Usługami nazywamy wszystkie czynności, które służą zaspokajaniu potrzeb, w których wyniku nie powstają nowsze dobra. Usługi dzielimy na:

- materialne - poligraf, stolarz, itd.,

- niematerialne - nauczyciel, lekarz, itd.

Dobrami nazywamy wszystkie środki materialne, które służą zaspokojeniu ludzkich potrzeb, gdzie można zauważyć odpowiednie właściwości chemiczno-fizyczne.

Podział dóbr:

- wolne - stworzone bez pracy człowieka - dobra naturalne,

- gospodarcze - tzw. produkty:

  • Konsumpcyjne (przemysłowe, żywnościowe),
  • Produkcyjne (przedmioty pracy, środki pracy).

Dobrami substytucyjnymi nazywamy dobra zastępcze (inaczej podrobione), jak margaryna.

Dobrami komplementarnymi nazywamy dobra występujące łącznie z innymi dobrami, jak np. magnetowid i kaseta, paliwo i samochód.

Podział potrzeb według Maslowa:

I - Potrzeby fizjologiczne (spanie, jedzenie),

II - Potrzeby bezpieczeństwa (mieszkanie, zapewnienie bytu),

III - Potrzeby społeczne ( wykonywanie czegoś dla społeczności),

IV - Potrzeby akceptacji (chęć bycia akceptowanym w społeczeństwie),

V - Potrzeby samorealizacji (spełnianie dużych marzeń życiowych).

Cyklem gospodarczym nazywamy ruch cykliczny, poprzez który jest spełniona gospodarka, po produkcji zawsze występuje obrót towarowy, a kolejnie konsumpcja.

Produkcja - jest to działalność, która zmierza do stworzenia w zorganizowany, systematyczny oraz ciągły sposób dóbr, które zaspokoją ludzkie potrzeby.

Produkcja przemysłowa to pozyskiwanie bogactw naturalnych (takich jak siarka, węgiel) i ich przetworzenie na produkty niezbędne ludziom.

Produkcja budowlana to wznoszenie budowli, budynków a także ich modernizacja.

Produkcja rolna - to wytwarzania produktów zwierzęcych i roślinnych (np. buraki cukrowe, zboże). Cechą charakterystyczną tej produkcji jest wykorzystanie biologicznych procesów.

Produkcja leśna - jest podobna do produkcji rolnej (np. karpina, drewno).

Obrót towarowy to działalność, która ma na celu przemieszczenie dóbr przeznaczonych do sprzedania nazwanych towarami, z miejsca ich wytworzenia do miejsc spożywania. W obrocie towarowych występują podmioty gospodarcze, które zajmują się handlem.

Konsumpcja - to zaspokajanie określonych potrzeb jednego człowieka lub grupy ludzi.

Rodzaj czynników produkcji:

  • Kapitał (maszyny, pieniądze, surowce, obiekty budowlane);
  • Praca ( umysłowa, fizyczna);
  • Organizacja;
  • Ziemia.

Rynek - to ogół uwarunkowań ekonomicznych, w których następuje zawarcie transakcji wymiennych, pomiędzy sprzedającymi oferującymi usługi i towary a nabywającymi, którzy reprezentują potrzeby oparte na określonych funduszach nabywczych.

Podział rynku według formy:

  1. rynek tradycyjny - miejsce, plac na którym spotyka się sprzedający i kupujący aby dokonać transakcji kupna sprzedaży.
  2. rynek nowoczesny - zawarcie transakcji kupna-sprzedaży bez potrzeby spotykania się stron umowy.

Podział według zasięgu geograficznego:

  1. rynek lokalny - identyfikowany z jedna gminą, miastem,
  2. rynek regionalny - np. rynek małopolski,
  3. rynek krajowy - obejmujący teren jednego kraju, np. rynek włoski,
  4. rynek międzynarodowy, zagraniczny - wymiana następuje pomiędzy kilkoma krajami,
  5. rynek światowy - obejmujący cały glob.

Podział według przedmiotu obrotu:

  1. rynek dóbr i usług - przedmiot obrotu to usługi oraz dobra przeznaczone do zaspokajania bezpośrednich potrzeb konsumentów,
  2. rynek pracy - przedmiot obrotu to wiedza oraz umiejętności człowieka, które są poparte prywatnymi predyspozycjami w wykonywaniu danej pracy,
  3. rynek finansowy - przedmiot obrotu to kapitał, który występuje w postaci pieniądza kredytowego, gotówkowego, obligacji, akcji spółek oraz innych instrumentów finansowych.

Podział ze względu na zrównoważenie:

  1. rynek producenta - jest to sytuacja na rynku, gdzie wielkość popytu zgłaszanego na towary jest większa niż oferta sprzedaży,
  2. rynek konsumenta - jest to sytuacja rynkowa, gdzie wielkość popytu zgłaszanego na towary jest mniejsza niż oferta sprzedaży.

Podział ze względu na zakres kontroli:

  1. rynek wolny - gdzie władze gospodarcze nie mają kontroli a sprzedający mają wolną rękę w ustalaniu ilości nabywanych i sprzedawanych dóbr oraz cen po jakich dokonywane są transakcje,
  2. rynek regularny - gdzie władze gospodarcze mają kontrolę poprzez nadawanie cen maksymalnych oraz minimalnych. Mają prawo do udzielania licencji uczestniczącym w wymianie. Działanie rynkowego mechanizmu Z=P>=K (Z - zysk, P - przychód, K - koszty). Istota mechanizmu rynkowego to następowanie zależności przyczynowo-skutkowych między podażą, popytem i ceną. (np. spadek ceny powoduje wzrost popytu i spadek podaży).

Konkurencją nazywamy proces, przy pomocy którego uczestniczący w rynku, pragną realizować własne interesy, przedstawiają korzystne oferty od innych, zarówno cenowo jak i jakościowo albo pod względem innych warunków. Kupujący konkurują z innymi. Proces ten może mieć różne rodzaje:

  1. konkurencja cenowa - sprzedawcy rywalizują poprzez cenę
  2. konkurencja niecenowa - sprzedawcy rywalizują poprzez jakość oferowanych produktów albo świadczonych usług.

Funkcje rynku:

  1. funkcja alokacyjna - rynek sam dokonuje regulacji, również w dłuższym okresie czasu przez alokowanie kapitału, decyzje o inwestycjach podejmowane są przez podmioty gospodarcze i wynikają z kryteriów rynkowych w wyborze, np. stopień opłacalności przewidywanej oraz dotychczasowej produkcji, prognozowanej wysokości popytu na rynku zagranicznym, krajowym oraz potrzeba zmniejszenia produkcji w celu utrzymania pozycji na rynku,
  2. funkcja selekcyjna - na rynku dokonywana jest selekcja towarów sprzedających. Nabywający dokonują wyboru uwzględniając ich przydatność, poniesione koszty. Brak akceptacji (wyboru) spowoduje odsunięcie produktów ze sprzedaży na rynku,
  3. funkcja realizacji towaru - na rynku następuje społeczne stwierdzenie przydatności tworzonych dóbr, wskutek czego staną się one towarami,
  4. funkcja informacyjna - poprzez wzajemne oddziaływanie na siebie odbiorców i dostawców, na rynku kształtuje się cena, stopa procentowa, kurs waluty. Poziom oraz relacje pomiędzy tymi wielkościami są informacją dla podmiotów gospodarczych, potrzebną w celu dokonywania wyborów, kierunków działań,
  5. funkcja regulacji produkcji - rynek to mechanizm dostosowujący produkcję dóbr do potrzeb zgłaszanych przez kupujących. Mówi to o tym, iż producenci decydują kontynuować lub zmienić produkcję w momencie danych rynkowych.

Działalność gospodarcza - jest to wytwarzanie produktów, wyrobów oraz świadczenia usług w celach zarobkowych.

Podmiot gospodarczy - to osoba fizyczna albo jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Podział podmiotów gospodarczych prowadzony jest według 3 kryteriów:

  1. forma płatności,
  2. forma organizacyjno-prawna,
  3. rodzaj prowadzonej działalności.