Spis treści:

Co to są obłoki srebrzyste?

Chcesz wiedzieć, co to są obłoki srebrzyste? To rzadkie, ale bardzo piękne zjawisko atmosferyczne, które polega na pojawieniu się jasnych i błyszczących chmur na wieczornym lub porannym niebie. Obłoki te są najwyżej położonymi chmurami na Ziemi, ponieważ znajdują się na wysokości około 75-85 km nad jej powierzchnią, w warstwie mezosfery.

Ciekawe jest także to, jak powstają obłoki srebrzyste. Składają się one z drobnych kryształków lodu, które odbijają światło słoneczne nawet po tym, jak Słońce schowa się za horyzontem. Te wyjątkowe chmury mają charakterystyczny niebiesko-srebrny kolor i falisty kształt. Można je zobaczyć jedynie w półmroku przy zmierzchu lub o świcie, kiedy słońce znajduje się od 6 do 16 stopni poniżej horyzontu. 

Obłoki srebrzyste są uważane za zjawisko z pogranicza meteorologii i astronomii. Są widoczne tylko w okresie letnim. W Europie najlepszy czas na ich zobaczenie to późna wiosna i lato. By je zobaczyć, zawsze należy patrzeć w kierunku północnym.

Co ciekawe, nie da się oglądać obłoków srebrzystych powyżej koła okołobiegunowego. Słońce nie znajduje się bowiem wystarczająco nisko pod horyzontem, aby odpowiednio oświetlić chmury.

Naukowcy stale badają związek obłoków srebrzystych ze zmianami klimatu. W 2007 roku w tym celu wystrzelono satelitę AIM (Aeronomy of Ice in the Mesosphere). Astronauci ESA Luca Parmitano i Tim Peake  wykonywali natomiast zdjęcia tych chmur podczas swoich misji na pokładzie statku ISS.  

Przeczytaj również: Bow echo – apokaliptyczny wał na niebie

Jak powstają obłoki srebrzyste?

Aby zrozumieć, jak powstają obłoki srebrzyste, trzeba wiedzieć, że większość chmur, które można dostrzec na niebie, jest zbudowana z maleńkich kropelek wody. Im wyżej nad ziemią, tym robi się zimniej. Chmur zawieszonych wysoko nie tworzy więc sama woda, ale drobne kryształki lodu. Srebrzyste obłoki są położone wręcz ekstremalnie wysoko, dlatego one również składają się z wody w postaci stałej.  

174166180_m_normal_none
Srebrzyste obłoki powstają w mezosfrze /123RF/PICSEL


Do powstania chmur niezbędne są także drobinki materii, na których osadza się ciecz. Jak powstają obłoki srebrzyste, skoro znajdują się w mezosferze, czyli tam, gdzie nie ma wody? Nie jest to do końca wyjaśnione. Teorie zakładają jednak, że materia pochodzi z mikrometeorytów oraz gazów wylotowych rakiet i wahadłowców kosmicznych. Z ich z silników „zbierana” jest para wodna, która w niskiej temperaturze zmienia się w lód.  

Srebrno-błękitny blask chmur pojawia się tylko tuż po zachodzie i tuż przed wschodem słońca. Jest tak dlatego, że promienie słoneczne nie docierają już do Ziemi, ale wciąż padają na pewien obszar nieba. Obłoki srebrzyste są na tyle wysoko, że wciąż można zobaczyć, jak swoją dolną częścią odbijają światło. 

Gdzie w Polsce można oglądać obłoki srebrzyste?

Obłoki srebrzyste są najczęściej obserwowane w pasie pomiędzy 50 a 70 stopniem zarówno północnej jak i południowej szerokości geograficznej. Czasami były widywane na znacznie niższych szerokościach geograficznych. Można było je podziwiać między innymi w Chorwacji, a w USA pojawiły się na 34. równoleżniku. To aktualny rekord widoczności, jeśli chodzi o położenie geograficzne.  



W naszym kraju najlepszy okres do ich obserwacji zaczyna się w połowie maja i trwa do końca sierpnia. Sprawdź, gdzie w Polsce można oglądać obłoki srebrzyste i czy jest to częste zjawisko.

W czerwcu 2022 roku można było je zobaczyć na Kaszubach, Warmii, Mazurach, Pomorzu, ale także na południu Polski – w województwie śląskim. Zasięg jest zatem spory, dlatego nie trzeba się udawać w konkretny region, by mieć szansę oglądać to piękne zjawisko.  

Warto jednak wybrać do ich obserwacji miejsce z dala od miasta, najlepiej równinny teren na wsi, gdzie widoczności nie przysłania las czy wysokie budynki. 

Przeczytaj również: Piorun kulisty. Złudzenie czy wiązka elektronów?

Jak oglądać obłoki srebrzyste?

Obserwacje obłoków srebrzystych są niezwykle popularne wśród fotografów i astrofotografów. Wyglądają zjawiskowo, a ponadto, aby je zobaczyć, trzeba mieć odrobinę szczęścia. Funkcjonuje również wiele grup miłośników, którzy koncentrują się właśnie na tym konkretnym zjawisku.  

125589973_m_normal_none
Obłoki srebrzyste są w Polsce dość częstym zjawiskiem /123RF/PICSEL


Jeśli chcesz je oglądać, pamiętaj, że obłoki srebrzyste zazwyczaj są widoczne nisko nad horyzontem, przez co w miastach i na terenie mocno zabudowanym często bywają niezauważalne. Najlepsze warunki do ich obserwacji to otwarty równinny teren bez przeszkód terenowych i ciemne niebo, niezanieczyszczone sztucznym światłem.  

To tylko jedno z wielu fascynujących zjawisk atmosferycznych. Natura wciąż zaskakuje swoim pięknem, dlatego warto unieść głowę i podziwiać spektakl rozgrywający się na wieczornym niebie. A jeśli masz ze sobą aparat fotograficzny, wspaniała pamiątka jest gwarantowana. 

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:

Geografia. Klasa 7. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi

Teraz geografia. Klasa 8. Podręcznik - rozwiązania i odpowiedzi

Planeta Nowa. Klasa 5. Podręcznik. Geografia - rozwiązania i odpowiedzi