Spis treści:
- Od grodu do warowni. Historia zamku Świny
- Świnkowie na zamku Świny. Legendarny Biwoj i tajemniczy tunel
- Zwiedzanie zamku Świny. Zaplanuj z wyprzedzeniem
Od grodu do warowni. Historia zamku Świny
Badania archeologiczne przeprowadzone w latach 50. XX wieku wykazały, że pierwsza osada w okolicach zamku Świny powstała około 900 roku i przetrwała do połowy XIII wieku.
Pierwsze wzmianki o samym zamku pochodzą z 1108 roku, z zapisków czeskiego kronikarza Kosmasa. Czyni to zamek Świny jedną z najstarszych tego typu budowli na ziemiach polskich.
Jednocześnie jest to najstarszy prywatny zamek na obecnym terytorium naszego kraju. Po wybudowaniu nowego zamku w pobliskim Bolkowie ten drugi przejął funkcję kasztelanii. Zamek Świny przeszedł wtedy w ręce prywatne, a dokładniej rycerskie – już w XIII wieku. Rodzina, która objęła kontrolę nad grodem i zamkiem, przyjęła nazwisko nawiązujące do nowej rezydencji – w ten sposób na kartach historii pojawił się ród Świnków (niem. von Schweinichen).
W dokumencie z 1288 roku jako właściciel zamku figuruje Johannes de Swyn, a w 1313 roku Petricus i Gunzel Świnkowie. Na przełomie XIV i XV wieku w oficjalnych dokumentach funkcjonowała już tylko niemiecka wersja nazwiska.
Rodzina Świnków władała okolicznym majątkiem aż do 1769 roku, choć młodsza gałąź rodu, rezydująca na Świnach, wymarła w 1702 roku, a zamek trafił w ręce zięcia jej ostatniego przedstawiciela. Zamek uniknął zniszczenia podczas wojen husyckich i wojny trzydziestoletniej, jednak został poważnie uszkodzony w czasie wojny siedmioletniej, kiedy w 1762 roku został splądrowany przez wojska rosyjskie. Von Schweinitzowie wystawili zamek na licytację, którą wygrał pruski minister stanu, hrabia Jan Henryk von Churschwandt. Zamek nie doczekał się renowacji, co gorsza w kolejnych dekadach nawiedziły go kolejne katastrofy:
- 1840 – huragan zerwał dach z zamkowej wieży;
- 1848 – zawalił się pozbawiony dachu szczyt wieży;
- 1868 – kolejny huragan dokonał dalszych zniszczeń;
- 1876 – pożar strawił wnętrze zamku.
Prace zabezpieczające ruiny przed dalszym rozpadem przeprowadzono dopiero w 1931 roku. Kilka lat później wieżę przykryto dachem, jednak to był koniec prac renowacyjnych na kolejne 30 lat. W czasie II wojny światowej zamek pełnił funkcję magazynu części lotniczych, ale nie został zbombardowany przez aliantów.
Przeczytaj: Zamek we Wleniu najstarszy w Polsce. Co ma wspólnego z wulkanami?
Świnkowie na zamku Świny. Legendarny Biwoj i tajemniczy tunel
Badacze twierdzą, że najstarsze ślady osadnictwa w okolicach Świn pochodzą z początków X wieku, jednak według starych podań, osada istniała już wcześniej. Według legendy, założenie pierwszego grodu związane jest z rycerzem imieniem Biwoj, który w 740 roku, podczas polowania w lasach jaworskich, uratował księżniczkę Libuszę przed szarżującym odyńcem. W dowód wdzięczności Libusza nagrodziła go herbem „Świnia Głowa” oraz pobłogosławiła jego małżeństwo ze swoją siostrą, Kassą. Z tego związku miał wywodzić się ród Świnków.
Inna legenda głosi, że zamek Świny był połączony podziemnym przejściem z zamkiem w Bolkowie, oddalonym o kilka kilometrów. Co ciekawe, rody Świnków i rezydujących w Bolkowie von Zedlitzów szczerze się nienawidziły. Doszło nawet do tego, że gdy husyci oblegali Bolków, nikt ze Świn nie ruszył im na pomoc, mimo że oficjalnie obie rodziny stały po tej samej stronie konfliktu.
Poznaj: Turystyczne perełki Kotliny Kłodzkiej. Gdzie można pojechać na weekend?
Zwiedzanie zamku Świny. Zaplanuj z wyprzedzeniem
Zamek Świny znajduje się na Śląsku, we wsi Świny koło Bolkowa, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.
Dokładny adres, który należy wpisać w nawigację, to: Świny 50, 59-420 Świny.
Żeby zwiedzić zamek, warto zaplanować wyprawę z wyprzedzeniem, ponieważ zamek jest otwarty dla turystów tylko przez kilka dni w miesiącu. Do końca października można go zwiedzać we wszystkie weekendy:
- Piątek – 10:00 – 18:00;
- Sobota – 10:00 – 19:00;
- Niedziela – 10:00 – 18:00.
Terminy na listopad 2024 to:
- 1 listopada, 10:00 – 16:00;
- 4,5 listopada, 10:00 – 16:00;
- 11,12 listopada, 10:00 – 16:00.
Bilet normalny kosztuje 16 zł, a ulgowy 12 zł. Mieszkańcy gminy Bolków mogą liczyć na 50% zniżki od ceny biletów. Obecnie na stronie zamku widnieje informacja, że z powodu prac konserwacyjno-budowlanych wieża zamku jest wyłączona z możliwości zwiedzania.
Źródła: zamekswiny.pl
Czytaj także:
Zamek w Muszynie. Turystyczny strzał w dziesiątkę
Nowa atrakcja nad Bałtykiem. Szlak połączy 21 wysp
Niezwykły spacer w głąb ziemi. Jaskinie na Kadzielni to cały system korytarzy
