Cholecystografia tak nazwane zostało badanie pęcherzyka żółciowego, które wykonuje się przy użyciu promieni Roentgena po wcześniejszym dożylnym bądź ustnym podaniu środka kontrastującego (środka cieniującego). Środek cieniujący przedostaje się do wątroby, która następnie wydala kontrast na zewnątrz. Środek kontrastowy potrafi zatrzymywać promienie Roentgena, dzięki czemu możemy obserwować pęcherzyk żółciowy na kliszy.
Osoba poddana badaniu musi mieć dokładnie oczyszczony przewód pokarmowy zarówno z treści pokarmowej jak i z gazów, dlatego też przez ok. 2-4 dni przed terminem badania chory przebywa na umiarkowanej, lekko strawnej diecie. Z diety wyłączone zostają pokarmy wywołujące wzdęcia takie jak: warzywa strączkowe zielone, owoce i pokarmy obfitujące w błonnik. Chory poddawany jest również lewatywą oczyszczającym. Przed każdym takim badaniem należy porozumieć się z pracownią rentgenowską w celu dokładnego ustalenia terminu badania, termin ten powinien być ściśle przestrzegany ze względu na zdrowie pacjenta.
Postępowanie przy doustnym podawaniu środka cieniującego:
W przeddzień zabiegu choremu podaje się lekkie posiłki z ograniczoną ilością płynów. Ostatni posiłek tego dnia składa się z: dwóch jaj na miękko, bułki lub suchara, które są obficie posmarowane masłem, pacjentowi podaje się także mleko. Ostatni posiłek podawany jest pacjentowi o godzinie 16-17. Taki posiłek powoduje opróżnienie pęcherzyka żółciowego. Ok. godziny pacjentowi zostaje podany środek kontrastowy (biliselektan w ilości 3 g), środek ten powinien być spożywany powoli (w ciągu 1 godziny), kontrast popijany jest dwiema szklankami wody sodowej. W niektórych przypadkach zalecane jest rozpuszczenie środka kontrastowego w 400 ml wody sodowej albo w 400 ml zwykłej wody następnie należy przecedzić mieszaninę przez gazę. Po spożyciu środka cieniującego chory nie może przyjmować żadnych pokarmów.
Zdjęcie rentgenowskie pęcherzyka żółciowego wykonywane jest w 12- 14 godz. po podaniu środka cieniującego. Zdjęcie pozwala na zaobserwowanie kształtu pęcherzyka żółciowego, ocenić jego wielkość, położenie, stopień kurczliwości, a także zaobserwować obecność kamieni żółciowych.
Bywają przypadki, w których środek cieniujący nie przedostaje się do pęcherzyka żółciowego, przez co nie obserwuje się jego cienia na kliszy taki efekt określa się mianem tzw. ujemnego wyniku cholecystografii. Ujemny wynik może być skutkiem upośledzenia czynności zagęszczenia żółci w pęcherzyku, upośledzeniem zdolności wydalania środka cieniującego przez wątrobę albo też niemożnością przedostania się środka kontrastowego do woreczka na skutek zrośnięcia, zwężenia, zatkania bądź też uciśnięcia przewodu pęcherzykowego, a także bardzo dużego rozpulchnienia błony śluzowej woreczka.
