Niemcy są dzisiaj jednym z silniejszych ekonomicznie państw Europy. Postrzega się je jako państwo potężne gospodarczo, a jego obywateli jako bogatych i zadowolonych ze swego życia ludzi. Jednakże jest to kraj pełen wewnętrznych podziałów, dających o sobie znać pomimo pozornej spójności. Jego mieszkańców wciąż dzieli historyczne piętno podziału na landy wschodnie i zachodnie. Różnią się one stylem życia w nich prowadzonym, temperamentem mieszkańców, a przede wszystkim z punktu widzenia niniejszego opracowania, odmiennymi wzorcami zachowań przedsiębiorczych.
Niemcy bardzo poważnie traktują sferę biznesu, z wielkim zaangażowaniem prowadzą swoje interesy. Są dumni, z tego, że przejawiają wielką sprawność w tej dziedzinie. Wszystkim znane jest ich narodowe przekonanie, że niemiecki sposób zarządzania
i zarządzania przedsiębiorstwami są najlepsze.
Państwo w gospodarce niemieckiej odgrywa bardzo ważną rolę. Dostrzec można to w stosunku Niemców do systemu prawnego, obowiązującego w ich kraju. Wszelkie ustawodawstwo, szczególnie dotyczące gospodarki, jest skrupulatnie przestrzegane. Jeżeli chodzi o działalność przedsiębiorczą, to istnieje cały szereg szczegółowych przepisów, których biznesmeni dokładnie przestrzegają. Jeżeli mają jakiekolwiek wątpliwości, natychmiast zwracają się z prośbą o wyjaśnienie do odpowiednich organów.
W Polsce takie sytuacje rzadko miewają miejsce.
Silną pozycję posiadają małe i średnie rodzime firmy. Cechują się one silnym poczuciem odpowiedzialności społecznej
i troski o zatrudnianych pracowników. Taka postawa może się wydawać dość dziwna dla cudzoziemców, a szczególnie Polaków. Niemieccy przedsiębiorcy wiedzą jednak doskonale, że dbanie o załogę firmy może przynieść skutek w postaci zwiększenia obrotów i maksymalizacji zysku. Niemiecką specyfiką są również rodzinne gospodarstwa, zarządzane silną ręką.
I. ORGANIZACJA I STRUKTURA PRZEDSIĘBIORSTWA
Niemieckie przedsiębiorstwa odznaczają się specyficzną strukturą. Władza skoncentrowana jest w rękach zaledwie kilku osób. Zapewnia to znacznie sprawniejsze zarządzanie, niż gdyby podejmowanie decyzji skumulowane było w rękach większej liczby ludzi. W korporacjach publicznych oraz spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością funkcjonują rady nadzorcze. Składają się one co najwyżej z 21 członków. Z kolie małe firmy i przedsiębiorstwa prywatne preferują model, w którym na czele stoi dyrektor mianowany przez akcjonariuszy.
Struktura każdego przedsiębiorstwa opracowywana jest
w sposób logiczny i przemyślany. Zatrudniani pracownicy doskonale znają swoje role, które przychodzi im pełnić w danej firmie. Metodyka i doskonała organizacja sprawia, że precyzyjność działania niemieckich przedsiębiorstw stała się już znana w całej Europie.
Wszystko to zapewnia wielki szacunek i zamiłowanie do prawa. System prawny reguluje zasady organizowania życia gospodarczego, których Niemcy skrupulatnie przestrzegają. Ich perfekcjonizm dotyka wszystkich aspektów życia. Dlatego wiec niemieckie koncerny, sprawnie zarządzane, z przejrzystą
i uporządkowaną dokumentacją są szeroko znane również poza własnym państwem.
PLANOWANIE
Nieuporządkowanie i chaos są cechami, od których bardzo dalekie są niemieckie przedsiębiorstwa. Planowanie jest jedną
z najważniejszych funkcji zarządzania. Nie może więc być traktowe z mniejszym szacunkiem. Jest ono dla Niemców o tyle ważne, że ich gospodarka wyróżnia się obawą przed nadmiernym ryzykiem i konserwatyzmem, które sprawiają, że stawiają na skuteczne planowanie, jako formę zabezpieczenia przyszłości firmy.
MODEL PRZYWÓDZTWA
Dla Niemców władza nierozłącznie kojarzy się z siłą. Przywódca powinien wiec być człowiekiem o mocnym charakterze, władczym, co jednak nie oznacza braku szacunku dla podwładnych. Polecenia wydawane surowym tonem
i podniesionym głosem nie należą do rzadkości, wszystko jest jednak w granicach rozsądku i nie oznacza braku szacunku. Przełożony "miękki" i nie wykazujący zdecydowania nie jest dobrym szefem, według przekonania Niemców.
ZEBRANIA
Zebrania w niemieckich firmach planowane są zazwyczaj
z dużym wyprzedzeniem. Wyjątkiem są sytuacje nadzwyczajne. chociaż Niemcy zdecydowanie bardziej wolą dyskusje indywidualne od zbiorowych zgromadzeń, to jednak przestrzegają pewnego rytuału dotyczącego zebrań. mają one oficjalny charakter, są protokołowane i dotyczą tylko spraw, dla których zostały zwołane. Zabrać głos można jedynie będąc specjalistą z danej dziedziny.
PRZEPŁYW INFORMACJI
Informacje przekazywane są przez odręczne notatki oraz komputerowy system łączności wewnętrznej.
System telefonicznego porozumiewania się nie jest jeszcze w niemieckich przedsiębiorstwach tak upowszechniony jak
w reszcie krajów europejskich. Nie jest to oczywiście wynikiem jakiegoś zapóźnienia technologicznego, ale raczej specyficznej mentalności niemieckich przedsiębiorców.
MECHANIZMY AWANSU SPOŁECZNEGO
Awans w strukturze niemieckiej gospodarki jest możliwy, ale jest to raczej proces powolny. Tym niemniej starania pracownika, jego pozytywne cechy wykorzystywane w pracy zostają zauważone i docenione. Każdy wykonuje pracę, do której zdaniem przełożonych najlepiej się nadaje i jest za nią odpowiednio wynagradzany.
II. POSTAWY I SPOSÓB ZACHOWANIA
Każdy naród odznacza się pewnymi, typowymi dla siebie cechami. Jest to często podstawą powstawania stereotypów narodowych. Jeżeli chodzi o Niemców uważani są oni za pracowitych, ceniących prestiż i bogactwo. Bywają ambitni i lubią rywalizację. ich pozytywnymi cechami są również punktualność
i dokładność. W pracy bliskie relacje nawiązują jedynie
z pracownikami swojego działu.
KOBIETY
Jak wynika z przeprowadzonych badań społecznych, Niemcy mają bardzo konserwatywny stosunek do kobiet. Znane jest niemieckie powiedzenie, że ich miejsce jest jedynie w kuchni, przy dzieciach i w kościele. Być może z tego tradycyjnego przekonania o roli kobiety wypływa fakt, że wciąż jeszcze jest im trudniej odnieść sukces niż mężczyznom.
ETYKIETA
W niemieckiej kulturze obowiązują sztywne formy towarzyskie. Zwykłemu wydawałoby się przejściu na "ty" towarzyszy specjalny rytuał, zwany "Bruderschsftem". Mówienie sobie po imieniu np. w firmie, inicjuje osoba starsza. Ma to miejsce zwykle podczas wspólnego posiłku lub drinka.
Powitania i pożegnania z reguły odznaczają się formalnością i polegają przeważnie na silnym i zdecydowanym uścisku ręki. Uścisk lekki jest traktowany w tym wypadku jako słabość, za którą Niemcy nie przepadają. Uśmiech rezerwowany jest najczęściej dla rodziny i bliskich przyjaciół. Jego brak nie oznacza nieuprzejmości.
Jeżeli chodzi o kontakty biznesowe Niemcy nie lubią specjalnej bliskości. Z reguły utrzymują dystans na wyciągniecie ręki. Zbyt bliska odległość fizyczna może ich wprawiać
w zakłopotanie.
PUNKTUALNOŚĆ
Cechą, którą wyróżniają się Niemcy wśród innych narodów jest punktualność. Jest dla nich naprawdę bardzo ważną sprawą przestrzeganie czasu i terminów, w których są z kimś umówieni. Uznają, iż osoba, która się spóźnia, nie zawiadamiając o tym fakcie, nie jest odpowiedzialna i to niezależnie od tego, czy spóźnia się na ważne zebranie czy tylko spotkanie towarzyskie. Do dobrego tonu należy wiec informowanie o możliwym spóźnieniu.
HUMOR
Niemiecki naród żartować lubi, ale nikt nigdy nie będzie tego czynił w pracy. Obowiązki, prowadzenie interesów jest zajęciem poważnym i należy poważnie do niego podchodzić. Żarty, nawet delikatne i nikogo nie obrażające, mogą być uznane za brak odpowiedzialności i powagi w pracy. Szczególnie nie wypada pozwalać sobie na swobodniejsze zachowanie zajmując wysokie stanowisko. Na pewne rozluźnienie można sobie pozwolić
w obecności bliskich znajomych czy najbliższych współpracowników. Nigdy nie należy jednak zapominać
o poważnym wypełnianiu swoich obowiązków.
ŻYCIE TOWARZYSKIE
W pracy życie towarzyskie rozwija się głównie podczas przerw na lunch. Koledzy z pracy rozmawiają wtedy na inne tematy niż zawodowe.
Dobrą okazją do podtrzymywania życia towarzyskiego w przedsiębiorstwach są wspólne "wypady" na drinka po pracy czy świąteczne przyjęcia organizowane w firmach. Są to jednak przypadki sporadyczne.
Nieco inaczej ma się sprawa z karnawałem. Jest to dla wszystkich czas zabawy, także w pracy, przebierania się i lekkiego, radosnego nastroju. Można sobie wtedy pozwolić na niewybredne dowcipy, wyśmiewanie się z przełożonych, założenie zabawnego kostiumu i porzucenie na chwilę sztywnej postawy pracownika biurowego. Jednak, kiedy karnawał się kończy, następuje powrót do poważnego i sumiennego wykonywania obowiązków, a szefowi i współpracownikom okazywany jest prawdziwy szacunek.
PODSUMOWANIE
Temat warunków dominujących w niemieckich przedsiębiorstwach nie został tutaj wyczerpany. Zasygnalizowano tylko najważniejsze, zdaniem autora, postawy, którymi charakteryzuje się niemiecki biznes. Trudno oczywiście uogólniać, jest wiadomym, że nie wszystkie sytuacje występują w każdym przedsiębiorstwie. Nie można jednak zaprzeczyć, że niemiecki przemysł uważany jest za jeden z najbardziej solidnych na świecie, a na taką opinię na pewno zapracował sobie rzetelnością, wytrwałością i punktualnością swoich pracowników.
