Spis treści:
- Góry Pieprzowe – co warto o nich wiedzieć?
- Pieprzowe czy Różane – historie związane z nazwą
- Co warto zobaczyć w Sandomierzu?
- Wyżyna Kielecko-Sandomierska – atrakcje
Góry Pieprzowe – co warto o nich wiedzieć?
Góry Pieprzowe to niewielkie pasmo, leżące we wschodniej części Gór Świętokrzyskich, w granicach administracyjnych miasta Sandomierz oraz w gminie Dwikozy. Choć uznawane są za najstarsze góry w Polsce, niewiele osób wie o ich istnieniu. Być może dlatego, że na skutek procesu erozji, z niegdyś wysokich gór, zamieniły się raczej we wzgórza, które nie wyglądają szczególnie spektakularnie. Warto się jednak tam wybrać na krótką (przejście pasma zajmuje 1-1,5 godziny) wspinaczkę, by zobaczyć to, co jest nie lada gratką dla geologów. Góry Pieprzowe, zbudowane z liczących 500 milionów lat skał kambryjskich: łupków i kwarcytów, to bowiem jedyne takie stanowisko w Europie. Na terenie gór znajduje się Rezerwat Przyrody Góry Pieprzowe.
Pieprzowe czy Różane – historie związane z nazwą
Z nazwą gór związana jest legenda. Zgodnie z nią niegdyś żyli tutaj mnisi (niezidentyfikowanego zakonu), którzy uprawiali na zboczach gór ostre i palące język rośliny, czyli pieprz. Druga, bardziej prawdopodobna (ale mniej tajemnicza) wersja mówi, że za nazwę odpowiedzialne są wietrzejące i rozpadające się Łupki Gór Pieprzowych, których drobinki do złudzenia przypominają ziarna pieprzu.
A skąd romantyczna nazwa Góry Różane? Wzięła się od porastających wzgórza dzikich róż. Widok ten zapiera dech w piersiach szczególnie wiosną, gdy krzewy obsypują się małymi, jasnoróżowymi kwiatami. Poza charakterystyczną, będącą właściwie ewenementem, dziką różą, na lessowych skałach wytworzyła się stepowa roślinność. Rośnie tutaj na przykład krwawnik szczecinolistny, ostnica włosowata i wisienka karłowata.
Przeczytaj również: Niesamowite ciekawostki o polskich górach. Nie wszystkie możesz znać
Co warto zobaczyć w Sandomierzu?
Sandomierz to niewielkie miasto, liczące 23 tysiące mieszkańców, leżące w województwie świętokrzyskim. Jest niezwykle urokliwe, o czym przekonali się ci, którzy oglądali przygody księdza Mateusza – bohatera obyczajowego serialu „Ojciec Mateusz”. W mieście jest muzeum związane z serialem, ale to tylko namiastka atrakcji, które oferuje Sandomierz. Co jeszcze warto tu zobaczyć?
- Rynek Starego Miasta, na którym znajduje się XIV-wieczny ratusz oraz piękne kamienice, w tym jedna szczególna – kamienica Oleśnickich.
- Ulica Opatowska – warto się nią przespacerować i przysiąść na kawę albo obiad w jednej ze zlokalizowanych na niej licznych restauracji i kawiarni.
- Podziemna trasa turystyczna, czyli korytarze i piwnice zlokalizowane pod ziemią, w których kiedyś sandomierscy kupcy przechowywali towary. Zwiedzając ją z przewodnikiem, można dowiedzieć się dużo o historii Sandomierza i posłuchać lokalnych legend.
- Wąwóz Królowej Jadwigi – ma około pół kilometra, a jego ściany w najwyższych miejscach dochodzą nawet do 10 metrów. Wąwóz znajduje się na terenie miasta i w zależności od dnia i światła może wyglądać bajkowo albo… upiornie!
- Sandomierz i okolice słyną również z winnic. Rozciąga się tutaj zresztą Sandomierski Szlak Winiarski – warto więc zatrzymać się w którejś z licznych winnic i spróbować win lokalnej produkcji.
Wyżyna Kielecko-Sandomierska – atrakcje
Wyżyna Kielecko-Sandomierska to jeden z ciekawszych regionów Polski. Oprócz malowniczego Sandomierza i ciekawych Gór Pieprzowych, można zobaczyć tutaj o wiele więcej. Jakich atrakcji nie można pominąć?
- Miasto Kielce. Tutaj znajduje się co najmniej kilka ciekawych zabytków: XVII-wieczny Pałac Biskupów Krakowskich (w którym obecnie znajduje się Muzeum Narodowe), Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP, Kościół św. Wojciecha, Pałacyk Zielińskiego, kościół i klasztor na wzgórzu Karczówka, modrzewiowy Dworek Laszczyków - siedziba Muzeum Wsi Kieleckiej oraz Rynek, którego lokalizacja została wyznaczona jeszcze w średniowieczu.
- Jaskinia Raj – znajdująca się w Chęcinach jaskinia jest jedną z najpiękniejszych jaskiń krasowych w Polsce. Wyróżnia się bogatą i dobrze zachowaną szatą naciekową. Jest też jedną z nielicznych jaskiń, w których działa oświetlenie elektryczne i jest udostępniona do zwiedzania.
- Dąb „Bartek”, czyli najstarszy dąb w Polsce. Według różnych źródeł liczy on od 600 do nawet 1200 lat. Jego średnica wynosi 3,14 m, obwód 9,85 m, a wysokość dochodzi do 30 m. Legendy głoszą, że w jego cieniu odpoczywali m.in. Bolesław Krzywousty oraz Jan III Sobieski. Aby go zobaczyć, należy wybrać się do Zagnańska.
Najstarsze pasmo górskie, czyli Góry Pieprzowe przejdziesz w… niecałe dwie godziny. Jeśli więc wybierasz się w tamten region, zaplanuj dodatkowe atrakcje. „Pieprzówki” są bowiem raczej wzgórzami, więc nie czeka cię mozolna górska wspinaczka. W okolicy jest na szczęście co zwiedzać: urokliwy Sandomierz, ruiny Zamku w Chęcinach czy Jaskinia Raj. A może położysz się w cieniu najstarszego polskiego dębu?
Przeczytaj również: Najpiękniejsze miejsca w Polsce. Warto je zobaczyć
Oprac.: Redakcja
Źródła: polskieszlaki.pl, bryk.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:
Geografia – wyjaśnienia do zadań z podręcznika
Odpowiedzi do zadań z podręcznika do geografii
Rozwiązania do zadań z podręcznika do geografii
