Artykuły

Jak powiedzieć po elficku „dzień dobry”? O językach artystycznych

W niektórych książkach i filmach postacie mają swój własny język. Ich wypowiedzi nie przypominają nam mowy, którą znamy. Skąd się biorą języki, które słyszymy w świecie fantastyki?

Czym są sztuczne języki artystyczne?/123RF/PICSEL

Spis treści:

Języki sztuczne
Język klingoński
Język valyriański
Język quenejski

Języki sztuczne

Tworzone są w różnych celach. Te pomocnicze mają nam pomóc w zrozumieniu ludzi z różnych części świata, a projektowe są opracowywane w celach doświadczalnych w filozofii, lingwistyce i logice. Języki artystyczne są tworzone dla estetyki, zabawy oraz sztuki. Cieszą się one popularnością wśród fanów dzieł, na których potrzeby powstały.

Język klingoński

Jednym z takich języków jest klingoński. Jego twórcą jest Marc Okrand. Osoby posługujące się tym językiem to fikcyjni bohaterowie serialu „Star Trek” – Klingoni. Stworzony na potrzebę serialu język cieszy się dużym zainteresowaniem. W 1985 powstał nawet podręcznik do jego nauki. Lingwista ld’Armond Speers wraz z narodzinami swojego syna rozpoczął eksperyment związany z tym językiem. Przez pierwsze trzy lata życia, mówił do swojego syna tylko po klingońsku.

Tym eksperymentem chciał sprawdzić, czy nauczy się on go tak, jak inne dzieci uczą się naturalnych języków. Doświadczenie się nie udało. Dorosły już chłopak nie pamięta klingońskiego. Dużym problemem okazały się braki w słownictwie, które stanowiły problem w porozumiewaniu. Fani wzbogacają język na bieżąco, dodając do niego nowe słowa. Na język klingoński została przetłumaczona nawet Biblia.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Natalie 🌙💖 (@ms.mina.p)

Język valyriański

Twórcą tego języka jest David J. Peterson. Językoznawca stworzył valyriański na potrzebę serialu „Gra o tron”. Serial jest ekranizacją cyklu: „Pieśni Lodu i Ognia”. Autor cyklu George R. R. Martin sformułował jedynie kilka słów w tym języku. To ułatwiło zadanie Petersona, który mógł stworzyć język od zera. Gramatyka valyriańska jest zaczerpnięta z łaciny. Ciekawe jest to, że odmiana przez przypadki jest bardzo podobna do polskiej. Autor języka stworzył nowe rodzaje gramatyczne: słoneczny, księżycowy, ziemski i wodny. Sposób tworzenia valyriańskiego idealnie pokazuje oderwanie języków artystycznych od tych naturalnych. Przykładowo, aby stworzyć słowo syn – „Trēsy”, twórca wykorzystał nazwę nicka osoby, która jako trzytysięczna zaobserwowała go na Twitterze. Peterson z humorem podchodził do kreowania valyriańskiego. Język cieszy się dużą popularnością wśród fanów. Istnieje wiele blogów ze szczegółowymi informacjami na temat nauki tej mowy. W sieci znajdziecie też strony, gdzie można skorzystać z tłumacza z angielskiego na valyriański.

Język quenejski

Twórcą tego języka jest J.R.R. Tolkien. Język jest ściśle związany z mitologią Śródziemia- uniwersum stworzonym przez autora, które jest związane z jego dziełami. Śródziemie powstało, aby uzasadnić proces powstawania języka i go ożywić. Inspiracją dla autora były trzy języki: fiński, łacina i greka. Quenya jest mową elfów, którą posługują się np. Noldorowie. Tolkien stworzył wiele języków sztucznych, które zachwyciły czytelników na całym świecie. Queny jest bardzo popularnym językiem wśród fanów. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie w 2003 roku udostępniła bezpłatny internetowy kurs quenejskiego. Istnieje wiele narzędzi do tłumaczenia tego języka i jego nauki.