daje początek kolejnej roślinie.

Krasnorosty

U krasnorostów występuje charakterystyczne rozdzielenie fazy diploidalnej na kilka pokoleń. Z zygoty ( znajdującej się na gametoficie powstaje pierwsze diploidalne pokolenie, zwane karposporofitem. Karposporofit wytwarza karpospory. Zarodniki te dają początek kolejnemu pokoleniu diploidalnemu, zwanemu tetrasporofitem. Na tej roślinie powstają dopiero haploidalne zarodniki, czyli tetraspory. Z nich wyrastają haploidalne gametofity.

Zielenice

W rozmnażaniu zielenic także występuje przemiana pokoleń. Występuje tu pokolenie bezpłciowe, które stanowi diploidalny sporofit oraz pokolenie płciowe, którym jest gametofit o pojedynczej liczbie chromosomów.

Z zarodnika tworzy się gametofit, który wytwarza organy rozmnażania płciowego, które stanowią lęgnie wypełnione komórkami jajowymi oraz plemnie zawierające gamety męskie.

W wyniku połączenia się komórek płciowych wytwarzana jest roślina diploidalna, która stanowi sporofit.

Na sporoficie wytwarzane są zarodnie. W strukturach tych dochodzi do podziału mejotycznego i wytworzenia tym samym haploidalnych zarodników, które są pierwszymi komórkami gametofitu.

Czasami rośliny sporofitu i gametofitu nie różnią się od siebie, mówimy wówczas o izomorficznej przemianie pokoleń. Jeśli jednak sporofit i gametofit różnią się od siebie to jest to heteromorficzna przemian pokoleń.

W czasie cyklu haploidalnego, który pojawia się u glonów, forma wegetatywna ma pojedynczy zestaw chromosomów. W stadium diploidalnym występuje tylko zygota oraz przetrwalniki.

Powstające na sporoficie zarodniki przechodzą mejozę, dlatego dają początek zróżnicowanym pod względem genetycznym osobnikom.

Plemnie nazywane są także anterydiami a lęgnie, oogoniami. Jeśli struktury te są wielokomórkowe to nazywamy je wówczas archegoniami.

ROZMNAŻANIE MCHÓW I PAPROTNIKÓW

U mchów spotykamy rośliny jednopienne( rodnie oraz plemnie występują na jednej roślinie) oraz dwupienne( rodnie i plemnie leżą na dwóch osobnikach).

Sposoby rozmnażania się mchów.

Splątek- to stadium młodociane mchu gametofitu. Ze splątka wyrasta kilka dojrzałych gametofitów. Roślina ta, posiadająca pojedynczy zestaw chromosomów, ma formę niewielkiej i ulistnionej łodygi. Organy zwane listkami( nie maja budowy liści), składają się tylko z jednego rodzaju komórek, a przez ich środek biegnie nerw. Gametofit przytwierdzony jest do podłoża za pomocą chwytników. Zapłodnienie u mchów uzależnione jest od wody a najczęściej przebiega w czasie deszczu, kiedy plemniki wraz z kroplą wody dostają się do komórki jajowej.

Z zapłodnionej komórki jajowej wyrasta sporofit. Roślina ta zbudowana jest z sety, stopy oraz zarodni. W środku zarodni przebiega kolumienka. Całość zarodni okrywa czapeczka.

Sposoby rozmnażania się paprotników ( pteridophyta)

U paprotników podobnie jak u mchów występuje przemiana pokoleń. Powszechnie znane, okazałe rośliny paprociowe w większości stanowią sporofit. Gametofit paproci jest bardzo znikomy, czasami składający się tylko z kilku komórek.

Na sporoficie znajdują się zarodnie. Leża one na spodniej części liścia. U niektórych gatunków paproci zarodnie znajdują się na specjalnie wytworzonych liściach, które zwane są sporofilami.

Liście sporofilowe nie prowadzą reakcji fotosyntezy. U niektórych paproci np. u nerecznicy samczej, zarodnie skupiają się w grupy, zwane kupkami. Są to brązowe utwory, znajdujące się na spodniej stronie liścia .

Cała kupka zarodni otoczona jest przez zawijkę, która wysychając odsłania zarodniki, zgrupowane w zarodniach.

Dodatkowo każda zarodnia posiada pierścień otwierający drogę rozwiniętym zarodnikom. Zarodniki paproci są haploidalne, gdyż w czasie ich tworzenia się dochodzi do podziału mejotycznego ich komórek macierzystych.

Jest to pierwsze stadium gametofitu. Z zarodnika powstaje sercowate przedrośle, które przyczepione jest do podłoża dzięki wielokomórkowym chwytnikom. Na jego dolnej powierzchni tworzą się rodnie w których znajdują się komórki jajowe oraz plemniki, znajdujące się w plemniach oraz rodniach.

Plemniki posiadają zdolność ruchu, ale tylko w wodzie, więc zapłodnienie odbywa się z jej udziałem. Zygota daje początek stadium sporofitu. Sporofit w pierwszym okresie życia czerpie substancje pokarmowe z obumierającego gametofitu, ale wraz z ukorzenieniem się następuje jego ukorzenienie.

Występowanie przemiany pokoleń u paproci jest lepszym i pełniejszym przystosowaniem się do lądowego trybu życia.