Literatura wojenna - ogólna charakterystyka

Literatura wojenna to ogólne określenie obejmujące twórczość literacką powstającą w czasie II wojny światowej lub później, koncentrującą się wokół spraw z nią związanych. 

Literatura wojenna podejmowała tematykę wszechogarniających działań militarnych, śmierci, masowej zagłady, sytuacji człowieka wobec niewyobrażalnych wcześniej okrucieństw, ze względu na które okres 1939-1945 nazywany jest "apokalipsą spełnioną". Na polską literaturę wojenną składa się rozwijana w czasie okupacji krajowa twórczość konspiracyjna, emigracyjna, a także powojenna literatura faktu. 

Literatura wojenna - poezja

Najważniejsi twórcy literatury wojennej należeli do tzw. pokolenia Kolumbów, czyli urodzonych około 1920 r. Krzysztof Kamil Baczyński w wierszach takich jak "Z głową na karabinie", "Pokolenie", "Ten czas" w poruszający sposób przedstawił tragiczne położenie swojego pokolenia (zestawienie świata wojny i miłości, przeczucie śmierci, tęsknota za dobrem i pięknem, patriotyzm wymagający poświęceń). 

Kolejny twórca literatury wojennej, poeta Tadeusz Gajcy, autor wierszy "Wczorajszemu" i "Wezwanie", poszukiwał sensu egzystencji w strasznej wojennej rzeczywistości i odpowiedniego sposobu jej przedstawienia. W kontekście literatury wojennej należy wymienić także Tadeusza Różewicza, którego twórczość (np. wiersze "Ocalony", "Lament") nazywana jest "poezją po Oświęcimiu".

Literatura wojenna - proza

W prozie reprezentantem literatury wojennej był Tadeusz Borowski, który w cyklu swoich opowiadań (np. "Pożegnanie z Marią", "Proszę państwa do gazu", "U nas w Auschwitzu") dał wstrząsający obraz życia w okupowanej Warszawie i codzienności obozowej, procesu stawania się "człowiekiem zlagrowanym", pozbawionym cech decydujących o człowieczeństwie. 

Podobny charakter ma również zaliczany do literatury wojennej  zbiór nowel "Medaliony" Zofii Nałkowskiej. Określenie literatura wojenna można odnieść także do powojennej powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego "Inny świat" zawierającej elementy autobiograficzne i dokumentalne.