Wypracowania

Unia Europejska

UNIA EUROPEJSKA - RYS HISTORYCZNY

Wszelkie, podejmowane dotychczas starania w kierunku scalenia Europy w jeden, większy twór polityczny, dokonywane były z użyciem przemocy. Dlatego proces zjednoczenia, zachodzący obecnie, jest ewenementem. W zamyśle połączona Europa miała być ostoją spokoju, wolna od sporów, konfliktów i waśni.

Idea połączonej Europy narodziła się jako wizja stricte polityczna. Na początku drugiej połowy dwudziestego wieku powstał zamiar utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy, które znów jawiły się przede wszystkim jako wspólny, bezpieczny europejski dom, przesiąknięty humanizmem, przepojony demokracją, krzewiący europejskie wartości.

Takie rozłożenie akcentów może dziwić, jednak w istocie chęć stworzenia potęgi gospodarczej, będącej konkurencją dla Stanów Zjednoczonych Ameryki, nie była dominującym motywem. Próby budowania Europy "ponad podziałami" - jako tworu politycznego - paliły na panewce. Antagonizmy i partykularyzmu narodowe okazywały się zbyt wielką siłą odśrodkową. Płaszczyznę porozumienia znajdowano o wiele łatwiej, gdy chodziło o sprawy gospodarcze. Wspólnota interesów - była początkowo tym spoiwem, powoli integrującym luźne kamyki europejskiego szańca. Pierwszym takim wspólnym mianownikiem była Europejska Wspólnota Węgla i Stali, utworzona w 1952 roku. Jean Monnet, francuski ekonomista, jeden z głównych autorów koncepcji zjednoczenia, przewidywał, że droga do celu będzie kręta i wyboista. Proces łączenia przebiegał będzie wolno, jako seria małych impulsów, nagłych zrywów, wspólnych wysiłków podejmowanych w obliczu kryzysów gospodarczych. Dopiero po tym nastąpi powolna integracja na płaszczyźnie politycznej.

I rzeczywiście, tak ten proces przebiegał na przestrzeni lat - od utworzenia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na mocy Traktatu Rzymskiego w 1957 roki, aż do 1992 roku i Traktatu z Maastricht powołującego Unię Europejską.

Ta organizacja jest doprawdy niezwykłym i imponującym efektem owego żmudnego procesu integracji. Rezultat dobrowolnych działań narodowych państw europejskich nad stworzeniem wspólnoty o charakterze gospodarczym i politycznym. Na początku tych państw było sześć, potem piętnaście. Obecnie dwadzieścia pięć, a dalej…? Unia Europejska jest złożony organizmem o strukturach równie rozbudowanych, jak w innych systemach politycznych, o podobnym stopniu złożoności. Geneza integracji, jej momenty kluczowe - to oczywiście pasjonująca historia. Jednak obecnie najbardziej nurtującymi kwestiami są te, dotyczące teraźniejszości i przyszłości Unii Europejskiej.

Proces, w wyniku którego powstała Unia Europejska, jest niepowtarzalny. Chociaż geneza i historia niektórych państw obfituje w równie ciekawe i dramatyczne momenty, musimy pamiętać, iż Unia, będąc pewną wspólnotą ludzi i strukturą polityczny - jak państwo - to jednak państwem nie jest.

Geneza Unii Europejskiej - chronologia

19 wrzesień 1946 roku

Podczas spotkania w Zurychu koncepcję stworzenia Stanów Zjednoczonych Europy zgłasza premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill.

5 maj 1947 roku

Rusza amerykański projekt pomocy gospodarczej dla powojennej Europy (plan Marshalla) - Związek Radziecki kraje Europy Środkowo-wschodniej odrzucają tę pomoc, więc jest ona kierowana dla państw zachodnioeuropejskich.

16 kwiecień 1948 roku

Na mocy traktatu paryskiego powstaje Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (którą w 1960 roku przekształcono w Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD). Państwami założycielskimi było 16 krajów: Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy. Dziś liczy 30 państw członkowskich.

4 kwiecień 1949 roku

Na mocy układu waszyngtońskiego powstaje NATO - Organizacja Paktu Północnego Atlantyku. Układ został podpisany przez 12 państw: Belgię, Danię, Francję, Holandię, Kanadę, Luksemburg, Norwegię, Portugalię, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Włochy. Dziś państw członkowskich jest 26.

5 maj 1949 roku

W Strasburgu zostaje utworzona Rada Europy. Jej założycielami było 10 krajów: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy. Celem Rady ma być integracja, zachowywanie i krzewienie ideałów i zasad dziedzictwa europejskiego oraz propagowanie postępu gospodarczego i społecznego. W latach późniejszych członkami Rady zostało jeszcze 36 państw: Grecja, Turcja, Islandia, Republika Federalnych Niemiec, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Estonia, Litwa, Słowenia, Czechy, Słowacja, Rumunia, Andora, Łotwa, Albania, Mołdawia, Macedonia, Ukraina, Rosja, Chorwacja, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Bośnia i Hercegowina, Serbia oraz Monako.

7 wrzesień 1949 roku

Utworzenie Republiki Federalnych Niemiec

9 maj 1950 roku

Robert Schuman, minister spraw zagranicznych Francji, występuje z propozycją zjednoczenia francuskich i niemieckich producentów węgla i stali - ważnych dla przemysłu surowców w powojennej Europie - co według niego przyczyni się do rozwoju gospodarczego zniszczonych wojną państw, oraz uniemożliwić wykorzystanie gałęzi przemysłu ciężkiego do wyjściu zbrojeń.

24 październik 1950 roku

francuski szef rządu Rene Pleven zgłasza propozycję włączenia Niemiec Zachodnich do europejskich struktur obronnych. Od nazwiska autora projekt ten nazwany został Planem Plevena. Doktryna ta, stanowiąca podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, została jednak odrzucona w 1954 roku przez francuski Parlament.

18 kwiecień 1951 roku

Na mocy Traktatu Paryskiego powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), powołana na 50 lat (ostatecznie przestała istnieć 25 lipca 2002 roku). Państwa założycielskie to: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalnych Niemiec i Włochy.

23 październik 1954 roku

Powstanie Unii Zachodnioeuropejskiej. Kiedy zostaje zarzucona Europejska Wspólnota Obronna, poprzez włączenie Niemiec Zachodnich i Włoch do państw istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (która tworzyły: Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) utworzona zostaje Unia Zachodnioeuropejska. Hiszpania, Portugalia, Grecja przyłączyły się do niej w latach dziewięćdziesiątych. Celem państw Unii była współpraca w dziedzinie obronności. W znacznej mierze dzięki Unii Zachodnioeuropejskiej Niemcy Zachodnie miały możliwość wstąpienia do Paktu Północnoatlantyckiego.

25 marzec 1957 roku

W Rzymie zostały podpisane dwa Traktaty: jeden, który powoływał do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą, drugi, który ustanawiał Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. EWG powołano w celu stworzenia w Europie wspólnego rynku. Jako pieszy przewodnictwo w niej objął Walter Hallstein. Natomiast zapewnienie nadzoru i współpracę nad pokojowym wykorzystaniem energii atomowej było celem utworzenia Euroatomu pod przewodnictwem Louisa Armanda.

3 maj 1960 roku

Na mocy konwencji sztokholmskiej zostaje utworzone EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu. Państwami założycielskimi były: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.

14 styczeń 1963 roku

Prezydent Francji Charles de Gaull sprzeciwia się wstąpieniu Wielkiej Brytanii do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Powodami jakie podaje są zbyt wielkie różnice gospodarcze i polityczne. W istocie jego niechęć budzą silne więzi Wielkiej Brytanii ze Stanami Zjednoczonymi.

22 styczeń 1963 roku

Podpisany został Układ Elizejski dotyczący nawiązania współpracy pomiędzy Francją a republiką Federalnych Niemiec.

1 lipiec 1967 roku

Dokonano fuzji wspólnotowych instytucji. Przewodnictwo Komisji Europejskiej objął Jean Rey.

1 lipiec 1968 roku

Powstaje unia celna - zostają zniesione cła wewnętrzne oraz ograniczenia handlowe pomiędzy państwami założycielskimi Wspólnot Europejskich. Stworzono wspólną zewnętrzną taryfę celną.

31 marzec 1972 roku

Ustalono granice wzajemnych wahań kursów walutowych pomiędzy państwami Wspólnot Europejskich na poziomie wynoszącym około 2,5 % w obie strony (tak zwany "wąż walutowy").

22 lipiec 1972 roku

Przedstawiciele Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej podpisują w Brukseli porozumienie, na mocy którego do 1995 roku ma powstać strefa wolnego handlu dla państw członkowskich obu organizacji.

1 styczeń 1973 roku

Do EWG wstępują Dania, Irlandia i Wielka Brytania.

13 marzec 1979 roku

Stworzono Europejski System Walutowy, w skład którego wchodzą jednostki pieniężne ośmiu państw zjednoczonych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (bez Wielkiej Brytanii). System Walutowy obowiązuje wstecz od 1 stycznia 1979 roku. Stworzono Europejską Jednostkę Walutową - ECU.

1 styczeń 1981 roku

Członkiem Wspólnot Europejskich zostaje Grecja.

1 luty 1985 roku

Jako jedyna w całej historii Wspólnot Europejskich występuje z nich Grenlandia.

1 styczeń 1986 roku

Członkami Wspólnot Europejskich zostają Hiszpania i Portugalia.

3 październik 1990 roku

Runął Mur Berliński, następuje zjednoczenie Republiki Federalnych Niemiec i Niemieckiej Republiki Demokratycznej w jedno państwo niemiecki.

16 grudzień 1991 roku

Polska, Węgry i Czechosłowacja (kraje byłej "demokracji ludowej") podpisują Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy nimi a Unia Europejską.

7 luty 1992 roku

Traktat z Maastricht. Stworzenie zrębów Unii Europejskiej, określenie harmonogramu działań tworzenia Unii Gospodarczo-walutowej. Włączono do wspólnej polityki edukacyjnej, politykę zdrowotną, kulturową, sieci transgranicznych oraz ochrony konsumenckiej. Stworzono podstawy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Zwiększono uprawnienia Parlamentu Europejskiego oraz wprowadzono unijne obywatelstwo.

1 styczeń 1995 roku

Do UE przystępują te państwa Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, które dotychczas nie weszły w unijne struktury: Austria, Finlandia i Szwecja. Norwegia po raz kolejny w referendum odrzuciła możliwość przyłączenia się.

12 czerwiec 1995 roku

Układy Europejskie o stowarzyszeniu z Unią podpisały kolejne kraje byłej "demokracji ludowej": Litwa, Łotwa i Estonia.

16 lipiec 1997 roku

Przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Santer ogłasza program "Agenda 2000" - Unia silniejsza i rozszerzona". Jest to program umocnienia Unii, zwiększenia konkurencyjności, zmniejszenia bezrobocia, wprowadzenia zmian we Wspólnej Polityce Rolnej oraz w innych ważnych dziedzinach wspólnej działalności politycznej. Jest to również program rozszerzenia Unii Europejskiej między innymi o kraje byłego bloku sowieckiego do granic Ukrainy, Białorusi i Mołdawii.

2 październik 1997 roku

Traktat Amsterdamski. Od powiększenia się liczby członków UE zostały uzależnione zmiany w sposobie głosowania w Radzie, ilość osób mających pełnić funkcję komisarzy, oraz deputowanych do Parlamentu Europejskiego. Zwiększono uprawnienia kontrolne w zakresie politycznym Parlamentu Europejskiego nad Komisją Europejską. Zwiększono znaczenie Trybunału Sprawiedliwości. Określono strategię w dziedzinie bezpieczeństwa i polityki zagranicznej będące nowym instrumentem działania Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Częścią Traktatu o Unii Europejskiej stał się protokół socjalny.

31 marzec 1998 roku

Podjęto rozmowy w sprawie członkostwa w Unii Europejskiej z Grupą 5+1: Polską, Czechami, Słowenią, Węgrami, Estonią i Cyprem.

1 styczeń 1999 roku

Jedenaście europejskich walut zostało zastąpionych jedna wspólną - euro. W strefie euro znalazły się Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza nią zostały cztery państwa: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.

1 maj 1999 roku

Postanowienia Traktatu podpisanego w Amsterdamie 2 października 1997 roku wchodzą w życie.

14 luty 2000 roku

Rozpoczyna się konferencja międzyrządowa, mająca na celu uzgodnienie zmian w instytucjach i sposobie podejmowania decyzji przed szczytem w Nicei, który miał się odbyć w grudniu tego roku.

7 - 11 grudzień 2000 roku

Osoby stojące na czele unijnych krajów członkowskich doszli do kompromisu dotyczącego zmian w organizacjach wewnętrznych Unii Europejskiej. Uznano, iż Unia jest gotowa do rozszerzenia, i stanie się tak, w chwili gdy państwa kandydujące spełnią kryteria członkowskie. Dokonano zmian w składzie Rady Ministrów, zreformowano Parlament Europejski i Komisję Europejską. Zatwierdzono i ogłoszono Kartę Praw Podstawowych, będącą spisem praw i swobód obywatelskich.

15 - 16 czerwiec 2001 roku

Szczyt unijnej piętnastki w Goeteborgu. Postanowiono na nim, że negocjacje z kandydatami na nowych członków Unii zakończą się przed upływem 2002 roku. O ile kandydaci spełnią wszystkie wymogi - rozszerzenie nastąpi w 2004 roku. Ustalono również przeprowadzenie zmian w świadczeniach emerytalnych i polityki zdrowotnej w ramach planu przeciwdziałania skutkom starzenia się społeczeństw Unii Europejskiej. Zaapelowano też o złagodzenie zasad wymiany handlowej w ramach Światowej Organizacji Handlu - WTO oraz o zwiększenie działań przedsiębiorstw w dziedzinie badań naukowych.

14 - 15 grudzień 2001 roku

Na szczycie UE w Laeken koło Brukseli określono listę dziesięciu państw, które mogą zostać członkami Unii w 2004 roku. Na liście znalazły się: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Warunkiem utrzymania szansy na przystąpienie jest postęp w negocjacjach oraz przeprowadzanych reformach. Podpisano dokument końcowy, w którego skład weszła propagowana przez Belgię "Deklarację z Laeken" poświęcona perspektywom Unii Europejskiej i zmianom organizacyjnym związanym z rozszerzeniem. Nie określono jednak kto miałby przewodniczyć nadzwyczajnej konwencji do spraw reformy instytucjonalnej.

28 luty 2002 roku

Rozpoczęcie prac tak zwanego Konwentu Europejskiego, składającego się z przedstawicieli rządów i parlamentów unijnej Piętnastki, trzynastu krajów starających się o członkostwo w Unii oraz przedstawicieli unijnych instytucji. Tematem obrad było wprowadzenie zmian dostosowawczych do wymogów liczebniejszej UE. Przewodnictwo nad obradami objął Valery Giscard d'Estaing. Składający się ze 105 reprezentantów Konwent miał obradować przez rok na comiesięcznych spotkaniach w Brukseli nad sposobami głębszej, pełniejszej integracji. Rozwiązania zaproponowane przez Konwent miały służyć jako podstawa, na której mieli się oprzeć obrady nad reformami unijnymi reprezentantom rządów państw unijnych, którzy na specjalnej konferencji podejmą wiążącą decyzję.

15 - 16 marzec 2002 roku

Jedną z decyzji podjętych na szczycie UE w Barcelonie było postanowienie o swobodzie wyboru dostawców energii elektrycznej i gazu. Swoboda ta dotyczyć będzie firm unijnych i będzie obowiązywać od 2004 roku. Zadecydowano także o rozdziale firm administrujących siecią przesyłową od producentów energii, jednak na skutek protestów Francji nie zapadła decyzja o przyznaniu tego prawa również odbiorcom indywidualnym. Postanowiono też zintegrować rynek papierów wartościowych i funduszy zwiększonego ryzyka przed upływem 2003 roku, oraz pozostałych usług finansowych przed upływem 2005 roku, w celu obniżenia kosztów kredytów. Określono priorytety w sprawie zatrudnienia, oraz kształcenia mające ożywić gospodarkę i zwiększyć ilość miejsc pracy. Rozwinięto tezy przyjęte w Lizbonie, między innymi o nakaz obniżania ciężarów podatkowych najciężej uposażonym przy każdorazowych cięciach podatkowych w państwach członkowskich. Ogłoszono również kategoryczna deklarację dotyczącą sytuacji na Bliskim Wschodzie.

21 - 22 czerwiec 2002 roku

Na unijnym szczycie w Sewilli ponowiono chęć rozszerzenia Unii Europejskiej w roku 2004 o dziesięć państw, w skład których wchodziła Polska. Nie określono jednak konkretnej daty rozszerzenia. Ogólnikowo tylko stwierdzono, iż na początku listopada zapadnie decyzja odnośnie ostatecznego sformułowania całościowych propozycji finansowych - również w kwestii dopłat bezpośrednich dla rolnictwa - dla krajów kandydujących. Gerhard Schroeder, ówczesny Kanclerz Niemiec, błyskawicznie poddał tę deklaracje pod wątpliwość. Na szczycie ogłoszono również, co było dużą sensacją, iż Traktat Nicejski nie niesie z sobą żadnego niebezpieczeństwa dla kontynuacji tradycji zachowania neutralnego stanowiska w sprawach wojskowych przez Irlandię. Oświadczenie podobnej treści ogłosił równocześnie irlandzki rząd. Miało to na celu skłonienie obywateli Irlandii do opowiedzenia się za Traktatem w nowym referendum, gdyż ponowne odrzucenie go mogło skutkować oddaleniem się terminu rozszerzenia Unii. Unijni przywódcy dyskutowali także na temat jednolitej polityki przesiedleńczej i azylowej. Zdecydowano, iż opierać się będzie ona również na podejmowaniu wspólnych działań dla zapewnienia dozoru na zewnętrznych granicach Unii - do których wkrótce zaliczać się także wschodnie rubieże Polski - oraz w międzynarodowych portowych i lotniskowych punktach kontroli celnej. Upadł pomysł stworzenia wspólnych służb granicznych, jednak planowano szereg wspólnych działań granicznych jak utworzenie struktur służb imigracyjnych, systemu globalnej oceny zagrożeń, podstaw jednolitego kształcenia służb celnych, spójnych uregulowań prawnych oraz zasad partycypacji w kosztach tych działań. Ogólnikowo wspomniano też o wywieraniu nacisku na kraje zewnętrzne co do współpracy w dziedzinie zahamowania nielegalnej migracji, jednak - głównie za sprawą Francji - nie określono rodzaju konsekwencji w przypadku braku takiej współpracy. Nie wyjaśniona została kwestia ruchu tranzytowego pomiędzy Rosją a rosyjską enklawą kaliningradzką. Po wejściu Polski i Litwy do Unii tranzyt ten będzie się odbywał poprzez tereny państw Unii.

12 - 13 grudzień 2002 roku

Szczyt w Kopenhadze. Zakończenie rozmów dotyczących wejścia do Unii Europejskiej z dziesięcioma spośród trzynastu państw: Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Polską, Słowacją, Słowenią i Węgrami. Plan działania określono następująco:

16 kwiecień 2003 roku - sygnowanie Traktatu Akcesyjnego

Na okres wiosenny i letni 2003 roku przewidziano przeprowadzanie referendów dotyczących akcesji w krajach, które starają się o członkostwo. Ich kalendarz wyglądał następująco:

8 marzec 2003 roku - Malta

2 marzec 2003 roku - Słowenia

12 kwiecień 2003 roku - Węgry

11 maj 2003 roku - Litwa

16 - 17 maj 2003 roku - Słowacja

7 - 8 czerwiec 2003 roku - Polska

15 - 16 czerwiec 2003 roku - Czechy

14 wrzesień 2003 roku - Estonia

20 wrzesień 2003 roku - Łotwa

Nie określono daty dla Cypru

1 maj 2004 roku - po ratyfikacji Traktatu Akcesyjnego następuje uroczyste rozszerzenie Unii Europejskiej.

W czerwcu 2004 roku odbywają się wybory do Parlamentu Europejskiego z udziałem nowych członków Unii. Zaznaczono konieczność działań rządów Rumunii i Bułgarii w zakresie większej skuteczności wymiaru sprawiedliwości oraz sprawniejszej administracji. Również wprowadzenie dalszych zmian ekonomicznych przez te kraje umożliwi spełnienie kryteriów członkostwa do roku 2007. Rozmowy z Turcją zawieszono do grudnia 2004 roku, do momentu wydania opinii przez Radę Europejską odnośnie spełnienia przez Turcję politycznych warunków kandydowania. Do tego momentu polityka przedakcesyjna Turcji ma ulec modyfikacji.

KALENDARIUM DZIAŁAŃ POLSKI W SPRAWIE AKCESU DO UNII EUROPEJSKIEJ:

Wrzesień 1988 roku

Nawiązanie stosunków dyplomatycznych z EWG przez Polskę

18 grudzień 1989 roku

Stworzenie programu pomocowego PHARE (z angielskiego: Poland and Hungary Assistance for Restructuring their Economies)

25 maj 1990 roku

Złożenie przez Polskę oświadczenia w sprawie wszczęcia rozmów dotyczących ustalenia warunków umowy stowarzyszeniowej ze Wspólnotami Europejskimi.

16 grudzień 1991 roku

Sygnowanie Układu Europejskiego, na mocy którego Polska została stowarzyszona z państwami członkowskimi Wspólnot Europejskich. Było to podstawa uzyskania od Wspólnot pomocy ekonomicznej oraz stanowiło etap w kandydowaniu do Unii Europejskiej.

21 - 22 czerwiec 1993 roku

Na szczycie w Kopenhadze zapada decyzja rady Europejskiej o możliwości rozszerzenia Unii o państwa Europy Środkowo-Wschodniej. Określono warunki starania się o członkostwo, które nazwano kryteriami kopenhaskimi:

kraj kandydujący musi umocnić mechanizmy leżące u podstaw demokracji, poszanowania prawa, przestrzegania praw człowieka oraz respektowania i ochrony uprawnień mniejszości narodowych
kraj kandydujący musi mieć zdrowy system ekonomiczny, który może funkcjonować bez zakłóceń w warunkach rywalizacji i gospodarki wolnorynkowej wewnątrz Unii
kraj kandydujący musi unieść ciężar zobowiązań związanych z członkostwem, również obciążeń finansowych wynikających ze wspólnego systemu ekonomiczno-walutowego.

8 sierpień 1996 roku

Powołanie w Polsce Komitetu Integracji Europejskiej (KIE) - organu odpowiedzialnego za harmonizowanie działań integracyjnych oraz nadzór nad polityką dostosowania do wymogów stawianych przez Unię Europejską. KIE został przekształcony w Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.

28 styczeń 1997 roku

Przyjęcie przez rząd dokumentu odnośnie wymogów dostosowania Polski pod kątem członkostwa - Narodowa Strategia Integracji (NSI)

13 grudzień 1997 roku

Na szczycie w Luksemburgu zapada decyzja o inauguracji rozmów przystąpieniowych z jedenastoma krajami starającymi się o status członka UE: Bułgarią, Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Polską, Rumunią, Słowenią, Słowacją i Węgrami.

14 marzec 1998 roku

Jan Kułakowski zostaje Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.

Wrzesień 1999 roku

W Brukseli Günter Verheugen obejmuje stanowisko komisarza do spraw rozszerzenia UE

11 grudzień 1999 roku

Na posiedzeniu w Helsinkach Rada Europejska podjęła decyzję o rozpoczęciu rozmów z resztą kandydatów o unijne członkostwo: Bułgarią, Litwą, Łotwą, Maltą, Rumunią i Słowacją. Zasygnalizowano możliwość inauguracji rozmów z Turcją.

7 - 9 grudzień 2000 roku

Przyjęcie Traktatu Nicejskiego, przewidującego zmiany w Unii, umożliwiające przyjęcie nowych państw. Założeń traktatu wynika, że w momencie przyjęcia do Unii Polska będzie mogła dysponować 27 głosami w Komisji Europejskiej oraz 50 posłami do parlamentu Europejskiego.

15 - 16 czerwiec 2001 roku

W Goteborgu zdecydowano o zakończeniu w 2002 roku rozmów z państwami, które są najbardziej zaawansowane w przygotowaniach. Wstępnie podano, że rozszerzenie Unii nastąpi w 2004 roku.

13 grudzień 2002 roku

Podczas szczytu w Kopenhadze zakończono rozmowy w sprawie wejścia do Unii z dziesięcioma spośród trzynastu państw: Cyprem, Czechami, Litwą, Łotwą, Estonią, Maltą, Polską, Słowacją, Słowenią i Węgrami. Kraje te zaproszono do włączenia się w unijne struktury. Dniem rozszerzenia określono 1 maj 2004 roku.

ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH

Organizacja Narodów Zjednoczonych (z ang. United Nations), to organizacja międzynarodowa o charakterze uniwersalnym powołana do życia 24 października 1945 roku przez podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych, której ONZ jest spadkobierczynią.

Do priorytetowych zadań ONZ należą działania na rzecz pokoju światowego i międzynarodowego bezpieczeństwa, zacieśnienie międzynarodowej współpracy i działania na rzecz respektowania praw człowieka.

Siedziba ONZ mieści się w Nowym Jorku.

Członkami ONZ jest obecnie 192 kraje. Watykan i Palestyna posiadają status obserwatora, natomiast Tajwan, Somaliland i Sahara Zachodnia do ONZ nie należą.

Przy ONZ działają wyspecjalizowane agendy, na przykład:

Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom - UNICEF;

Program Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska - UNEP

NATO

Z angielskiego: North Atlantic Treaty Organisation - dosłownie Organizacja Traktatu Północnego Atlantyku, najczęściej: Pakt Północnoatlantycki. Jest to polityczno - wojskowy sojusz powołany na mocy Traktatu Waszyngtońskiego 4 kwietnia 1949 roku. Do państw założycielskich należały państwa: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy, Stany Zjednoczone i Kanada.

Grecja i Turcja przystąpiły do NATO 18 lutego 1952 roku, a RFN 5 maja 1955 roku. 30 maja 1982 roku - Hiszpania. Kraje byłego Układu Warszawskiego (będącego również sojuszem militarnym: Czechy, Węgry i Polska) przystąpiły do Paktu 12 marca 1999 roku.

Państwa członkowskie NATO:

Francja, Grecja, Stany Zjednoczone, Turcja, Wielka Brytania, Włochy - od 1952 roku

Hiszpania - od 1982 roku

Czechy, Niemcy, Norwegia, Polska, Węgry - od 1999 roku

Belgia, Bułgaria, Dania, Estonia Holandia, Islandia, Kanada, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia - od 2004 roku

W listopadzie 2002 roku podczas szczytu w Pradze zaproszono do członkostwa w NATO Litwę, Łotwę, Słowację, Słowenię, Rumunię i Bułgarię. Ich członkostwo stało się faktem 2 kwietnia 2004 roku.

Grecja nie uczestniczyła w strukturach wojskowych NATO od 14 sierpnia 1974 roku do 20 października 1980 roku.

W 1966 roku wystąpiła z NATO Francja, a w 1995 roku nastąpił jej częściowy powrót.

Hiszpania od chwili przystąpienia do sojuszu nie uczestniczy w strukturach wojskowych NATO.

CEFTA (Central European Free Trade Association) - Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu. Powstało w grudniu 1992 roku na mocy porozumienia podpisanego przez Polskę, Węgry i Czechosłowację (od 1993 Czechy i Słowację). Dotyczy utworzenia strefy wolnego handlu, ustala plan obniżenia ceł i zniesienia ograniczeń handlowych (subsydia, embargo) pomiędzy krajami członkowskimi.

EFTA- Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu - powstała w 1960 roku pod auspicjami brytyjskimi unia celna. Państwa założycielskie to: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, od 1961 roku Wielka Brytania, od 1970 roku Finlandia, Islandia, Lichtenstein. Pierwotnie EFTA miała być przeciwwagą dla uwikłanej politycznie EWG. W 1973 roku Wielka Brytania i Dania wystąpiły z EFTA, a w roku 1986 zrobiła to Portugalia.

NAFTA- Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu. Obowiązujące od 199 roku porozumienie celne Stanów Zjednoczonych, Kanady i Meksyku. Zgodnie z założeniami układu likwidacja ceł i ograniczeń w wymianie towarów, usług i kapitału nastąpi w ciągu 15 lat. NAFTA nie jest stowarzyszeniem mającym na celu stworzenie wspólnej polityki handlowej czy ekonomicznej, choć ma wyższą rangę od zwyczajnych unii handlowych.

AFTA- Strefa Wolnego Handlu Ameryk, FTAA (Free Trade Area of the Americas) - projekt z początku lat dziewięćdziesiątych dotyczący systemu porozumień o wolnym handlu dotyczący państw obu Ameryk. W założeniach Stanów Zjednoczonych koncepcja ta ma za zadanie stymulować rozwój ekonomiczny i stabilizować politycznie państwo tego rejonu. Idea ta jest odbiciem światowych tendencji integracyjnych.

Na świecie istnieje duża liczba specjalnych organizacji, na przykład:

UPU - Powszechny Związek Pocztowy

ILO - Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP)

ITU - Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny

UNESCO - Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury

WHO - Światowa Organizacja Zdrowia

WMO - Światowa Organizacja Meteorologiczna

ICAO - Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego

IMO - Międzynarodowa Organizacja Morska

IMF - Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW)

Do grupy Banku Światowego należą:

IBRD - Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju