Średniowiecze to jedna z najdłuższych epok, trwała ponad 1000 lat. Zaczęła się w V w.n.e. wraz upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i podbicie Rzymu przez plemiona germańskie w 476 r. Koniec epoki związany jest z trzema wydarzeniami: z upadkiem Konstantynopola w 1453 r., wynalezieniem druku przez Jana Gutenberga w 1455 r. i odkryciem Ameryki w 1492 r.

Zakony w średniowieczu:

- benedyktynów (ok. 529 r.)

- franciszkanów (1209 r.)

- dominikanów (1206 r.)

Mnisi składali śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Poświęcali czas rozmyślaniom, głoszeniu kazań, ogrodnictwo, przepisywaniu i ilustrowaniu ksiąg oraz prowadzeniu biblioteki przy klasztorach.

W średniowieczu rozwinęła się filozofia chrześcijańska. Do myślicieli tej epoki zalicza się: św. Augustyn (354-430)i św. Tomasz z Akwinu. (1225-1274). Ich rozważania dotyczyły głównie spraw związanych z wiarą.

Media aetas – wieki średnie, nadali epoce przedstawiciele kolejnego okresu literackiego, renesansu. Stworzyli oni wizję średniowiecza jako czasów mrocznych.

Wyidealizowany – to taki, który został przedstawiony jako dużo lepszy niż w rzeczywistości.

Alegoryczny - symboliczny, przedstawiony za pomocą jakiegoś znaku, symbolu.

Tryptyk – ołtarz składający się z trzech części. Tryptykiem nazywa się też dzieło literackie, malarskie lub filmowe złożone z trzech części połączonych wspólnym tematem.

Malarstwo średniowieczne przedstawia rzeczywistość głównie w sposób alegoryczny lub wyidealizowany. Do XV wieku odrzucano antyczne wzorce, ideał piękna i proporcje, nie znano też zasad perspektywy.

Hans Memling (ok. 1430-1494) – malarz niderlandzki niemieckiego pochodzenia. Tworzył przeważnie portrety i wizerunki Matki Boskiej z dzieciątkiem. Jego najsłynniejszy obraz to „Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny” i ołtarz „Sąd Ostateczny”.

Hierohim Bosh (1450-1516) był malarzem niderlandzkim. Jego dynamicznym obrazem jest „Piekło”. Malarz zwracał uwagę na wady człowieka i ukazywał i zgubne skutki.

Jan van Eyck (1390-1441) uważany jest jednego z twórców nowożytnego malarstwa. Jednym z najsłunnieszych obrazów artysty to „Portret małżonków Arnolfini”

Wit Stwosz (1447-1533) to niemiecki rzeźbiarz i malarz. W 1447 r. przybył do Krakowa, aby wykonać ołtarz główny dla kościoła Mariackiego. Drewniany ołtarz „Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny”, zwany potocznie ołtarzem mariackim, składa się z pięciu części.

Budowle w stylu gotyckim wyróżniały się bogatymi dekoracjami rzeźbiarskimi oraz dużymi oknami, zwieńczonymi ostrymi łukami  wypełnionymi witrażami.

Budowle w stylu romańskim charakteryzowały się grubymi murami z kamienia oraz niedużymi wąskimi oknami zakończonymi u góry półkolistym łukiem.

 

Asceza to dobrowolne zrezygnowanie z przyjemności i wygód czyli tzw. umartwianie się. Osoba praktykująca ascezę to asceta.

Patos – sposób wypowiadanie się pełen wzniosłości i powagi.