W obrębie bakterii, które stanowią najmniejsze znane organizmy żywe występuje podział na :
- saprofity, są to bakterie gnilne, umożliwiające rozkład martwej materii organicznej,
- pasożyty, których większość stanowią bakterie chorobotwórcze,
- symbionty, które współżyją z innymi organizmami, w zamian za substancje pokarmowe mogą dostarczać
innych niezbędnych partnerom związków.
Przykładami symbiozy są:
- bakterie fermentujące, które żyją w żołądkach przeżuwaczy, dzięki nim możliwe jest trawienie przez te organizmy pokarmu pochodzenia roślinnego;
- bakterie brodawkowe wchodzące w związki z roślinami motylkowymi np. z fasolą, z łubinem, dzięki tym bakteriom rośliny te uzyskują azot wprost ze środowiska;
- enterobakterie występujące w jelitach człowieka pozwalają na wykorzystanie błonnika i wytwarzają niezbędne nam witaminy m.in. K i B.
Najczęściej spotykane kształty bakterii:
- kulisty ( ziarniaki ),
- cylindryczny ( pałeczki , laseczki),
- spiralny ( prątki ) i in.