Spis treści:
- Praski zegar astronomiczny – historia i budowa
- Naprawy i renowacje zegara
- Budowa praskiego zegara astronomicznego
- Do czego służy zegar astronomiczny?
- Zegar astronomiczny Orloj w Pradze – ciekawostki
Praski zegar astronomiczny – historia i budowa
Z powstaniem praskiego zegara astronomicznego wiąże się legenda, wedle której jego konstruktora – Hanuša z Růže – kazano oślepić po ukończeniu dzieła. Obawiano się, że będzie on w stanie stworzyć coś jeszcze piękniejszego na zlecenie innego miasta. Rozzłoszczony twórca zemścił się więc i zatrzymał zegar, którego nikt nie potrafił naprawić.
Jaka jest prawdziwa historia powstania praskiego Orloja? Według źródeł, w 1410 roku skonstruował go Mikulaš z Kadaně. Hanuš z Růže również pojawia się w historii – tyle, że nie jest on uznany za konstruktora zegara, a za osobę, która sto lat później go udoskonaliła.
Naprawy i renowacje zegara
W XVI wieku zegar odnowiono i zmechanizowano, wtedy też spisano wskazówki jednego z opiekunów zegara, które stały się potem niezwykle cennym źródłem informacji. W 1765 roku zegar się zatrzymał i przez kilkadziesiąt lat nikt nie umiał go naprawić, w związku z czym niemal podjęto decyzję o tym, by go zdjąć. W końcu zegar naprawiono, a w 1864 roku rozpoczęto zbieranie środków na całkowitą odnowę czasomierza. Dwa lata później oddano go do użytku – zachowano maksymalnie dużo elementów oryginalnych, ale dodano też sporo nowoczesnych części.
Zegar poważnie uszkodzono w czasie II wojny światowej – hitlerowcy zniszczyli mechanizm i spalili figury. Kilka lat po wojnie uszkodzone figury zastąpiono nowymi, a na miejscu tych, które się uchowały, umieszczono kopie. Oryginalne części czasomierza przeniesiono do Muzeum Miasta Pragi.
Przeczytaj także: Skalne miasta – zadziwiające labirynty w Polsce i nie tylko
Budowa praskiego zegara astronomicznego
Praski Orloj składa się z 3 części:
- astronomicznej, która prezentuje położenie ciał niebieskich;
- kalendarzowej z medalionami wskazującymi na miesiące; na płycie kalendarza można zobaczyć także, który obecnie panuje znak zodiaku;
- animacyjnej z ruchomymi figurkami apostołów i wyobrażeniami Śmierci, Turka, Marności i Chciwości.
Najstarszą częścią praskiego zegara jest tarcza astronomiczna – na jej czarnej części zapisano według starego czeskiego systemu gotyckie liczby.
Do czego służy zegar astronomiczny?
Zegar astronomiczny to bardzo precyzyjne urządzenie wykorzystywane w laboratoriach astronomicznych. Do czego służy zegar astronomiczny? Jego skomplikowana budowa i odpowiednio zaprojektowane mechanizmy sprawiają, że z jego pomocą można przewidzieć zjawiska takie jak:
- położenie Słońca na ekliptyce,
- względne położenie Księżyca oraz Słońca,
- bieżący znak zodiaku,
- ruchy planet.
Zegar astronomiczny Orloj w Pradze – ciekawostki
Zegar w Pradze to wyjątkowe dzieło. Co warto o nim wiedzieć?
- „Orloj” to po prostu czeska nazwa „zegara wieżowego”. Znajduje się on na ścianie Staromiejskiego Ratusza.
- Praski zegar jest najstarszym zegarem astronomicznym w Europie.
- Jest to ostatni zegar na świecie, który pokazuje czas środkowoeuropejski, babiloński i gwiezdny.
- O każdej pełnej godzinie na zegarze rozpoczyna się „spektakl” dla turystów – w okienkach, które znajdują się nad zegarem, pokazuje się dwunastu apostołów, uruchamiających figurki zegara. Z lewego okienka wyjeżdżają kolejno św. Piotr, św. Mateusz, św. Filip, św. Paweł, św. Szymon i św. Bartłomiej. Z prawej strony pojawiają się po kolei św. Jakub, św. Andrzej, św. Tadeusz, św. Tomasz, Jan Ewangelista i św. Barnaba. Każda z postaci ma swój atrybut. Nad apostołami można zauważyć złotego koguta – symbol życia.
- Mówi się, że praski zegar jest nawiedzany przez ducha legendarnego konstruktora. Kilka razy w roku, w nocy, pod zegarem zbierają się ludzie, aby sprawdzić, czy mistrz Hanus faktycznie nawiedzi swój zegar.
- Podziwianie zegara i spektaklu figurek jest darmowe. Można jednak kupić bilet wstępu do ratusza i zobaczyć je z bliska. W cenie biletu jest także wejście na taras widokowy, znajdujący się na wieży.
Praski zegar wzbudza różne emocje wśród turystów. Na forach można przeczytać zarówno zachwyty nad jego pięknem, jak i głosy, że jest całkiem przeciętny. Jedno jest pewne – dzieło, które pochodzi ze średniowiecza, po prostu warto zobaczyć. Tym bardziej, że znajduje się w środku Starego Miasta, więc nie trzeba nadkładać drogi, by do niego dotrzeć.
Źródła: naszeszlaki.pl, visitczechia.pl, prague.eu, introducingprague.com
Czytaj także:
Zmiana czasu szkodzi zdrowiu. Jak przestawić zegar biologiczny?
Ptasi zegar – które ptaki śpiewają o określonych godzinach?
Kultowa zagadka z zegarem. Znasz to sprytne rozwiązanie?
