Spis treści:
- Czym jest meteoroid?
- Meteory a meteoryty – różnice
- Czym różni się meteor od meteorytu?
- Rodzaje meteorytów – jakie występują?
- Najciekawsze meteoryty w historii ziemi
- Meteoryty w Polsce
Czym jest meteoroid?
Pojęcia dotyczące różnych obiektów widocznych w kosmosie często są używane zamiennie, jest to jednak błędne. Meteor a meteoryt – różnice pomiędzy nimi są znaczące, choć te nazwy dotyczą de facto tych samych obiektów. Znaczenie ma jednak to, gdzie się one znajdują. Zanim jednak wyjaśnimy ich charakterystykę, warto odpowiedzieć na pytanie, czym jest meteoroid. To właśnie on stanowi „źródło” obu nazw.
Meteoroidem nazywa się każde drobne ciało tworzące pył kosmiczny krążący wokół Słońca. Może to być na przykład kamień lub cząsteczka skały. Rozmiar takiego obiektu może wynosić od 0,01 milimetra do nawet 10 metrów. Powyżej tej wielkości nie można już mówić o meteoroidzie. Takie ciało określa się planetoidą lub asteroidą. Stanowią one pozostałość po kształtowaniu się Układu Słonecznego.
Najwięcej meteoroidów krąży między Marsem i Jowiszem. Są one źródłem meteorytów i meteorów, choć obiekty te mogą również pochodzić od komet przelatujących w pobliżu Ziemi.
Czym jest meteoroid? To drobne ciało tworzące pył kosmiczny o wielkości od 0,01 milimetra do nawet 10 metrów.
Przeczytaj również: Południowe Delta Akwarydy 2023. Niezwykłe zjawisko na lipcowym niebie
Meteory a meteoryty – różnice
Kolejne pytanie dotyczy tego, jak rozpoznać meteoryt oraz czym taki obiekt różni się od meteoru. Oba ciała mogą pochodzić od meteoroidu. Czasami wypada on ze swojej orbity, wskutek czego wpada w atmosferę ziemską. Jego prędkość może wynosić nawet 20 km/s. W wyniku oporu powietrza wyhamowuje i zaczyna się spalać, powodując efekt świetlny.
Jeśli zatem zastanawiasz się, czym jest meteor, to musisz wiedzieć, że jest on właśnie śladem świetlnym, który pozostawiło ciało spalające się w ziemskiej atmosferze. Natężenie światła generowanego przez takie obiekty może być różne. Niektóre z nich trudno zobaczyć gołym okiem, inne mogą świecić nawet tak mocno jak księżyc.
A na czym polega różnica między meteorem a meteorytem? O drugim z nich mówi się wówczas, gdy kawałek meteoroidu nie ulegnie całkowitemu spaleniu w trakcie lotu przez atmosferę i spadnie na Ziemię. Jeżeli jego ciężar i energia spadku jest odpowiednio duża, to w miejscu upadku może powstać krater. Jeśli natomiast po rozpadzie jednego dużego meteorytu spadnie duża ilość odłamków o różnej wielkości, wtedy występuje deszcz meteorytów.
Czym różni się meteor od meteorytu?
Pierwszy z nich to meteoroid lecący przez ziemską atmosferę i wywołujący zjawisko świetle. Drugi natomiast jest obiektem, który nie uległ całkowitemu spaleniu podczas przemierzania atmosfery i spadł na powierzchnię Ziemi.
Przeczytaj również: Almeria, czyli największy kompleks szklarniowy na świecie
Rodzaje meteorytów – jakie występują?
Rodzaje meteorytów wyróżnia się na podstawie ich składu. Można spotkać:
- meteoryty żelazne – prawie w całości zbudowane z żelaza, które powstały w wyniku stopienia się jąder asteroidy,
- meteoryty kamienne – mają w składzie minerały krzemianowe, dzielą się na dwa rodzaje: chondryty i achondryty,
- meteoryty kamienno-żelazne, które można podzielić na pallasyty i mezosyderyty.
Przyjrzyj się teraz, jakie są najciekawsze meteoryty w historii Ziemi i czy można na nie trafić także w naszym kraju.
Najciekawsze meteoryty w historii ziemi
Najbardziej znanym obiektem jest meteoryt Hoba znajdujący się w Namibii. Stanowi cel wielu wycieczek turystycznych i jest tak nie bez przyczyny. Jest to największy obiekt tego typu, który został odnaleziony przez człowieka. Miało to miejsce w 1920 roku. Waży aż 60 ton – jest bardzo duży, a do tego wyróżnia go płaski kształt.
Wśród najciekawszych meteorytów w historii Ziemi nie może zabraknąć meteorytu Ahnighito, który liczy tyle lat co Słońce, czyli aż 4,5 miliarda. Waży 34 tony.
Największy obiekt, który uderzył w Ziemię, to meteoryt, który zabił dinozaury, a także wiele innych gatunków zwierząt i roślin. Przyjmuje się, że była to planetoida o szerokości 10 kilometrów. Na dnie Zatoki Meksykańskiej znajduje się szeroki na 150 kilometrów krater Chicxulub, który stanowi dowód tego wydarzenia.
W momencie uderzenia, czyli miliony lat temu, znajdowało się tam płytkie morze, a na jego dnie leżały ogromne pokłady siarki. Upadek meteorytu uwolnił je, a siarkowy pył utrzymywał się w atmosferze przez wiele lat. Blokował światło słoneczne, powodując epokę lodowcową.
Przeczytaj również: Fani Harry’ego Pottera powinni odwiedzić to miejsce. Tajemniczy zamek w Mosznej
Meteoryty w Polsce
Najbardziej znany meteoryt w Polsce to Morasko. Waży 270 kilogramów i stanowi jeden z tysiąca fragmentów, na które rozpadł się większy obiekt. Jest to jedyny znany przypadek upadku meteorytów w naszym kraju. Według badaczy miało to miejsce 5 tysięcy lat temu. Gdzie szukać tego meteorytu?
Można go znaleźć w Poznaniu. Na terenie dzisiejszego rezerwatu Morasko znajduje się sześć kraterów, z czego największy ma ok. 90 metrów średnicy i 11,5 m głębokości.
Pierwszy meteoryt na Morasku odnalazł w 1914 roku niemiecki żołnierz podczas budowy umocnień wojskowych. Od tego czasu znaleziono wiele kolejnych fragmentów.
Źródło: bryk.pl
Oprac.: Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z fizyki znajdziesz tutaj:
Fizyka – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z fizyki
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z fizyki
