1) George Orwell (1903 - 1950): pisarz, autor powieści Folwark zwierzęcy (1945) czy antyutopii Rok 1984, powstałej na rok przed jego śmiercią.

2) ANTYUTOPIA: gatunek literatury fantastycznej, przedstawiający (zwykle w formie powieściowej) życie społeczności, które zaprzecza ideałowi. Przeciwieństwo utopii - wyidealizowanego świata przedstawionego.

3) Inne antyutopie:

  • E. Zamiatin: My (1921)
  • A. Huxley: Nowy, wspaniały świat (1932)

4) Świat przedstawiony w powieści:

  • Miejsce akcji: Oceania, posiada prowincje. Jedną z nich jest Anglia. Oceania prowadziła wojnę z Eurazją. Jest to państwo, w którym jedynym celem życia ludzi ma być całkowite podporządkowanie się władzy. Wszelkie opory są natychmiast duszone w zarodku. Nie ma miejsca na indywidualizm czy odmienność. Rządy sprawuje Partia oraz ministerstwa podległe Partii. Nadzór nad obywatelami sprawuje Wielki Brat. Każdy obywatel podglądany jest przez teleekran.
  • Czas akcji: 1984 rok.
  • Bohaterowie:

Winston Smith: mieszka w Londynie, pracuje w Departamencie Archiwów Ministerstwa Prawdy, jego praca polega na wprowadzaniu poprawek do dokumentów, książek, prasy. Jest człowiekiem nie wyróżniającym się. Zdaje sobie sprawę, że żyje w zakłamanym, totalitarnym państwie, dostrzega biedę obywateli i brak możliwości walki z taką sytuacją. Jest członkiem Partii Zewnętrznej.

Julia: obywatelka Anglii. Pracuje w Departamencie Literatury. Zakochuje się w Winstonie Smith'u, pokazuje mu inny świat - niedozwolony przez władzę - swój pokój nad antykwariatem. Wprowadza w życie głównego bohatera miłość i daje mu chwilowe poczucie wolności. Według panującego prawa popełnili zbrodnię, byli podpatrywani przez teleekran, ukryty za obrazkiem.

O'Brien: członek Partii na wysokim stanowisku. Bardzo wpływowy.

Emmanuel Goldstein: wróg Partii. Napisał książkę, w której zaprzeczał słuszności postępowania Partii, jego twarz używana jest do agitacji. Ma służyć jako przykład niepodporządkowania się - karygodnej postawy obywatelskiej.

  • Główne problemy:

Organizacja życia: życie organizuje Partia. Wszechobecna jest agitacja na rzecz rządzących. W całym mieście porozwieszane są plakaty i wizerunki Wielkiego Brata oraz teleekrany. Wielki Brat ingeruje w każdą sferę życia. Jawi się jako wszechmocna doskonałość. Jednym z przejawów propagandy jest nowomowa: język medialny, którego zadaniem jest pozbawienie jednostki samodzielnego myślenia.

Obowiązki obywatela: poranne ćwiczenia, wieczór spędzany w świetlicy. Praca i posłuszeństwo wobec Partii. Donos (nawet dzieci wychowywane są w taki sposób aby szpiegować i donosić na własnych rodziców). Obowiązkowo należy "produkować" nowych obywateli.

Bieda: jest opozycją do bogactwa rządzących, przesiadujących w pięknych budowlach ministerialnych. Państwo wydaje pieniądze przede wszystkim na zbrojenia. Przeciętny obywatel stanowi tanią siłę roboczą, żyjącą w byle jakich warunkach. Wszelkie produkty (najniższej jakości) można kupić na kartki. Rozwija się czarny rynek. Istnieją niedozwolone produkty, na przykład czekolada.

Wątek miłosny: miłość to uczucie zakazane. Jednak Winston i Julia zakochują się w sobie. Zostają za to ukarani i poddani resocjalizacji.

Resocjalizacja: to tortury, "pranie mózgu", zastraszenie, zawładnięcie umysłem. Pokój 101 - najgorszy wyrok, najbardziej surowy wymiar kary (klatka ze szczurami). W rezultacie Winston wyrzeka się miłości do Julii. Skazuje ją na torturę. Wyrzeka się też swoich myśli. Uwierzył w Partię i Wielkiego Brata pogodził z losem trybiku w maszynie państwa totalitarnego.