Powieść historyczna- jest to typ powieści, jej rozkwit przypada na wiek XIX. Przedstawia ona wydarzenia historyczne z perspektywy minionego czasu. Konstruktorem jej jest autor to on nadaje powieści całokształt a także ma własną wizję postaci.
Cechy charakterystyczne w powieści historycznej:
- istnieją napięcia pomiędzy faktami historycznymi a fikcją literacką
- wykorzystanie przez autora źródeł historycznych mogą to być np. kroniki, lub pamiętniki
- zazwyczaj jest dwóch narratorów: narrator w pierwszej osobie to ten który bierze udział w wydarzeniach. Inny typ narratora to narrator występujący w trzeciej osobie jest to narrator obserwator.
Cechy języka powieści historycznej:
- autor stosuje następujący czas jest to presens historicum i futurum historicum
- język powieści poddany stylizacji archaicznej np. wprowadzenie gwary
Henryk Sienkiewicz był autorem następujących powieści historycznych :
- "Potop" 1884-1886
- "Ogniem i mieczem" 1883-1884
- "Pan Wołodyjowski" 1887-1888
"Potop" - tło historyczne w powieści:
Tło historyczne utworu stanowią wydarzenia historyczne z lat 1655- 1658. Sienkiewicz przedstawia niezwykle trudną sytuację jaka panuje w państwie.
Rok 1655 to najazd na Polskę ukraińskich Kozaków. A z drugiej strony napadają na nasz kraj Szwedzi.
Oba najazdy miały na celu zagarnięcie naszych ziem. Dostęp i panowanie nad Bałtykiem, a także rabunek majątków i innych cennych dóbr.
Magnaci i szlachta polska ułatwiła wrogowi osiągnięcie zaplanowanych celów. Polska została zrabowana i wiele z cennych dóbr zostało wywiezionych.
Punktem zwrotnym ukazanym w tej powieści jest heroiczna obrona Jasnej Góry. Dzięki tej heroicznej walce
Powraca do kraju król i nawołuje ludność do stawienia czoła nieprzyjacielowi.
Ludność wysłuchuje apelu króla. Wypowiada posłuszeństwo Karolowi X i zawiązuje konfederację tyszowiecką.
Najazd na Polskę był nieudaną próbą pierwszego jej rozbioru. Rozbiory miały dokonać Szwecja Prusy a także Książe Siedmiogrodu - Rakoczy.
