król polski (w latach 1384-99), wielka księżna litewska (w latach 1386-99), trzecia córka Ludwika Węgierskiego (Andegawena) i Elżbiety Bośniaczki. Była wysokiego wzrostu (ok. 180 cm), jasnowłosa - ponoć wielkiej urody. Od dzieciństwa starannie przygotowywano ją do pełnienia roli króla: biegle znała 5 języków (węgierski, czeski, polski, niemiecki, łacinę), miała wrodzony talent dyplomatyczny, była świetną negocjatorką (co udowodniła w czasie pertraktacji z Krzyżakami), doskonale potrafiła dobierać sobie współpracowników, świetnie jeździła konno. Bardzo lubiła słodycze, stroje, klejnoty, zabawy, była wesoła, dobra dla ludzi, religijna, ale też stanowcza i twarda wobec wrogów, czasami porywcza.
Ludwik Węgierski już w 1374 r. w Koszycach zawarł ze szlachtą polską porozumienie, w wyniku którego jednej z jego córek zagwarantowano tron polski; że będzie to Jadwiga, zadecydował zjazd w Radomsku w 1382 r., na którym szlachta opowiedziała się przeciw unii z Węgrami. Ponieważ najstarsza córka Ludwika (Maria) przejęła już rządy na Węgrzech, więc szlachta polska zdecydowała się przekazać tron Jadwidze. W 1384 r. 10-letnia królewna przybyła na Wawel, a 15 X została koronowana na króla Polski. Sprawujący w imieniu Jadwigi rządy w kraju panowie (Spytko z Melsztyna, Jan z Tarnowa, Dobiesław z Kurozwęk i inni) uznali, że sprawą najwyższej wagi jest teraz wydanie Jadwigi za mąż. Co prawda była ona zaręczona z Wilhelmem Habsburgiem, ale w Polsce uznano, że nie jest to korzystne rozwiązanie polityczne i po pertraktacjach z Jadwigą i Habsburgami wydano 12-letnią królową za 35-letniego Jagiełłę, wielkiego księcia litewskiego (18 II 1386 r.). Jadwigę ostatecznie przekonał argument, że dzięki temu małżeństwu przyczyni się do chrystianizacji Litwy.
Po ślubie Jadwiga nadal pozostała pełnoprawnym królem Polski, a wraz z wiekiem wzrastał jej udział w rządzeniu państwem. Już w 1387 r. wzięła udział w wyprawie na Ruś Halicką, którą ponownie przyłączyła do Polski. Z czasem na jej barkach spoczęło załatwianie spraw polskich z Habsburgami, Luksemburgami i Krzyżakami. Zjednywała dla królestwa śląskich książąt piastowskich, pośredniczyła w sporach Jagiełły z jego rodzeństwem, mianowała biskupów. Wielokrotnie prosiła, by po jej śmierci uznano Jagiełłę za prawowitego dziedzica korony i namawiała męża, by poślubił wtedy Annę Cylejską (wnuczkę Kazimierza Wielkiego), gdyż wzmocni to jego prawa do dziedziczenia królestwa.
Bardzo duże są zasługi Jadwigi na polu kultury i nauki: nie tylko przyczyniła się do odnowienia i rozwoju Akademii Krakowskiej (przeznaczając na to własne klejnoty), ale sprowadziła też i kazała przetłumaczyć na język polski spory księgozbiór. 22 VI 1399 r. urodziła córeczkę Marię Bonifację, która zmarła już 13 VII; Jadwiga przeżyła ją o cztery dni (zmarła prawdopodobnie na gorączkę popołogową). Szczerze ją opłakiwano, gdyż była dobra i wrażliwa na ludzką nędzę; szybko zaczął szerzyć się kult królowej. Już w XV w. rozpoczęto starania o jej kanonizację, ale ostatecznie w poczet świętych Kościoła weszła w 1997 r.
