Ziemia symbolizuje matkę, żeńskie genitalia, płodność, dawcę życia, gęstość, odrodzenie, nieruchomość, przeciwieństwo duchowości, świętości, cykliczność istnienia, obfitość, mądrość, zmysł praktyczny, materializm.
ZIEMIA - PODNÓŻEK BOGA: "To mówi Pan: (...) ziemia podnóżkiem nóg moich" (Księga Izajasza).
ZIEMIA - NIEŚMIERTELNOŚĆ: "Pokolenie przemija, pokolenie nadchodzi, a ziemia na wieki stoi" (Księga Koheleta).
ZIEMIA - GRÓB CZŁOWIEKA: "Wszystko, co jest z ziemi do ziemi się wróci, a wszystkie wody powrócą do morza" (Księga Syracydesa).
ZIEMIA OBIECANA - KANAAN: Fragmenty Księgi Rodzaju oraz Księgi Wyjścia ukazują drogę Izraelitów do ziemi obiecanej pod wodza Abrahama i Mojżesza. Wędrówka Izraelitów była długa. Kiedy Izraelici osiągnęli upragniony cel, zobaczyli ziemię Obiecaną jako "mlekiem i miodem płynącą". Była to dla nich kraina wiecznej szczęśliwości.
ZIEMIA - OJCZYZNA: Dla szlachcica ziemianina gospodarstwo było częścią ojczyzny, której należy strzec. Pędził on szczęśliwe życie na wsi, w bliskim kontakcie z naturą, był gospodarzem, korzystał z płodów ziemi. Motyw ziemi pojawił się m.in. w utworach Mikołaja Reja (Żywot człowieka poczciwego) czy Jana Kochanowskiego (Na dom w Czarnolesie, Pieśń świętojańska o sobótce).
ZIEMIA - WYZNACZNIK TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ: Ziemiapełni w utworze ważną funkcję. Świadczy o tożsamości narodowej, korzeniach: "Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród". Polacy przedstawieni w Rocie to przede wszystkim obrońcy: własnej niezależności, odrębności, godności, wiary, języka, słowem tego, co tworzy "narodowego Ducha". To także naród wierzący, że niewola nie będzie trwać wiecznie: "Odzyska ziemię dziadów wnuk", ale by ją przezwyciężyć, trzeba zachować dumę i godność narodową.
W imieniu całego narodu podmiot liryczny obiecuje stać na straży narodowych wartości zagrożonych przez działania zaborów, a kiedy zajdzie potrzeba, walczyć i przelać krew w obronie niepodległości:
"Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy Ducha, (...)
pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg...!".
ZIEMIA - GRÓB LUDZKOŚCI: Motywem przewijającym się w całym utworze jest wielki samotny grób:
"na trumnę sypią się grudki
ziemi oblanej potem,
ziemi oblanej krwią".
Podmiot liryczny opisuje miejsce, w którym powstać ma ten grób. Mogiła przeznaczona jest dla pokoleń związanych z tą ziemią. Symbolem ludzkości skazanej na zagładę jest poeta. Poeta solidaryzuje się i utożsamia z ludźmi cierpiącymi, skazanymi na klęskę, przedstawia symboliczny obraz pochodu ludzkości zmierzającej ku śmierci.
ZIEMIA - NAJWYŻSZA WARTOŚĆ, CENTRUM ŚWIATA: Ziemia jest dla chłopów wartością najwyższą. Stan posiadania i umiejętność zarządzania dobytkiem decydują o pozycji gospodarza w gromadzie: "Człowiek bez gruntu to jak bez nóg - mówi Dominikowa - tuła się ino, tuła, a donikąd nie zajdzie". Ziemia daje zabezpieczenie materialne, a tym samymniezależność. Dlatego między rodzicami a dziećmi często dochodzi z tego powodu ziemi do konfliktów: przykładem może być spór Macieja z synem czy tragiczny los Jagustynki. Przy wyborze męża czy żony ilość posiadanych przez kandydata morgów odgrywa ogromne znaczenie. Znaczenie posiadania ziemi wyraźnie widać na przykładzie losów Hanki. Kiedy jest biedna, stroni od gromady, nawet w kościele staje z tyłu. Gdy obejmuje gospodarstwo Boryny, zdecydowanie wzrasta jej pozycja społeczna. Ziemia jest dla chłopów nie tylko wyznacznikiem statusu społecznego, źródłem utrzymania, ale także potęgą natury, żywicielką: "Żarli ci też ślepiami tę mać żywicielkę, że niejeden się żegnał, niejeden «Pochwalony» mówił, czapę zdejmując, a zaś wszystkim zarówno dusze klękały w niemej, gorącej czci przed tą świętą i utęsknioną". Uprawianie roli było dla chłopów nie tylko pracą, ale i powołaniem, posłannictwem. Świat przyrody opisywany jest często u Reymonta w kategoriach doświadczenia religijnego, ziemia jest sferą sacrum: "Aż z tej omdlałej szarości świtów, z tych sennych jeszcze, omroczałych pól, jakoby w kościele rozmodlonym i oniemiałym, kiedy dobrodziej ma wznieść na Podniesienie Hostię Przenajświętszą - wystrzelił z nagła głos skowronkowy". Ziemia jest siłą kosmiczną, ale też bierną materią, z której człowiek tworzy nowe życie. W tej bierności podobna jest ziemia do jednej z bohaterek - Jagny: "(...)bo jako ta ziemia święta była Jagusina dusza - jako ta ziemia. Leżała w jakichś głębokościach nie rozeznanych przez nikogo, w bezładzie marzeń sennych - ogromna a nieświadoma siebie - potężna a bez woli, bez chcenia, bez pragnień - martwa a nieśmiertelna, i jako tę ziemię brał wicher każdy, obtulał sobą i kołysał, i niósł tam, gdzie chciał... i jako tę ziemię o wiośnie budziło ciepłe słońce, zapładniało życiem, wstrząsało dreszczem ognia, pożądania, miłości - a ona rodzi, bo musi; żyje, śpiewa, panuje, tworzy i unicestwia, bo musi; jest, bo musi... bo jako ta ziemia święta, taką była Jagusina dusza - jako ta ziemia!...".
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
