Spis treści:

Matura próbna 2022/2023 – terminy 

W kolejnych dniach będą odbywać się następujące egzaminy z przedmiotów:

  • 16 grudnia (piątek) g. 9 – język angielski (pr i dj), g. 14 – fizyka (pr), historia sztuki (pr), WOS (pr);
  • 19 grudnia (poniedziałek) g. 9 – matematyka (pr), g. 14 – geografia (pr), języki: mniejszości narodowych (pr), hiszpański (pr i dj);
  • 20 grudnia (wtorek) g. 9 – biologia (pr), g. 14 - języki: rosyjski, włoski (oba pr i dj), informatyka (pr);
  • 21 grudnia (środa) g. 9 – chemia (pr), g. 14 – historia (pr).

*pp – poziom podstawowy; pr – poziom rozszerzony; dj – poziom dwujęzyczny

Matura 2023 w terminie głównym będzie przeprowadzana od 4 do 23 maja.

Przeczytaj również: Co można wnieść na egzamin? Jest już lista przyborów na maturę 2023

Co będzie na maturze z języka polskiego?

Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym w Formule 2023 trwa 210 minut, a za poprawne rozwiązanie arkusza można zdobyć maksymalnie 35 punktów.

Arkusz składa się tylko z zadania, w którym trzeba napisać wypracowanie na jeden z dwóch tematów do wyboru.

Lektury obowiązkowe na maturę 2023

Poniżej przedstawiamy listę lektur obowiązkowych na maturę w Formule 2023:

Zakres podstawowy  

Lektury, które obowiązywały do egzaminu ósmoklasisty oraz:

  1. Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
  2. Sofokles, Antygona;
  3. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich;
  4. William Szekspir, Makbet;
  5. Molier, Skąpiec;
  6. Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod; Dziady cz. III;
  7. Juliusz Słowacki, Kordian;
  8. Bolesław Prus, Lalka;
  9. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
  10. Henryk Sienkiewicz, Potop;
  11. Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
  12. Stanisław Wyspiański, Wesele;
  13. Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
  14. Tadeusz Borowski, opowiadania: Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
  15. Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
  16. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
  17. Albert Camus, Dżuma;
  18. George Orwell, Rok 1984;
  19. Sławomir Mrożek, Tango;
  20. Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie); Górą Edek (z tomu Prawo prerii);
  21. Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
  22. Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
  23. Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
  24. Biblia, tj. fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
  25. Homer, Iliada (fragmenty);
  26. Lament świętokrzyski (fragmenty); Legenda o św. Aleksym (fragmenty);
  27. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
  28. Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
  29. Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
  30. Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
  31. Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty);
  32. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
  33. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
  34. Horacy, wybrane utwory;
  35. Bogurodzica;
  36. Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX;
  37. wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński; Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
  38. wybrane satyry;
  39. Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
  40. Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
  41. Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty); Testament mój;
  42. wybrane wiersze następujących poetów: Cyprian Kamil Norwid, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz, Różewicz, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Stanisław Barańczak, Wojciech Wencel;
  43. wybrane utwory okresu stanu wojennego;
  44. powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego oraz Agnieszki Osieckiej.

Zakres rozszerzony

Utwory z zakresu podstawowego, a ponadto:

  1. William Szekspir, Hamlet;
  2. Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
  3. Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia;
  4. realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot, lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
  5. Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
  6. Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
  7. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
  8. Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
  9. Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
  10. Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
  11. Homer, Odyseja (fragmenty);
  12. Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
  13. Platon, Państwo (fragmenty);
  14. św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
  15. św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
  16. Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
  17. Franz Kafka, Proces (fragmenty).
  18. Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
  19. Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod; Fortepian Szopena; Czarne kwiaty (fragmenty); Promethidion (fragmenty);
  20. wybrane wiersze następujących poetów: Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Mirona Białoszewskiego;
  21. wybrane eseje następujących autorów: Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze).

Próbna matura 2022/2023 z języka polskiego – co pojawiło się w arkuszu?

Spośród tematów wypracowań maturzyści mogli wybrać:

1. Rozważ, jak konwencja groteskowa wykorzystana w utworze wpływa na jego
przesłanie.

W pracy odwołaj się do:

  • Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza
  • utworów literackich z dwóch różnych epok
  • wybranego kontekstu.

2. „Analiza czasu w utworach epickich najczęściej obejmuje napięcie między czasem narracji a czasem fabuły, rozpiętość i sposób łączenia scen w ramach czasu akcji, a także wszelkie odniesienia fabuły/akcji do kontekstu historycznego. Ale nie tylko następstwo zdarzeń mówi o przebiegu czasu – także zmiana obrazowania, perspektywy […] albo też przywołanie minionych, nieaktualnych dziś nazw czy form językowych” (Dorota Korwin-Piotrowska)

Rozważ, jaką rolę w utworze literackim pełni konstrukcja czasu. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej.

W pracy odwołaj się do:

  • wybranej lektury obowiązkowej
  • utworów literackich z dwóch różnych epok
  • wybranego kontekstu.

Próbna matura 2022/2023 z języka polskiego – arkusz CKE

Arkusz CKE próbnej matury 2022/2023 z języka polskiego na poziomie rozszerzonym znajdziesz tutaj:

Próbna matura 2022/2023 z języka polskiego – arkusz

Próbna matura 2022/2023 z języka polskiego – odpowiedzi

Temat 1.

Wstęp

  • wprowadzenie groteski jako kategorii estetycznej,
  • nawiązanie do cech groteski, które zostaną omówione w dalszej części pracy;
  • omówienie funkcji groteski w tekstach kultury.

Rozwinięcie:

1. Powołanie się na „Szewców” Stanisława Ignacego Witkiewicz:

  • groteskowe tworzywo językowe – wykorzystanie stylu niskiego i wysokiego, wygłaszanie poglądów filozoficznych, politycznych i psychologicznych przy użyciu gwary oraz wulgaryzmów;
  • groteskowość świata przedstawionego – np.: trzy śmiertelne rany Sajetana Tempe nie przeszkadzają mu w wygłaszaniu swoich poglądów, przywiązany do drzewa Scurvy zaczyna poruszać się przy pomocy czterech kończyn jak pies;
  • groteskowość postaci – np.: Robert Scurvy odnajduje szczęście w zabijanych skazanych przez siebie ludzi, szewcy, mimo, że są prostymi ludźmi, doskonale odnajdują się w świecie nauki – rozmawiają o psychologii, filozofii oraz polityce, arystokracja ukazana przez pryzmat Scurviego, który chwali się spożywaniem owoców morza.
  • Na zakończenie rozważań na temat „Szewców” dobrze jest zwrócić uwagę na wpływ konwencji groteskowej na przesłanie całości utworu.

2. Odwołanie się do utworów literackich dwóch różnych epok:

  • „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza – dwudziestolecie międzywojenne:
  • nieuporządkowana struktura powieści,
  • groteskowość sytuacji – np.: umieszczenie 30-letniego Józia w szkole, gwałcenie przez uszy, pojedynek na miny, bratanie się Miętusa z parobkiem,
  • motywy o charakterze groteskowym – np. zbabrany kompot, mucha w pantoflu,
  • groteska językowa – neologizmy semantyczne: pupa, łydka,
  • synkretyzm stylów wypowiedzi literackiej – gwara, język potoczny, język literacki, język publicystyczny,
  • tytuł utworu wraz z jego zakończeniem,
  • lekceważący stosunek do zasady decorum.

„Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” – średniowiecze:

  • połączenie sacrum z profanum,
  • nadanie konkretnego kształtu Śmierci,
  • rozmowa człowieka ze Śmiercią,
  • groteskowość rozmowy ze Śmiercią w sytuacji ostatecznej,
  • pytania dotyczące możliwości pokonania Śmierci,
  • pojmowanie przez Śmierć czynności, które wykonuje w kategoriach pracy oraz płynąca z nich satysfakcja,
  • żartobliwe wypowiedzi Śmierci w chwili złości (zdenerwowana Śmierć grozi Mistrzowi, że utnie mu głowę).

Oprócz zaproponowanych tekstów kultury, możesz odwołać się także do innych lektur:

  • „Tanga” Mrożka,
  • „Mistrza i Małgorzaty” Michaiła Bułhakowa,
  • „Procesu” Franza Kafki,
  • „Kartoteki” Tadeusza Różewicza
  • „Czekając na Godota” Samuela Becketta,
  • „Balu w operze” Juliana Tuwima,
  • „Dusiołka” Bolesława Leśmiana.

3. Nawiązanie do wybranego kontekstu stanowi funkcjonalne nawiązanie do wybranego przez Ciebie środka przekazu. Mogą to być konteksty biograficzne, historyczne, polityczne, filozoficzne, historycznoliterackie, marskie. Jako kontekst można także uznać film, jednak w tym wypadku należy zachować ostrożność, ponieważ wybrane dzieło filmowe powinno mieć charakter artystyczny (taki warunek spełniają m.in. dzieła Monty Pythona, Tima Burtona).
Zakończenie – powinno stanowić kwintesencję wniosków, obserwacji ujętych we wcześniejszych fragmentach pracy.

Temat 2.

Spis tytułów z zakresu literatury pięknej i współczesnej:

  • „Lilla Weneda” Juliusza Słowackiego,
  • „Dziady” cz. III Adama Mickiewicza,
  • „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza,
  • „Lalka” Bolesława Prusa,
  • „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza,
  • „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa,
  • „Rok 1984” George’a Orwella,
  • „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza,
  • „Widnokrąg Wiesława” Myśliwskiego,
  • „Austeria” Juliana Stryjkowskiego,
  • „Imię róży” Umberto Eco,
  • „Władca Pierścieni” J.R.R. Tolkiena,
  • „Gra o tron” R.R. Martina,
  • „Wiedźmin” Andrzeja Sapkowskiego,
  • „Harry Potter” J.K. Rowling.

Dzieło audiowizualne jako kontekst:

  • „O północy w Paryżu”, reż. Woody Allen;
  • „12 małp”, reż. Terry Gilliam;
  • „Deja vu”, reż. Tony Scott;
  • „Efekt motyla”, reż. Eric Bress;
  • „Dark”, reż. Baran bo Odar ;
  • „Stranger Things”, reż. Bracia Duffer;
  • „Wednesday”, reż. Tim Burton.

 

Rozwiąż nasze quizy:

Weekendowy QUIZ prawda czy fałsz. W co drugim pytaniu jest pułapka

Prawda czy fałsz. Ten geograficzny quiz to pestka nawet dla dzieci

QUIZ: Czy na pewno wiesz, co te słowa znaczą? 7/10 punktów to sukces