Spis treści:

Kiedy powstał pierwszy saksofon? 

Saksofon swoją popularność zawdzięcza ciekawemu brzmieniu i bardzo szerokim możliwościom zastosowania – sprawdza się zarówno w dużych orkiestrach, jak i małych, kameralnych zespołach. Pierwsze wzmianki o saksofonie pochodzą z 1842 roku i to tę datę uważa się za rok jego powstania. 12 czerwca 1842 w czasopiśmie „Journal des Debats” napisał o nim znany francuski kompozytor Hektor Berlioz, zaś publiczna premiera instrumentu odbyła się na Paryskiej Wystawie Przemysłowej 3 lutego 1844 roku. Saksofon stworzył wybitny, nazywany wręcz genialnym, twórca instrumentów Adolphe Sax. Od jego nazwiska wzięła się zresztą nazwa instrumentu (Le Saxophon).  

Pierwsze modele saksofonu były w stroju C, miały dziewiętnaście klap i dysponowały dużą rozpiętością skali. Ta duża rozpiętość skali spowodowała jednak, że instrument, zwłaszcza w rejestrach górnych, nie brzmiał najlepiej. To spowodowało, że Adolf Sax postanowił skonstruować różne odmiany swojego prototypu: 

  • saksofon barytonowy,  
  • altowy,  
  • tenorowy, 
  • sopranowy. 

Produkcja saksofonów ruszyła w 1843 roku, choć patent na instrument Sax otrzymał dopiero w 1846 roku. 

Przeczytaj również: Niedoceniony naukowiec i wynalazca. Kim był Józef Kosacki?

Adolphe Sax – genialny twórca instrumentów 

Biografia Adolphe’a Saxa to gotowy scenariusz na świetną, słodko-gorzką komedię. Łączy się w niej pechowe dzieciństwo, niezwykły geniusz, szacunek otoczenia, ale i zazdrość i zawiść, z którymi twórca musiał się mierzyć przez wiele lat.  

  • Dzieciństwo i młodość Adolphe Saxa 

Adolphe Sax urodził się 6 listopada 1814 roku jako Antoine Joseph w belgijskim Dinant. Był pierwszym z jedenaściorga dzieci Marii i Charlesa Josepha Saxów. Od dziecka miał styczność z muzycznym światem dzięki fachowi ojca, który był twórcą instrumentów dętych. Antoine również poszedł w stronę muzyki, decydując się na edukację w Królewskiej Wyższej Szkole Muzycznej w Brukseli. Po zajęciach, umiejętności praktyczne szlifował w warsztacie ojca. Już jako bardzo młody chłopak zwrócił na siebie uwagę świata, własnoręcznie wykonując flety oraz klarnet z kości słoniowej, które zaprezentował na wystawie w Paryżu. 

  • Kariera w Paryżu 

W wieku 27 lat Adolphe postanowił przeprowadzić się do Paryża, gdzie miał już renomę doskonałego twórcy instrumentów. Niestety, w tym mieście czekało go mnóstwo problemów. Spotkał się on tam z wielkim uznaniem, zdobył lukratywny kontrakt na zaopatrzenie w instrumenty wojska, a pochlebną opinię wystawił mu sam Berlioz. Jednocześnie trudny charakter Saxa i jego popularność spowodowały, że paryscy twórcy instrumentów i tamtejsi muzycy patrzyli na niego nieprzychylnie. Więcej – zaczęli walczyć z nim na wszystkie sposoby, na przykład pisząc niepochlebne artykuły czy podważając jego projekty. Doszło do tego, że po skonstruowaniu saksofonu, Sax na Paryskiej Wystawie Przemysłowej grał na nim zza kurtyny, obawiając się, że inni twórcy skopiują jego pomysł i przedstawią jako swój. 

Nienawiść innych twórców do Saxa była tak duża, że założyli oni nawet organizację – Zjednoczone Stowarzyszenie Twórców Instrumentów. Jej celem było zniszczenie reputacji Adolphe’a. Próbowali oni nie dopuścić do uzyskania przez Saxa patentu na saksofon, twierdząc między innymi, iż nie jest to instrument muzyczny. Sax w rezultacie otrzymał patent, ale z bardzo dużym opóźnieniem.  

Znani saksofoniści 

Prekursorami i mistrzami saksofonu byli muzycy amerykańscy. Za jednego z najlepszych (niektórzy twierdzą, że wręcz najlepszego!) uważa się Pharoah Sandersa – legendę muzyki jazzowej i saksofonistę obdarzonego wyjątkowym, niepowtarzalnym brzmieniem. 

Wśród innych, bardzo znanych nazwisk są: 

  • Charlie Parker znany jako „Bird,” to legenda jazzu i jeden z najważniejszych saksofonistów w historii – jego technika i improwizacje miały ogromny wpływ na rozwój jazzu bebop, 
  • John Coltrane to kolejny gigant jazzu, znany ze swojego wyjątkowego brzmienia i eksperymentalnego podejścia do muzyki – jego album „A Love Supreme” jest uważany za jedno z najważniejszych osiągnięć w historii jazzu, 
  • Sonny Rollins to mistrz saksofonu tenorowego, znany ze swojej wyjątkowej techniki i ekspresji – jego album „Saxophone Colossus” należy do klasyków jazzu, 
  • Lester Young, zwany „Prez,” to jedna z kluczowych postaci ery swingowej, grał na saksofonie tenorowym, 
  • Stan Getz, znany jako „The Sound,” to sławny saksofonista tenorowy, który spopularyzował bossa novę i latynoamerykański jazz. 

Na polskie scenie muzycznej wśród najbardziej znanych saksofonistów są Jan Ptaszyn Wróblewski i Henryk Miśkiewicz. 

Saksofon to jeden z najpopularniejszych instrumentów – nie tylko w grupie instrumentów dętych, ale wszystkich. Trudno wyobrazić sobie bez niego muzykę jazzową, ale i każdy koncert orkiestry. Co ciekawe, na część tego instrumentu ustanowiono nawet Dzień Saksofonu – przypada 6 listopada, w dzień urodzin Adolphe’a Saxa. 

Przeczytaj również: Jak wygląda oktobas, a jak pyrofon? TOP 10 nietypowych instrumentów muzycznych

Oprac.: Redakcja

Źródła: saksofon.pl, ciekawostkihistoryczne.pl, kursnamuzyke.pl, muzyczny.pl, bryk.pl 

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z historii znajdziesz tutaj:

Historia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

Odpowiedzi do zadań z podręcznika z historii

Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z historia