Wybicki Józef (1747-1822)

działacz polityczny, pisarz, autor Mazurka Dąbrowskiego. Pochodził z Pomorza, ze średnioszlacheckiej rodziny. Kształcił się w gdańskim kolegium jezuickim i na uniwersytecie w Lejdzie. Jeszcze w młodości rozpoczął działalność polityczną: był posłem, a następnie uczestnikiem konfederacji barskiej. W latach 70. XVIII w. zaangażował się po stronie obozu reform.

Jego Listy patriotyczne (1777 r.), w których opowiadał się za wzmocnieniem organów centralnych państwa i potrzebą poprawy losu mieszczaństwa i chłopów, miały przygotować szlachtę do przyjęcia Kodeksu Zamojskiego. Był członkiem KEN i zajmował się reformą uniwersytetu wileńskiego. W latach 1788-92 uczestniczył w obradach Sejmu Wielkiego, a jako komediopisarz i publicysta starał się przekonywać społeczeństwo do koniecznych reform. W powstaniu kościuszkowskim uczestniczył od samego początku (walczył głównie w Wielkopolsce), był członkiem Rady Najwyższej Narodowej.

Po trzecim rozbiorze musiał wyemigrować i wyjechał do Paryża, gdzie z Franciszkiem Barssem założył "Agencję" - organizację emigracyjną reprezentującą umiarkowanych polityków, przeciwnych próbom organizowania kolejnych powstań w kraju. Wybicki i jego współpracownicy uważali, że tylko odpowiednia działalność dyplomatyczna i pomoc supermocarstwa (Francji) może przywrócić Polsce wolność. Dlatego Wybicki i J. H. Dąbrowski zwrócili się do Napoleona z prośbą o możliwość utworzenia we Włoszech polskich oddziałów zbrojnych. Legiony Polskie utworzono w 1797 r. w Reggio, a Wybicki napisał dla nich pieśń "Jeszcze Polska nie umarła", która szybko stała się najpopularniejszym hymnem patriotycznym Polaków, a w 1918 r. - hymnem narodowym.

W 1806 r. po zwycięstwach Napoleona pod Jeną i Auerstädt zachęcał Polaków do wystąpienia zbrojnego przeciw zaborcom, a później został członkiem Komisji Rządzącej powołanej w styczniu 1807 r. w Warszawie. Po upadku Księstwa Warszawskiego powrócił do swojego majątku.