Nietypowe zwyczaje na Wszystkich Świętych. Jadłeś „pańską skórkę”?

Każdy kojarzy choć jedno danie nieodłącznie związane z Bożym Narodzeniem lub Wielkanocą. Okazuje się, że w niektórych miejscach Polski można nabyć przysmaki związane z dniem Wszystkich Świętych oraz Zaduszkami. Co ciekawe są słodkie i sprzedaje się je obok cmentarzy.

Spis treści:

Wszystkich Świętych
Święto zmarłych
„Pańska skórka” i „trupi miodek”

Wszystkich Świętych – 1 listopada

W Kościele katolickim dzień Wszystkich Świętych ma ponadtysiącletnią tradycję. Wspominane są wtedy nie tylko osoby oficjalnie uznane za święte, ale także zmarli, którzy osiągnęli zbawienie i przebywają w niebie.

Wszystkich Świętych jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Było tak również w czasach PRL-u, ale starano się nadać uroczystości świecki charakter. Dlatego 1 listopada nazywano Dniem Zmarłych lub Świętem Zmarłych.

Przeczytaj również: „Obracanie kości”, ucztowanie na grobie. Wszystkich Świętych w różnych częściach świata

Święto Zmarłych – 2 listopada

Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych przypada 2 listopada. Zazwyczaj używa się krótszych nazw: Zaduszki, Dzień Zaduszny, Święto Zmarłych. Jednak nie jest to dzień wolny od pracy, dlatego wiele osób pojawia się na cmentarzach 1 listopada, żeby zapalić świeczkę i pomodlić się za dusze bliskich osób.

Zapoczątkowanie tego święta jest przypisywane św. Odilionowi, opatowi Cluny, który odprawiał nabożeństwa za zmarłych już w X wieku. W Polsce pierwsze wzmianki o Zaduszkach pochodzą z XIV wieku z krakowskich statutów synodalnych.

Mieszkańcy podkarpackich wsi wierzyli, że człowiek po śmierci nie traci całkowicie kontaktu ze światem żywych. Pogański zwyczaj spożywania posiłków na grobach został potępiony przez Kościół już VI w., ale nadal był praktykowany w wielu miejscach. W niektórych rejonach trwało to długo, np. w okolicach Jasła do XIX wieku.

Przeczytaj również: Wampiryzm to choroba? Czym objawia się porfiria

„Pańska skórka” i „trupi miodek”

W dniu Wszystkich Świętych i w Zaduszki pod warszawskimi cmentarzami można kupić „pańską skórkę”. To twardy biało-różowy cukierek. Nie jest najzdrowszym przysmakiem, bo składa się głównie z cukru. Zawiera także m.in. białka jajek, sok z cytryny (lub ocet), sok owocowy z dzikiej róży lub malin.

Podobno przepis na „pańską skórkę” przybył do Polski z Francji. Termin pojawia się w „Słowniku Języka Polskiego” z 1908 roku. Choć początkowo nazwa różniła się nieco od współczesnej. Przysmak zwano „panieńską skórką” ze względu na gładkość lub kolor cukierka.

W Krakowie z dniem Wszystkich Świętych kojarzony jest „miodek turecki”, znany też jako „trupi miodek”. To słodki przysmak o miodowym smaku. Oprócz skarmelizowanego cukru zawiera olejki aromatyczne i orzechy. W okresie międzywojennym rozdawano go na straganach pod Cmentarzem Rakowickim. Pierwsza nazwa wyrobu wiąże się najprawdopodobniej z innymi łakociami z Turcji, które można było kupić w tym mieście przed II wojną światową.

W pierwszych dniach listopada na Lubelszczyźnie można kupić „szczypki”. Mowa nie o kawałku drewna z żywicą, ale wyrobie cukierniczym dostępnym w wielu kolorach.