Spis treści:

Co to jest wir wodny?

Wiry występują w przyrodzie bardzo często. Tworzą się, kiedy strumień cieczy lub gazu przemieszcza się bardzo szybko i napotyka na swojej drodze przeszkodę. Im bliżej osi wiru, tym prędkość liniowa jest większa.

Co to jest wir wodny? Jak sama nazwa wskazuje, to wir powstający w wodzie. Pojawiają się one na każdej rzece, zazwyczaj nie powodując zagrożenia. Jednak im większa rzeka, tym niebezpieczeństwo jest większe.

Jak powstaje wir wodny w rzece? Groźne wiry można spotkać przy wyższych stanach wody na Wiśle, Odrze czy Warcie – w okolicach tam, podpór mostów czy nad nierównościami dna. Powstawaniu wirów sprzyjają m.in. wychodzące z brzegu poprzeczne tamy zwane ostrogami (główkami). Spiętrzają one nurt rzeki i chronią brzeg przed podmywaniem, ale jednocześnie prowokują wielkie masy wody do nagłej zmiany kierunku.

Jednym z najniebezpieczniejszych wirów wodnych jest tzw. odwój. Najczęściej pojawia się zaraz za progiem rzecznym spiętrzającym wodę – następuje tam nagły spadek koryta rzeki. Odwój to rodzaj wiru poziomego. Woda kręci się w nim jak w bębnie pralki i bardzo trudno się z niego uratować.

Odwój jest szczególnie groźny dla kajakarzy – wystarczy chwila nieuwagi i przyjemne chwile na wodzie mogą zakończyć się tragedią. Jeżeli podczas spływu zajdzie potrzeba przepłynięcia przez próg, uczestników należy zabezpieczyć. W razie wywrotki powinni móc chwycić się np. za linkę rozciągniętą między dwoma brzegami.

Przeczytaj również: Nie uwierzysz, że to Polska. 9 niezwykłych miejsc, które zachwycają

Jak ratować się z wiru wodnego?

Najważniejsza zasada brzmi – nie podpływaj tam, gdzie można spotkać wir wodny! Jak już wiesz, do takich miejsc należą ostrogi i główki na rzekach oraz podpory mostów.

Jak zachować się w momencie dostrzeżenia wiru? Jeżeli dobrze to rozegrasz, nic ci się nie stanie. Połóż się płasko na wodzie, weź porządny oddech i zacznij powoli oddalać się od wiru. Koniecznie płyń z prądem wody.

Jeżeli będzie już za późno i wir zdąży cię wciągnąć, musisz działać szybko. Jak ratować się z wiru wodnego? Po pierwsze – zachowaj spokój. W takim przypadku przydadzą się obycie z wodą i dobre umiejętności pływackie – jednak nawet najlepszy pływak nie ma szans w starciu z wodą, jeśli dopadnie go panika.

Charakterystyczną cechą wirów jest to, że wciągają pod wodę. Bliżej dna ich siła słabnie. Najlepiej więc poddaj się spokojnie prądom wody, a kiedy poczujesz pod stopami dno, mocno odbij się w bok. W ten sposób możesz uciec z wiru i znaleźć się w spokojniejszej części zbiornika wodnego. Pod żadnym pozorem nie odbijaj się pionowo w stronę powierzchni – w ten sposób wir znowu cię wciągnie.



Jak powstaje wir wodny w morzu?

Równie niebezpieczne, co wiry w rzece i na jeziorach, są zawirowania tworzące się na morzu. W dawnych czasach ludzie brali takie wiry za potężne potwory. Już Homer w „Odysei” pisał o Charybdzie – stworze, który pochłaniał ogromne masy wody wraz z całymi statkami i ich załogami.

Gdzie można spotkać wir wodny? Wir wody w morzu powstaje w wyniku mieszania się ze sobą wód podczas przypływów i odpływów, np. w okolicach cieśnin. Największe wiry wodne pochłaniają nawet 1,3 mln m3 wody na sekundę. Naukowcy porównują je do czarnych dziur!

Przeczytaj również: TOP 10 najpiękniejszych zamków w Polsce. Warto odwiedzić je podczas wakacji

Największe wiry wodne na świecie   

Największe wiry wodne na świecie powstają u wybrzeży Norwegii, nad cieśniną Salstraumen. Działa tam Malstrom – jeden z najsilniejszych prądów pływowych na świecie. Przez cieśninę o szerokości 150 m przepływa woda z prędkością około 37 km/h. Co sześć godzin przez Salstraumen przedostaje się aż 400 mln m3 wody. Powstające tam wiry mają średnicę ponad 12 m!

Największe wiry wodne na świecie wywoływane przez Malstrom przez lata inspirowały artystów. O groźnym prądzie pisali o nim m.in. Edgar Allan Poe czy Juliusz Verne. Na obrazach uwieczniał go duński malarz K.R.H. Sonderborg. Złowroga i majestatyczna moc Malstromu stała się także inspiracją dla twórców kinowego hitu „Piraci z Karaibów: Na krańcu świata”.

 

Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie