TOP 10 nietypowych instrumentów muzycznych

Instrument, którego w czasie gry się nie dotyka, organy umieszczone w jaskini, a może flet z kości sępa? Tak – na tym wszystkim można grać! Co więcej, okazuje się, że świat muzyki skrywa więcej takich „perełek”. Poznaj najbardziej osobliwe instrumenty muzyczne i dowiedz się, gdzie można je obejrzeć.

Spis treści:

Najstarszy instrument muzyczny
Nietypowe instrumenty – dawniej i dziś
Kim jest monter instrumentów muzycznych?

Najstarszy instrument muzyczny

Muzyka towarzyszy ludziom od tysięcy lat, stanowiąc nieodłączny element kultury. Jest obecna w czasie świętowania, żałoby, pracy i odpoczynku. Na przestrzeni wieków funkcja muzyki właściwie się nie zmieniała. Zmieniały się za to instrumenty. Za najdawniejsze uznaje się różnego rodzaju grzechotki, piszczałki i bębny, które służyły głównie do wystukiwania lub wygrywania rytmu.

Najstarszym instrumentem muzycznym świata jest starożytny flet. Liczy on około 35 tysięcy lat, a znaleziono go w jaskini Hohle Fels w pobliżu niemieckiego miasta Ulm na terenie Jury Szwabskiej. Co ważne, ten instrument zachował się w niemal idealnym stanie. Naukowcy stwierdzili, że flet wykonano z kości skrzydła sępa. Ma on około 20 cm długości i centymetr średnicy. Wydrążono w nim 5 otworów, a na końcu znajduje się rozwidlenie w kształcie litery "V", które najprawdopodobniej jest ustnikiem.

Przeczytaj również: Wiesz, jak wyglądają cymbały i ksylofon? Rozwiąż QUIZ o instrumentach muzycznych

Nietypowe instrumenty – dawniej i dziś

Większość osób kojarzy dźwięki wydawane przez gitarę, fortepian czy skrzypce. Są jednak w muzycznym świecie instrumenty, o których mało kto słyszał. Które z nich należą do TOP 10 nietypowych instrumentów muzycznych?

Oktobas – to masywna, znacznie większa wersja kontrabasu, mająca aż 348 centymetry. Instrument ten ma zaledwie trzy struny i ze względu na swoje gabaryty jest obsługiwany za pomocą smyczka, systemu dźwigni i podestu. W 1850 roku skonstruował go francuski lutnik Jean-Baptiste Vuillaume. Powstały tylko trzy egzemplarze instrumentu. Jeden znajduje się w Cité de la Musique w Paryżu, drugi w archiwum Wiener Musikverein, a trzeci spłonął w pożarze.
Wielkie organy stalaktytowe – ten niezwykły instrument wydaje dźwięki, stukając w stalaktyty o różnej wielkości, dzięki gumowym młoteczkom uruchamianym elektromagnesem. Jaskinię, w której znajdują się organy, mieści się w USA – w Luray, w stanie Wirginia.
Theremin – na tym instrumencie gra się… bezdotykowo. Aby wydobyć dźwięk, wystarczy przesuwać dłonie między dwoma „antenami”, które wyczuwają względne położenie rąk thereministy, kontrolującego za ich pomocą wysokość i głośność dźwięku. Instrument znalazł zastosowanie przy tworzeniu muzyki filmowej, m.in..z gatunki science fiction. Wykorzystywali go również muzycy rockowi jeszcze w latach 60. i 70, np. Led Zeppelin w przeboju „Whole Lotta Love” z 1969 orz Jimmy Page. Współcześnie wykorzystanie thereminu też nie jest rzadkością. Instrumentu użył Sting do wykonania utworu „Moon over Bourbon Street” podczas koncertu w Ergo Arenie.

theremin — Theremin produkowany przez przedsiębiorstwo Roberta Mooga/Hutschi/CC BY-SA 3.0

Bałałajka kontrabasowa – to rosyjski, olbrzymi instrument ludowy, pochodzący z końca XVII wieku. Ma kształt wielkiego trójkąta, a gra się na nim palcami lub skórzanymi plektronami. Jest ogromny, dlatego zazwyczaj wyposażony jest w wysuwane nogi, które opierają się na podłodze.
Gitara Pikasso – to abstrakcyjna gitara (stąd też jej nazwa) jest wyposażona w 42 struny i cztery szyjki, a waży prawie 7 kilogramów. Gitara ma dwa otwory umożliwiające zamontowanie jej na statywie, co ułatwia grę – bez nich niezwykle trudno byłoby ją utrzymać.
Zeusofon – instrument, którego nazwa pochodzi od najważniejszego greckiego Boga, jest w zasadzie głośnikiem plazmowym. Wytwarza wysokie napięcie i za pomocą iskrownika wydobywa dźwięki z transformatora Tesli.
Pyrofon – instrument ten znany jest również jako ogniste organy. Nie bez przyczyny – zasilany jest bowiem przez żywy ogień i dosłownie płonie podczas grania. Pyrofon został wynaleziony w XIX wieku.
Hydraulofon – w tym rodzaju instrumentów do wydobywania dźwięku wykorzystuje się ciśnienie hydrauliczne. Gra polega na zasłanianiu palcami ujścia strumieni sprężonej wody w celu wydobycia różnych tonów. Największy na świecie hydraulofon znajduje się na zewnętrznym placu Ontario Science Center w Kanadzie. Mniejsze instrumenty można zobaczyć w wielu miejscach na świecie, np. w Muzeum Dziecięcym w Chicago, Legolandzie w Kalifornii, Eksperymentarium w Kopenhadze oraz w Centrum wodnym w Sydney Olympic Park w Australii. Co ciekawe, w produkcji pojawiły się nawet wanny z hydraulofonem.

hydraulofon — Hydraulofon prezentowany w Centrum Badań Komputerowych w Muzyce i Akustyce Uniwersytetu Stanforda/Kenjamin.yang/CC BY-SA 4.0

Flet subkontrabasowy – to spektakularnych rozmiarów instrument, mierzący prawie 2,5 metra i wykonany z 5,5 metra rurek. Brzmi jak syrena mgłowa. Jest też niezwykle rzadki – na całym świecie są zaledwie 4 egzemplarze.
Harfa kołowa – to stosunkowo nowy wynalazek, który „zadebiutował” w 2013 roku. Ma struny kontrolowane przez klawiaturę i silnik sterowany stopą. Napędzane silnikiem koło obraca się i ociera się o struny, gdy wykonawca wciska określony klawisz. Instrument jest swojego rodzaju połączeniem fortepianu i liry korbowej, tyle że na owalnej płaszczyźnie.

Kim jest monter instrumentów muzycznych?

Monter instrumentów muzycznych (właściwie instrumentarz muzyczny) to osoba, do której zadań należy wyrób oraz naprawa rozmaitych instrumentów muzycznych, na przykład: fortepianów, skrzypiec, wiolonczel, gitar, bębnów, harmonii i wielu innych. Musi być jednocześnie stolarzem, ślusarzem i lakiernikiem, a jego praca wymaga niezwykłej wszechstronności.

Instrumentarz muzyczny zajmuje się na przykład:

projektowaniem konstrukcji i założeń akustycznych,
wykonywaniem rysunków technicznych i roboczych instrumentów,
ekspertyzą stanu technicznego instrumentów: wad, zużycia, braków i uszkodzeń.

Monter instrumentów muzycznych zajmuje się także strojeniem. Między innymi ze względu na to, taka osoba musi mieć predyspozycje muzyczne i nieco artystyczną duszę.

Interesujesz się instrumentami albo szerzej – muzyką? 1 października przypada Międzynarodowy Dzień Muzyki. To doskonała okazja, by odwiedzić filharmonię, wybrać na koncert albo włączyć w domowym zaciszu ulubionych klasyków.

Przeczytaj również: Najbardziej poszukiwane zawody w 2023 roku. Kto na pewno znajdzie pracę?

Oprac. Redakcja